Μπροστά στην “έκρηξη” της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία προκαλεί ενθουσιασμό αλλά και ανησυχίες, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ζήτησε τη θέσπιση διεθνών “κανόνων”, υιοθετώντας το πρώτο της σχέδιο ψηφίσματος επ’ αυτού του ευαίσθητου κοινωνικού ζητήματος.
“Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θέτει οικουμενικές υπαρξιακές προκλήσεις”, δήλωσε η πρέσβειρα των ΗΠΑ Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, αναφερόμενη κυρίως στα “deepfakes”, που απειλούν να “υπονομεύσουν την ακεραιότητα του πολιτικού διαλόγου αυτόν τον χρόνο όπου πάνω από το μισό της υφηλίου θα εκλέξει τους ηγέτες του”.
“Όμως, η Τεχνητή Νοημοσύνη παρουσιάζει επίσης σημαντικές παγκόσμιες ευκαιρίες προκειμένου να επιταχυνθεί η μάχη κατά της φτώχειας, να σωθούν ζωές, να προστατευτεί ο πλανήτης μας”, συμπλήρωσε η ίδια, περιγράφοντας τα ήδη διαπιστωμένα “οφέλη” για την ιατρική διάγνωση ή τη γεωργία.
Το κείμενο που προετοίμασαν οι ΗΠΑ και στήριξαν δεκάδες χώρες υιοθετήθηκε χωρίς τη διεξαγωγή ψηφοφορίας, δια συναινέσεως, έπειτα από πολλούς μήνες διαπραγματεύσεων.
“Αυτό δείχνει πως αυτό το θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι τόσο βαθύ σε όρους μετασχηματισμού, όχι μονάχα σε όρους τεχνολογίας, αλλά επίσης σε όρους ευκαιριών, κάτι που υπερβαίνει τις συνήθεις γεωπολιτικές διαφορές στον ΟΗΕ”, σχολίασε ένας υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος.
Το σχέδιο ψηφίσματος, που αποκλείει την Τεχνητή Νοημοσύνη που σχετίζεται με τον στρατιωτικό τομέα, υπογραμμίζει ότι “πρέπει να θεσπιστούν κανόνες που θα επιτρέπουν να εγγυόμαστε ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα είναι ασφαλή, θα δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας και θα είναι αξιόπιστα”.
Κι αυτό με σκοπό να “προάγουν παρά να εμποδίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ισότιμη πρόσβαση στα πλεονεκτήματα που παρέχουν αυτά τα συστήματα”, ώστε να επιτευχθούν οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, οι οποίοι στοχεύουν να διασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για ολόκληρη την ανθρωπότητα έως το 2030.
Το κείμενο επικεντρώνεται κυρίως στα ενδεχόμενα κέρδη της Τεχνητής Νοημοσύνης αναφορικά με την ανάπτυξη και επισημαίνει πως “δεσμεύεται να κλείσει το ψηφιακό χάσμα” μεταξύ των χωρών και στο εσωτερικό των χωρών.
“Η έμφαση στην ανάπτυξη αποτελεί μια εσκεμμένη προσπάθεια των ΗΠΑ για να κερδίσουν τη συμπάθεια” των φτωχών χωρών, σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρίτσαρντ Γκόουαν, αναλυτής του International Crisis Group.
Είναι “ευκολότερο” να “αντιμετωπιστεί το μέτωπο των ζητημάτων ασφάλειας, για μια πρώτη πρωτοβουλία”.
Το κείμενο υπογραμμίζει εντούτοις τις απειλές που θέτουν οι τεχνολογίες που σχεδιάζονται ή χρησιμοποιούνται “λανθασμένα ή με την πρόθεση να βλάψουν”. Αναγνωρίζει επίσης ότι χωρίς τη θέσπιση “εγγυήσεων”, υπάρχει κίνδυνος η Τεχνητή Νοημοσύνη να υποβαθμίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, να ενισχύσει τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις και να θέσει σε κίνδυνο την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Ζητά επομένως από όλα τα κράτη μέλη να “αποφεύγουν ή να σταματούν να χρησιμοποιούν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα ή που ενέχουν υπερβολικούς κινδύνους για την άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.
Οι προειδοποιήσεις πολλαπλασιάζονται ειδικά απέναντι στα εργαλεία της γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης και τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν για τη Δημοκρατία και την κοινωνία, ιδίως μέσω της δημιουργίας ψεύτικων εικόνων και λόγων που παρεμβαίνουν σε προεκλογικές εκστρατείες.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ανήγαγε τον κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη σε μία από τις προτεραιότητές του, τασσόμενος υπέρ της δημιουργίας ενός φορέα στους κόλπους των Ηνωμένων Εθνών στο μοντέλο για παράδειγμα της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας.