Η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ αυξάνει το κόστος χρηματοδότησης, ενώ οι πληθωριστικές πιέσεις ψαλιδίζουν το διαθέσιμο εισόδημα και τη δυνατότητα αποπληρωμής χρέους από τα νοικοκυριά. Το παραπάνω περιβάλλον, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης το 2023, ενδέχεται να επηρεάσει, σύμφωνα με την ΤτΕ, αρνητικά την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών με τη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Στο πλαίσιο αυτό, συνιστά στις τράπεζες να συνεχίσουν τις προσπάθειες μείωσης του αποθέματος μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures- NPEs), ώστε να απαλλαγούν από τα βάρη του παρελθόντος. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες προχώρησαν ή δρομολογούν σε νέες πωλήσεις/ τιτλοποιήσεις μικρών χαρτοφυλακίων με μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Το σχετικό χορό άνοιξε η Πειραιώς, βγάζοντας προς πώληση, τον περασμένο Ιούνιο, μικρά χαρτοφυλάκια με NPEs. Σχεδόν ταυτόχρονα, η Alpha πώλησε χαρτοφυλάκιο με ανεξασφάλιστες απαιτήσεις (project Cell), ενώ η ΕΤΕ ξεκίνησε την τιτλοποίηση χαρτοφυλακίου με μη εξυπηρετούμενα δάνεια 600 εκατ. ευρώ. Τέλος, η Eurobank ανακοίνωσε, χθες, ότι θα βγάλει προς πώληση μικρό χαρτοφυλάκιο NPEs, ώστε να ρίξει το NPE ratio κάτω του 4,5% φέτος.
Νέα «κόκκινα» 1,6 δισ. ευρώ το α’ εξάμηνο
Οι ανησυχίες της TτΕ εδράζονται στον αυξητικό ρυθμό δημιουργίας νέων επισφαλειών, που καταγράφηκε κατά το α’ εξάμηνο της φετινής χρονιάς. Ειδικότερα, η ροή νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων διαμορφώθηκε σε 1,6 δισ. ευρώ, με τα δάνεια της Avramar (περίπου 350 εκατ. ευρώ) να συμβάλουν, εν μέρει, στη μεγέθυνση της.
Οι νέες εισροές NPEs υπερκαλύπτονται από τα ρυθμισμένα δάνεια που αναταξινομούνται σε ενήμερα (0,8 δισ. ευρώ κατά το α’ εξάμηνο), τις πωλήσεις δανείων (0,5 δισ. ευρώ) και τις εισπράξεις (0,5 δισ. ευρώ). Έτσι, ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων, τον Ιούνιο του 2023, διαμορφώθηκε σε 8,6%, έναντι 8,7% το Δεκέμβριο του 2022.
Το συνολικό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων διαμορφώθηκε σε 12,7 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 3,8% ή 501 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2022. Στις λιγότερο σημαντικές τράπεζες το NPL ratio παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και διαμορφώθηκε στο τέλος Ιουνίου σε 44% τον Ιούνιο του 2023.
Αν, όμως, εξεταστούν μόνο οι εισροές νέων NPEs (1,6 δισ. ευρώ) και η επαναταξινόμηση δανείων από τα μη εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα (0,8 δισ. ευρώ), το ισοζύγιο είναι αρνητικό, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν κατά 777 εκατ. ευρώ.
Η τάση μάλιστα είναι αυξητική. Το α’ τρίμηνο τα νέα «κόκκινα» ανήλθαν σε 165 εκατ. ευρώ και εκτινάχθηκαν σε 612 εκατ. ευρώ, το β’ τρίμηνο. Ακόμη και αν εξαιρεθεί η Avramar (350 εκατ. ευρώ), οι καθαρές ροές του β’ τριμήνου παραμένουν σημαντικά υψηλότερες του πρώτου.
Εκτίναξη κατά 32,6% στα δάνεια σε καθυστέρηση ως 90 ημέρες
Οι νέες ροές NPEs κτύπησαν την υποκατηγορία των πρώιμων ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το απόθεμα της εν λόγω κατηγορίας ανήλθε σε 6,5 δισ. ευρώ από 4,9 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 καταγράφοντας άνοδο κατά 32,6%. Η αύξηση επήλθε κυρίως από επιχειρηματικά δάνεια σε καθυστέρηση ως 30 ημέρες. Ο λόγος αποθέματος δανείων πρώιμης ληξιπρόθεσμης οφειλής προς το σύνολο των ενήμερων διαμορφώθηκε σε 4,8% που αποτελεί την υψηλότερη επίδοση από τον Ιούνιο του 2022.
Αντίθετα, τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών υποχώρησαν κατά 4,7% λόγω πωλήσεων και εισπράξεων. Υποχώρηση κατέγραψε και το απόθεμα καταγγελμένων απαιτήσεων (4,3 δισ. στις 30/6), λόγω λογιστικών διαγραφών και δευτερευόντως πωλήσεων/εισπράξεων.
«Στόλαρε» η πιστωτική επέκταση
Τέλος, οι προβλέψεις της TτΕ για επιβράδυνση ρυθμών πιστωτικής επέκτασης, λόγω υψηλού κόστους χρηματοδότησης και κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας επιβεβαιώθηκαν από τα στοιχεία πρώτου εξαμήνου. Αν η τάση δεν αποδειχθεί παροδική, όπως εκτιμούν οι διοικήσεις των τραπεζών, θα επιδράσει στους στόχους κερδοφορίας και αποδοτικότητας.