Οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων παραμένουν και φέτος στα ύψη παρότι τα καύσιμα έχουν υποχωρήσει στους περισσότερους τύπους που χρησιμοποιούν τόσο τα ταχύπλοα όσο και τα συμβατικά πλοία. Αυτό προκύπτει από τους τιμοκαταλόγους που έχουν εκδώσει οι ακτοπλοϊκές εταιρείες και αφορούν την τρέχουσα χρονιά, φέρνοντας στη μνήμη την περυσινή σεζόν, που χρειάστηκε παρέμβαση από την κυβέρνηση για να ρίξουν λίγο τις τιμές οι ακτοπλόοι και που τώρα τις επαναφέρουν.
Το πρόβλημα με την ακρίβεια είναι εντονότερο και αγγίζει τα όρια του παραλόγου στα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια κι αυτό διότι κοστίζει πολύ περισσότερο να πας από ένα Κυκλαδίτικο νησί σε άλλο που οι αποστάσεις είναι κοντινές, από το να πας απευθείας από τον… Πειραιά!
Οσο μειώνεται η απόσταση αυξάνει η τιμή του εισιτηρίου, με κορυφαίο παράδειγμα τη διαδρομή Μήλος – Μύκονος ή Μήλος – Κουφονήσι, η οποία εξυπηρετείται μόνο με ταχύπλοο και ο ναύλος για 68 ναυτικά μίλια είναι 108 ευρώ. Δηλαδή μια 4μελής οικογένεια θα χρειαστεί να δώσει 432 ευρώ για να πάει και άλλα τόσα να επιστρέψει, σύνολο 864 ευρώ!
Η τιμολογιακή πολιτική των εταιρειών στοχεύει στους ξένους τουρίστες που πάνε από νησί σε νησί για να δουν όσα περισσότερα μέρη μπορούν στη διάρκεια των διακοπών τους, όμως η μπάλα παίρνει και τους Ελληνες.
Οπως επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ» ταξιδιωτικοί πράκτορες, είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός ξένων τουριστών οι οποίοι πάνε από την πατρίδα τους κατευθείαν στα κυκλαδίτικα νησιά που έχουν αεροδρόμιο όπως η Πάρος, η Μύκονος και η Σαντορίνη και από εκεί επιλέγουν να πάνε στα γύρω νησιά είτε για εκδρομή είτε για να μείνουν 2-3 ημέρες.
Οικονομικά στελέχη ακτοπλοϊκών εταιρειών επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ»:
«Οι τιμές των ναύλων σε σχέση με το 2023 δεν έχουν αλλάξει εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις. Αν εξετάσουμε όμως το ναυλολόγιο των εταιρειών σε όλο τον χάρτη της ακτοπλοΐας θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει τεράστια απόκλιση στις τιμές ανά μίλι μεταξύ των μεγάλων νησιών και των νησιών των Κυκλάδων, με αποκορύφωμα τα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια».
Ζητήσαμε να μας δώσουν παραδείγματα σχετικά με τη σχέση απόστασης και τιμής εισιτηρίου:
«Για τον Αύγουστο στη γραμμή Πειραιάς – Ηράκλειο η τιμή ανά επιβάτη στο κατάστρωμα κυμαίνεται από 37 έως 42 ευρώ με συμβατικά πλοία για απόσταση 173 ναυτικών μιλίων, ενώ στη γραμμή Πειραιάς – Πάρος η τιμή ανά επιβάτη κυμαίνεται στα 55 ευρώ για απόσταση 96 ναυτικών μιλίων. Για σχεδόν διπλάσια απόσταση από τον Πειραιά στο Ηράκλειο η τιμή όχι απλώς είναι ίδια με το Πειραιάς – Πάρος όπου η απόσταση είναι σχεδόν η μισή, αλλά είναι και μειωμένη περίπου κατά 33% για πλοία ίδιας ακριβώς κατηγορίας. Ιδια ακριβώς περίεργη κατάσταση με τις τιμές και την απόσταση που καλύπτουν τα πλοία της γραμμής επικρατεί και στα δρομολόγια μεταξύ των νησιών των Κυκλάδων, δηλαδή:
■ Για τη γραμμή Πειραιάς – Σαντορίνη το καλοκαίρι η τιμή ανά επιβάτη στο κατάστρωμα κυμαίνεται στα 49-63 ευρώ με συμβατικό πλοίο και στα 76-90 ευρώ σε αριθμημένη θέση με ταχύπλοο για απόσταση 134 ναυτικών μιλίων.
■ Το δρομολόγιο Μύκονος – Σαντορίνη εξυπηρετείται μόνο με ταχύπλοα και με τιμές ίδιες ακριβώς όπως από Πειραιά, στα 76-90 ευρώ, για απόσταση 67 ναυτικών μιλίων, που είναι η μισή από την απόσταση Πειραιάς – Σαντορίνη.
