Η μεγάλη αύξηση των επιτοκίων που έχει παρατηρηθεί στην αγορά από το φθινόπωρο του 2022 έως και σήμερα ωθεί τις επιχειρήσεις πολλών κλάδων -και ιδιαίτερα εκείνων που απαιτούν σημαντική μόχλευση- να ζητήσουν από τις τράπεζες αλλαγές στους όρους των δανείων τους, με στόχο είτε τη μείωση των spreads, είτε τη μετακύλιση δόσεων, είτε τέλος ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω.
Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δηλώνει - οικονομικός διευθυντής εισηγμένης εταιρείας: «Μια αξιόχρεη εταιρεία που πέρυσι δανειζόταν με μέσο επιτόκιο γύρω στο 3,5%, φέτος έχει επιβαρυνθεί με περίπου 5,5% και το 2024 θα δει το λογαριασμό στο 7,5% με 8%, ακόμη και στην περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σταματήσει να ανεβάζει τα επιτόκια.
Ο βασικός λόγος είναι ότι οι κινήσεις της ΕΚΤ έγιναν σταδιακά με αποτέλεσμα η άνοδος των επιτοκίων μέσα στο 2023 να είναι και αυτή κλιμακωτή. Ακόμη όμως και αν δεχτούμε ότι δεν θα δούμε νέα αύξηση στο κόστος του χρήματος, οι επιχειρήσεις θα επιβαρυνθούν το 2024 με τα τρέχοντα επιτόκια σε δωδεκάμηνη βάση, άρα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν σαφώς υψηλότερους χρεωστικούς τόκους ακόμη και σε σχέση με τη φετινή χρονιά. Είναι προφανές ότι κάποιες από αυτές δεν θα μπορέσουν να τα καταφέρουν».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις θα ασκηθούν από κλάδους που παραδοσιακά λειτουργούν με σημαντική μόχλευση -μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και αυτός των ακινήτων- αλλά και γενικότερα από επιχειρήσεις που έχουν ήδη μεγάλα δανειακά ανοίγματα από το παρελθόν και επιπλέον αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην παρούσα φάση είτε λόγω της ασθενούς ζήτησης, είτε εξ’ αιτίας των εξελίξεων στο μέτωπο του κόστους.
Οι χαλυβουργικές εταιρείες για παράδειγμα ενώ εμφανίζουν φέτος ανοδικό όγκο πωλήσεων, πλήττονται από τη συνεχιζόμενη πτώση στη διεθνή τιμή του μετάλλου και από το «βαρύ» παθητικό στον ισολογισμό τους που έχουν «μαζέψει» από την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.
Σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση βρίσκεται ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας-ένδυσης, λόγω και της δραστικής υποχώρησης που παρατηρείται στο μέτωπο της ευρωπαϊκή ζήτησης. Ενδεικτικό παράδειγμα η Επίλεκτος, η οποία θα επιδιώξει να μετατρέψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της σε μακροπρόθεσμες και αυτό με όσο το δυνατόν καλύτερους όρους.
Ζητήματα φαίνεται να προκύπτουν και για εταιρείες διαφόρων κλάδων που είχαν συμφωνήσει προ ετών με τις πιστώτριες τράπεζες σε μακροχρόνιες ρυθμίσεις χρεών, καθώς τα δεδομένα έχουν αλλάξει δραστικά. «Από τότε που συμφωνήσαμε έως σήμερα τα επιτόκια έχουν διπλασιαστεί. Ενόψει της νέας χρονιάς θα επιδιώξουμε μια προσαρμογή των όρων αποπληρωμής με βάση τη νέα πραγματικότητα, έτσι ώστε τα πράγματα να μπουν σε μια ρεαλιστική βάση» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Ακόμη και η Μοτοδυναμική που φέτος οδεύει προς νέο ιστορικό ρεκόρ κύκλου εργασιών και κερδοφορίας, δήλωσε ότι θα εξετάσει τις δυνατότητες άμβλυνσης των επιπτώσεων από την αύξηση των επιτοκίων για την επόμενη χρήση. Να σημειωθεί ότι στο πρώτο εννεάμηνο του 2023, το μέσο επιτόκιο δανεισμού του εισηγμένου ομίλου διαμορφώθηκε στο 6,1%, όταν κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα της προηγούμενης χρήσης ήταν μόλις 3,6%.
Σύμφωνα με επιχειρηματικά στελέχη, οι τράπεζες από την πλευρά τους δεν είναι αρνητικές στο «να δουν κάποια πράγματα» και αν δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, να προχωρήσουν σε κάποιες τροποποιήσεις.
Άλλωστε, επιβοηθητικό παράγοντα στην όλη διαδικασία παίζει και το γεγονός ότι επιτυγχάνουν υψηλά μέσα επιτοκιακά περιθώρια και ανάλογα μεγάλη λειτουργική κερδοφορία, σε μια περίοδο που δεν θα επιθυμούσαν να προκύψει ένα νέο κύμα επισφαλών χορηγήσεων.