Το ΠΑΣΟΚ, για πρώτη φορά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, δεν βρίσκεται σε φάση άμυνας, αλλά σε φάση επίθεσης. Το κόμμα την περίοδο της κρίσης χαρακτηρίστηκε φυτώριο: τα στελέχη του, μεγάλα και μεσαία, μεταπηδούσαν στους αντιπάλους του ακόμα και στις τελευταίες εκλογές, για να στελεχώσουν όχι μόνο υπουργικές θέσεις, αλλά και γενικές γραμματείες. Στην παράλληλη μάχη για την Κεντροαριστερά, την περίοδο της υπογραφής της Συμφωνίας των Πρεσπών, η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε αξιοποιήσει τις μεταγραφές από τη Χαριλάου Τρικούπη στην Κουμουνδούρου για να «τελειώσει» έναν σταθερό πόλο που δεν έχανε ψηφοφόρους – και με αυτόν τον τρόπο να συσπειρώσει το κεντροαριστερό ακροατήριο, ειδικά από τη στιγμή που οι ΑΝΕΛ απέσυραν την εμπιστοσύνη τους και οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τη ΝΔ να ανεβαίνει. Μετά από τρεις εθνικές κάλπες, μία ευρωπαϊκή και τέσσερις αυτοδιοικητικές, η κατάσταση έχει αλλάξει: το ΠΑΣΟΚ δεν αποδεκατίστηκε και από «δότρια» πολιτική δύναμη, βρίσκεται πλέον στην πλευρά του «δέκτη». Δεν είναι λίγα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τα οποία συζητούν για πρώτη φορά στα σοβαρά το ενδεχόμενο επιστροφής τους στο παραδοσιακό κομματικό τους σπίτι. Το «μπαλάκι» είναι στο γήπεδο της Χαριλάου Τρικούπη. Εχει πρόθεση να τους δεχτεί πίσω; Και αν ναι, υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις; Πώς θα τους δέχονταν πίσω οι πρώην σύντροφοί τους;
Ο χορός των επιστροφών
Η δημοσιοποίηση της φωτογραφίας της πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γεωργίας Γεννιά, στελέχους που θεωρείται πως κινείται στο περιβάλλον του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, άνοιξε μια συζήτηση που για πρώτη φορά ανοίγει σε τέτοιο επίπεδο. Κάποιες επιστροφές, ωστόσο, έχουν ήδη γίνει – ο πρώην ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Χρυσόγονος, βρέθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ στο τελευταίο συνέδριο και εξελέγη μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου, ενώ ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, ήταν υποψήφιος στην μονοεδρική της Ζακύνθου, χωρίς στην πραγματικότητα καμία πιθανότητα να εκλεγεί.
Προεκλογικά, ο Νίκος Ανδρουλάκης ήταν πολύ σαφής για τη συμπόρευσή του με όσους «πλήγωσαν την παράταξη στο παρελθόν»: η πόρτα του ΠΑΣΟΚ για τα ηχηρά ονόματα, για όσους θα μπορούσαν να αποτελέσουν μεταγραφές αεροδρομίου, παραμένουν ως τώρα κλειστές από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ – και έτσι θεωρείται πως θα συνεχίσουν, ειδικά για πρόσωπα που αυτές τις μέρες πρωτοστατούν στις διεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ. Το αντίθετο, οι επιστροφές που θα βασίζονταν στην προσωπική απογοήτευση των προβεβλημένων πασοκογενών από τον ΣΥΡΙΖΑ, θα προκαλούσε αντιδράσεις εντός του κομματικού μηχανισμού, ειδικά από τα στελέχη εκείνα που παρέμειναν και τα δύσκολα χρόνια. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου (ΑΝΤ1) για το ενδεχόμενο των τρανταχτών επιστροφών: «Δεν χρειαζόμαστε ούτε Σπίρτζηδες ούτε Ραγκούσηδες. Δούκες χρειαζόμαστε για να πάει μπροστά η παράταξη μας» ανέφερε χαρακτηριστικά. «Εμείς που κρατήσαμε όρθια την παράταξή μας δεν θα επιτρέψουμε να επιστρέψουν γενίτσαροι και γυρολόγοι στο κόμμα μας, όπως έχει πει και ο πρόεδρός μας στο συνέδριο του κόμματος» επεσήμανε, απηχώντας μια πλευρά του ΠΑΣΟΚ που δεν θα ήθελε να δει μια επέλαση παλαιών και γνωστών πασόκων να επιστρέφουν μετά την κυβερνητική τους θητεία στον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά ως τυχοδιωκτική επιλογή επιβίωσης.
Οι ανοιχτές χαραμάδες
Αυτό σημαίνει πως οι πασοκικές πόρτες παραμένουν ερμητικά κλειστές για όλους, ανεξαρτήτως εμπλοκής και βαθμίδας; «Ενα κόμμα που θέλει να μεγαλώσει δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια και τα αφτιά σε όσους επιθυμούν να ενισχύσουν την προσπάθεια χωρίς αντάλλαγμα» λένε χαρακτηριστικά επιτελικά στελέχη, αφήνοντας ανοιχτές χαραμάδες για την πιθανή ενσωμάτωση όχι των προβεβλημένων πρώην υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι με την αποχώρησή τους από το ΠΑΣΟΚ προκάλεσαν σοβαρές πληγές στην παράταξη, αλλά για πρόσωπα όχι ιδιαιτέρως γνωστά στο ευρύ κοινό, στελέχη που βρίσκονται εδώ και καιρό στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των δύο κομμάτων και ήδη στήριξαν το κόμμα στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις – τους επίσημους υποψηφίους του στις αυτοδιοικητικές ή ακόμα και στις τελευταίες εθνικές κάλπες. Καταλυτικό ρόλο θεωρείται πως παίζει σε αυτές τις κινήσεις και το πρόσωπο του Νίκου Ανδρουλάκη: πολλοί εξ αυτών που έχουν δηλώσει πως από εδώ και πέρα θα στηρίξουν, χωρίς ανταλλάγματα, την προσπάθεια επαναφοράς του ΠΑΣΟΚ είναι πρόσωπα που γνωρίζουν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ από την περίοδο που ήταν γραμματέας νεολαίας και πιστεύουν στη σημασία της ουσιαστικής ανανέωσης του πολιτικού δυναμικού της χώρας. Κατά πληροφορίες, υπάρχουν αρκετοί από το λεγόμενο «περιβάλλον Κοτζιά» που, παρομοίως με τη Γεννιά αλλά λιγότερο γνωστοί από εκείνη, έχουν αρχίσει να κόβουν τους δεσμούς που ανέπτυξαν τα τελευταία χρόνια με τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλώνοντας «χωρίς τυμπανοκρουσίες» τη στήριξή τους στο ΠΑΣΟΚ.