Η λύση στο οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από αλλαγές στο ασφαλιστικό και το εργασιακό σύστημα που θα επαναφέρουν για τους εργαζόμενους, κυρίως για τις γυναίκες, τη δυνατότητα να εργάζονται και ταυτόχρονα να μεριμνούν για την οικογένεια.
Αυτό τόνισε ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου και Δικαίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Αλέξης Μητρόπουλος, στη διάρκεια της παρουσίασης του νέου του βιβλίου με τίτλο: «Αγορά εργασίας και συντάξεις – Η χρονοβόμβα του δημογραφικού» η οποία πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη (6/3) στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου.
Ο Αλέξης Μητρόπουλος, που έχει διατελέσει και αντιπρόεδρος της Βουλής (2012-2015) υπογράμμισε ότι οι έρευνα δείχνει ότι η επιδείνωση του δημογραφικού που παρουσιάστηκε στη διάρκεια της κρίσης και των μνημονίων δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της χώρας, από το 1942 και μετά που υπάρχουν στοιχεία. Ακόμα και σε περιόδους πολέμου και εμφυλίου οι γεννήσεις υπερτερούσαν των θανάτων, αλλά η δυναμική αυτή ανετράπη τα δώδεκα χρόνια των μνημονιακών μέτρων (2011-2022), αφού για πρώτη φορά τα τελευταία 80 χρόνια οι θάνατοι υπερτερούν κατά πολύ και σταθερά έναντι των γεννήσεων. Συνολικά, μεταξύ 2011 και 2022 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 394.602, ενώ το 2022 είχαμε αρνητικό ρεκόρ γεννήσεων στην ιστορία της χώρας, αφού οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 66.260.
Ο καθηγητής απέδωσε την δυσμενή αυτή εξέλιξη στην κατάργηση των πρόωρων συντάξεων και στις άλλες περικοπές που έγιναν στην διάρκεια των μνημονίων, καθώς και στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας με περιορισμό των εργασιακών δικαιωμάτων και της προστασίας της απασχόλησης.
Καταργήθηκε η δυνατότητα που είχαν οι γυναίκες να συνδυάσουν την εργασία με την φροντίδα της οικογένειας, τόνισε ο καθηγητής Μητρόπουλος και υπογράμμισε ότι η κατάργηση της ισόβιας σύνταξης για τις αγρότισσες έφερε αμέσως δημογραφική κατάρρευση στις γεννήσεις στις αγροτικές περιοχές.
Τα τρία μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα που κατάργησαν επιδόματα και περιέκοψαν συντάξεις, πρέπει να τις επαναφέρουν, ενώ πρέπει να επανιδρυθεί άμεσα ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας, εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό πρόβλημα ανέφερε ο Αλέξης Μητρόπουλος.
Επισήμανε επίσης ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ανθρώπινης εργασίας και η υποκατάστασή της από εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης θα επηρεάσει τον μισό πληθυσμό παγκοσμίως, και θα συρρικνώσει περαιτέρω το μερίδιο της μισθωτής εργασίας στο παραγόμενο προϊόν (ΑΕΠ) και τις αμοιβές.
Στην παρουσίαση μίλησαν διακεκριμένοι νομικοί οι οποίοι, όπως ειπώθηκε, είχαν όλοι μαθητεύσει στο δικηγορικό γραφείο που διατηρούν επί δεκαετίας ο Αλέξης Μητρόπουλος, με τον αδελφό του Δημήτρη, επίσης νομικό, στο οποίο έχουν πραγματοποιήσει την άσκησή τους περί τους 6.000 νέοι δικηγόροι.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δημήτρης Βερβεσσός τόνισε ότι οι αξίες της Εργασίας και της Κοινωνικής Προστασίας πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο και είναι αναγκαίο να ξεπεραστούν ιδεολογικές και κομματικές διαφορές ώστε οι διαφορετικές κομματικές και κοινωνικές δυνάμεις να συνεργαστούν για το σκοπό αυτό.
Ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας χαρακτήρισε τον Αλέξη Μητρόπουλο σημαντικό διανοητή με κοινωνική συνείδηση που ξεπερνά το οικονομισμό και επαναφέρει στο προσκήνιο τις λαϊκές ανάγκες.