■ Ακόμα πιο ακραίο παράδειγμα είναι η διαδρομή Μήλος – Μύκονος ή Μήλος – Κουφονήσι, η οποία εξυπηρετείται μόνο με ταχύπλοο και ο ναύλος για 68 ναυτικά μίλια είναι 108 ευρώ».
Οπως σχολιάζουν τα στελέχη με τα οποία επικοινώνησε το «ΘΕΜΑ», «τα παραδείγματα αυτά δείχνουν ότι δεν υπάρχει μηχανισμός για τον υπολογισμό του ναύλου ανά μίλι, αλλά οι εταιρείες όπου υπάρχει ανταγωνισμός διατηρούν τις τιμές τους σε λογικά επίπεδα, με τις τιμές των ταχυπλόων να έχουν απόκλιση, λόγω του συντομότερου χρόνου ταξιδιού και του μεγαλύτερου λειτουργικού κόστους κατά 20%-30%, προς τα πάνω. Στα δρομολόγια όμως όπου δεν υπάρχουν συμβατικά πλοία ή στα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια οι τιμές διαμορφώνονται σε παράλογα υψηλά επίπεδα, προφανώς γιατί απευθύνονται στον ξένο τουρίστα, ο οποίος θεωρητικά μπορεί να πληρώσει, αλλά το μήνυμα που εκπέμπεται προς την παγκόσμια τουριστική αγορά είναι ότι οι Κυκλάδες είναι πανάκριβος προορισμός».
Για το συγκεκριμένο θέμα οικονομικός αναλυτής με βαθιά γνώση στα της ακτοπλοΐας ανέφερε στο «ΘΕΜΑ»: «Αν ήμουν κυβέρνηση, θα έβαζα τις εταιρείες να βγάλουν πρόγραμμα με βάση μιλιομετρικές αποστάσεις και θα μείωνα άμεσα όλες τις υπέρ τρίτων κρατήσεις. Και σε όλα τα έκτακτα δρομολόγια θα έλεγα στους ακτοπλόους να κάνουν μείωση 15% οριζόντια στον ναύλο επιβατών στην οικονομική θέση και 20% στα οχήματα».
Οσον αφορά τις τιμές, στελέχη ακτοπλοϊκών εταιρειών δηλώνουν: «Εξετάζοντας αντικειμενικά το θέμα, τα εισιτήρια είναι δυσβάσταχτα για το πορτοφόλι του μέσου Ελληνα. Κι αν καταφέρει να τα δώσει, δεν θα τα δώσει για ένα τριήμερο, αλλά μονάχα όταν πάει να καθίσει αρκετές ημέρες. Κοινώς, τα πέρα-δώθε τα Σαββατοκύριακα και τα τριημεράκια στα νησιά έχουν κοπεί. Για την Κω, τη Ρόδο και τη Μύκονο δουλεύει πολύ το αεροπλάνο. Ακόμη και όσοι έχουν αυτοκίνητο το στέλνουν ασυνόδευτο με το πλοίο και αυτοί πάνε με το αεροπλάνο».
Οπως επισημαίνουν ακτοπλοϊκοί κύκλοι, τα εισιτήρια παραμένουν ακριβά αλλά όχι ακριβότερα από πέρυσι, με την τιμή του πετρελαίου να έχει ανέβει κατά μέσο όρο σε ποσοστό περίπου 10%. Πάγια θέση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) είναι η μείωση του ΦΠΑ στα Ι.Χ. από 24% σε 13%. Επίσης, οι επιχειρήσεις ζητούν να διατηρηθεί ο μειωμένος ΦΠΑ για τους επιβάτες, που είναι στο 13%.
Το μέτρο ήταν προσωρινό με ισχύ για δύο χρόνια λόγω της πανδημίας. Λήγει όμως τον φετινό Ιούνιο και οι ακτοπλόοι ζητούν παράταση ισχύος. Στο ερώτημα αν υπάρχει ενδεχόμενο να αυξηθούν οι τιμές μέσα στη σεζόν κύκλοι της ακτοπλοΐας απαντούν: «Οι τιμές είναι μεν ακριβές, αλλά παραμένουν σταθερές. Αν δεν υπάρξει μία ακόμη άσχημη γεωπολιτική εξέλιξη και οι τιμές των καυσίμου δεν φύγουν προς τα πάνω, δεν θα αυξηθούν οι τιμές των εισιτηρίων». Προβληματισμό δημιουργεί και το γεγονός ότι το Πάσχα και το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος πέφτουν αργά φέτος:
«Το γεγονός αυτό θα φέρει αναστάτωση στο πώς θα κινηθεί ο κόσμος. Με το Πάσχα να πέφτει Μάιο, η φετινή χειμερινή περίοδος για την ακτοπλοΐα είναι πιο μεγάλη. Θα ήταν αλλιώς αν έπεφτε Απρίλιο. Επίσης, το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος πέφτει τέλη Ιουνίου, ουσιαστικά δηλαδή μέσα στις καλοκαιρινές διακοπές».