Είπε επίσης ότι το δημογραφικό πρόβλημα θα φέρει μεγάλη κρίση και θα επηρεάσει τα πάντα και αποτελεί ευθύνη των προοδευτικών δυνάμεων να αναδείξουν προοπτικές και λύσεις.
Υποβάθμιση της μισθωτής εργασίας
Ο εργατολόγος, διδάκτωρ πολιτικής επιστήμης Βασίλης Ασημακόπουλος χαρακτήρισε τον Αλέξη Μητρόπουλο σημαντικό διανοούμενο ο οποίος ποτέ δεν δίστασε να πάει κόντρα στο ρεύμα, ιδίως στο φίλιο ρεύμα και εξήρε τη συμβολή του στο δημόσιο διάλογο και την πολιτική ζωή.
Αναφέρθηκε στην υποβάθμιση της μισθωτής εργασίας η οποία είχε κεντρική θέση τις προηγούμενες δεκαετίες, και διατύπωσε την εκτίμηση ότι θα υποβαθμιστεί περαιτέρω καθώς η τεχνητή νοημοσύνη θα επιταχύνει την παραγωγική αναδιάρθρωση η οποία συντελείται λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων από τη δεκαετία του 1980.
Η υπεραξία που παράγεται από μηχανές αυξάνεται σταθερά από τότε, οδηγώντας σε δυσμενή συσχετισμό για την ανθρώπινη εργασία, σε απώλεια της συνδικαλιστικής επιρροής και τελικά σε υποβάθμιση της εργασίας, είπε ο κ. Ασημακόπουλος και επισήμανε ότι η μείωση του χρόνου εργασίας μπορεί να αποτελέσει μια από τις διεξόδους.
Επισήμανε ακόμη ότι έχει καταρρεύσει η σοσιαλδημοκρατική συναίνεση υπέρ του κόσμου της εργασίας, ο οποίος έχει εγκαταλειφθεί από τα κόμματα, καθώς και οι δυνάμεις της Αριστεράς έχουν εγκλωβιστεί στον οικονομικό φιλελευθερισμό.
Μειώνεται και το «προσδόκιμο υγείας»
Τα νέου τύπου κοινωνικά προβλήματα, που δημιουργεί η εντατικοποίηση της εργασίας και η συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας ανέδειξε στη δική της, ιδιαίτερα σημαντική ομιλία η νομικός, διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών, Αγγελική Μητροπούλου.
Εκτός από το προσδόκιμο επιβίωσης, οι δημογράφοι υποδεικνύουν και το προσδόκιμο υγείας, το οποίο υποβαθμίζεται και σημαίνει ότι οι άνθρωποι ζουν με επιδεινούμενη υγεία, ιδίως οι γυναίκες, εξήγησε η κυρία Μητροπούλου.
Αναφέρθηκε στην εμπειρία της ως μαχόμενης δικηγόρου σε εργασιακά και ασφαλιστικά θέματα που δέχεται, όπως είπε, διερευνητικά αιτήματα πρόωρης συνταξιοδότησης, τα οποία δεν μπορούν πλέον να ικανοποιηθούν, από γυναίκες που εργάζονται υπό υπερ-εντατικές συνθήκες, με χαμηλές αμοιβές και εξαντλητικά ωράρια στον κλάδο της Υγείας.
Αυξάνεται διαρκώς η απλήρωτη, η χαμηλά αμειβόμενη, η ανασφάλιστη και η υπερεντατική εργασία, υπογράμμισε, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να έχουν κακή υγεία και να μειώνεται το προσδόκιμο υγείας του πληθυσμού.
Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το brain drain (σ.σ. φυγή των σπουδαγμένων νέων στο εξωτερικό) θα έχουμε και children drain, καθώς όχι μόνο θα γεννιούνται λιγότερα παιδιά, αλλά θα μεγαλώνουν και από γονείς με κακή υγεία.
Το λόγο στην εκδήλωσε έλαβε και ο συντονιστής, δημοσιογράφος – νομικός Σπύρος Φρεμεντίτης, ο οποίος υπογράμμισε ότι ο Αλέξης Μητρόπουλος έχει διδάξει με πάθος και φροντίδα χιλιάδες νέους δικηγόρους που έχουν περάσει από το γραφείο του καθηγητής ως ασκούμενοι.