Σχετικά με τις τιμές των εισιτηρίων, τον περασμένο Οκτώβριο ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης σε συνάντηση που είχε με το προεδρείο του ΣΕΕΝ πρότεινε τη δημιουργία παρατηρητηρίου τιμών. Οι ακτοπλόοι δεν εξέφρασαν κάποια αντίρρηση, όμως εμμέσως πλην σαφώς προσπάθησαν να παρακάμψουν το θέμα ενημερώνοντας τον υπουργό ότι το υπουργείο έχει κάθε ημέρα όλα τα απαραίτητα στοιχεία ανά πλοίο τα οποία συγκεντρώνει κάθε Λιμεναρχείο. Η ανάγκη όμως για ένα παρατηρητήριο είναι πρόδηλη, αφού υποστηρίζεται και από τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης των ακτοπλοϊκών υπηρεσιών η οποία συμπλήρωσε μια εικοσαετία μετάβασης.
Στο πλαίσιο αυτό, στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, υπό την ομπρέλα του προγράμματος «ENIRISST » δημιούργησαν παρατηρητήριο ακτοπλοΐας. Η εφαρμογή μέσω της οποίας λειτουργεί το παρατηρητήριο ονομάζεται ferrywatchers (ferrywatchers.aegean.gr) και στόχο έχει τη συγκέντρωση δεδομένων.
Ο χρήστης εισάγει δεδομένα όπως το δρομολόγιο που πραγματοποίησε, την εταιρεία που ανήκει το πλοίο, τη χρονολογία του ταξιδιού, την ώρα αναχώρησης, τον τύπο του πλοίου (ταχύπλοο ή συμβατικό), την κατηγορία του εισιτηρίου, αν είχε όχημα, την τιμή του εισιτηρίου, τον βαθμό ικανοποίησης από τη συχνότητα των δρομολογίων της συγκεκριμένης ακτοπλοϊκής σύνδεσης, τη συνέπεια στις αφίξεις/αναχωρήσεις, τη διάρκεια του ταξιδιού σε σχέση με την απόσταση και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών από τα πληρώματα. Επίσης, δημιουργείται και ιστορικό με τις τιμές των εισιτηρίων.
Οι τιμές των καυσίμων το 2023 και το 2024
Το κόστος των καυσίμων για το 2024, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα είναι σταθερό και σε κάποιες περιπτώσεις και μειωμένο σε σύγκριση με το 2023.
Τα συμβατικά πλοία καίνε δύο ειδών καύσιμα: Τα αποθειωμένα με μόλις 0,5% σε περιεκτικότητα θείου και εκείνα με περιεκτικότητα 3,5% σε θείο, τα λεγόμενα παλαιού τύπου.
α. Τα πρώτα, με 0,5% σε περιεκτικότητα θείου, τα καίνε τα πλοία στα οποία δεν έχουν τοποθετηθεί scrubbers-καταλύτες. Το 2023 η μέση τιμή τους ήταν στα 508 ευρώ ο τόνος.
Για το 2024 οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 517 ευρώ ο τόνος, ήτοι αύξηση 1,7%.
β. Τα συμβατικά πλοία στα οποία έχουν τοποθετηθεί scrubbers καίνε τα καύσιμα με περιεκτικότητα 3,5% σε θείο. Η μέση τιμή ανά τόνο το 2023 ήταν στα 412 ευρώ.
Οι προβλέψεις για το 2024 κυμαίνονται στα 405 ευρώ ο τόνος, μείωση 1,7%.
Ομως, σύμφωνα με τα στοιχεία των εταιρειών, από την αρχή του 2024 έως και σήμερα, τα καύσιμα αγοράζονται στην τιμή των 415 ευρώ ο τόνος.
Σε ό,τι αφορά τα ταχύπλοα, αυτά καταναλώνουν καύσιμα με περιεκτικότητα θείου μόλις 0,1%, που είναι πιο ακριβά και πιο καθαρά και φιλικά προς το περιβάλλον. Τα καύσιμα που κατανάλωσαν το 2023 κόστιζαν κατά μέσο όρο 750 ευρώ ο τόνος.
Για το 2024 δεν υπάρχει εικόνα, αφού ξεκινούν δρομολόγια από τον Μάιο. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 710 ευρώ, άρα αναμένεται μείωση 5,3% στον τόνο.
--.GR