Καθώς οι ελληνικές προσπάθειες να ολοκληρώσουν την αξιολόγηση του προγράμματος διάσωσης δεν έχουν αποτέλεσμα, η δυνατότητα της κυβέρνησης να ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές δημόσιου χρέους γίνεται όλο και πιο απόμακρη, αυξάνοντας τις πιθανότητες η Αθήνα να αναγκαστεί να ζητήσει ένα νέο, μη δημοφιλές, πρόγραμμα διάσωσης υπό όρους.
Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συναντώνται στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα για να πουν για μια ακόμη φορά στην Ελλάδα πως χρειάζεται να κάνει περισσότερα για τη νέα εκταμίευση βοήθειας. «Μια τελική συμφωνία δε θα πρέπει να αναμένεται σήμερα» είπε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Γεργκ Βάισγκερμπερ σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο πριν από τη συνάντηση. «Ελπίζουμε όλοι» πως οι απεσταλμένοι των θεσμών των πιστωτών «θα μπορέσουν να επιστρέψουν σχετικά γρήγορα στην Ελλάδα» για να συνεχίσουν την αξιολόγηση του κατά πόσο η χώρα εκπληρώνει τους όρους του προγράμματός της, είπε.
Οι ελεγκτές του προγράμματος της Ελλάδας – η Ευρωπαϊκή Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – βιάζονται να ολοκληρώσουν την αξιολόγηση προτού ξεκινήσει μια γεμάτη σεζόν εθνικών εκλογών, όπου η άνοδος των λαϊκιστών κομμάτων θα έκανε τις παρατεταμένες διαπραγματεύσεις πολιτικά δύσκολες. Η Ελλάδα χρειάζεται να σταθεροποιήσει την οικονομία της μέχρι τη λήξη του προγράμματος διάσωσής της ύψους 86 δισεκατομμυρίων ευρώ τον επόμενο χρόνο, ώστε να μπορεί να ξεκινήσει να χρηματοδοτεί τις υποχρεώσεις της.
«Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης δημιουργούν την ανάγκη να χρειαστεί νέα διάσωση» είπε ο Νίκος Κουνής, επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας στην ABN Amro Bank.
Η απόδοση του διετούς ελληνικού ομολόγου ξεπέρασε το 10% τη Δετέρα, προτού πέσει κατά 23 μονάδες βάσης ως το 9,71% στις 2:10μμ στην Αθήνα. Το δεκαετή ελληνικά χρεόγραφα είχαν απόδοση 7,76%, σχεδόν τι διπλάσιο από το επίπεδο των βασικών πορτογαλικών τίτλων.
Η αντίσταση της κυβέρνησης στις ενδείξεις του ΔΝΤ και η άρνηση των ευρωπαίων πιστωτών να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την Ελλάδα χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ είναι που οδήγησαν στη σύγκρουση. Το περισσότερο που μπορεί κανείς να περιμένει από τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών τη Δευτέρα είναι μια συμφωνία να επιστρέψουν οι ελεγκτές του προγράμματος στην Αθήνα και να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ. Ακόμη κι αν μια συμφωνία σε επίπεδο τεχνικού προσωπικού επιτευχθεί γρήγορα ανάμεσα στους επιτηρητές του προγράμματος και την κυβέρνηση, και το ΔΝΤ μπει στο ελληνικό πρόγραμμα, η Αθήνα θα πρέπει ακόμη να νομοθετήσει μέτρα που σχετίζονται με την αξιολόγηση, καθυστερώντας την εκταμίευση των χρημάτων, είπε ο αξιωματούχος. Στο παρελθόν, η ελληνική κυβέρνηση έχει χρειαστεί μήνες για να εκπληρώσει αυτά τα απαιτούμενα μέτρα.
Οι ανεκπλήρωτοι στόχοι ξεκινούν από τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας της χώρας και φτάνουν μέχρι τη δημιουργία νέου πλαισίου για την εξωδικαστική διευθέτηση χρεών, σύμφωνα με υπόμνημα που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στους συνεργάτες του τον περασμένο μήνα.
«Η Ελλάδα είναι μια ειδική περίπτωση» είπε ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής του ταμείου διασώσεων της ευρωζώνης, στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου την περασμένη εβδομάδα. «Πουθενά το εύρος των προβλημάτων δεν ήταν τόσο μεγάλο όσο στην Ελλάδα, και η κυβέρνηση τόσο αδύναμη.»
Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε διαφωνία με την αξιολόγηση του ΔΝΤ για τις χρηματοπιστωτικές εκτιμήσεις του, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να ξεσπά τις τελευταίες ημέρες κατά του ταμείου με έδρα στην Ουάσινγκτον. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Τσίπρας είπε πως το ΔΝΤ φοβάται να πει στους ευρωπαίους την αλήθεια και παίζει ένα συνεχές παιχνίδι πόκερ.
«Είμαι αρκετά βέβαιος πως θα το κάνουμε ακριβώς όπως έχει συμφωνηθεί» είπε ο γερμανός υπουργός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο δημόσιο τηλεοπτικό κανάλι ARD την Κυριακή σχετικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη διάσωση. «Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο. Οι εξελίξεις του περασμένου έτους – όπως έχει επισημάνει σωστά ο κ. Ρέγκλινγκ – είναι καλύτερες απ’ ότι προέβλεψε το ΔΝΤ.»
Η αβεβαιότητα για το αν η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τα μέτρα που απαιτούνται από τους πιστωτές εγκαίρως για να αποτρέψει μια χρεοκοπία τον Ιούλιο – όταν λήγουν περισσότερα από 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε ομόλογα – απειλεί να εκτροχιάσει την αναμενόμενη ανάκαμψη αυτού του έτους. Η οικονομική παραγωγή συστάλθηκε αναπάντεχα στο τελευταίο τρίμηνο τ ου 2016, ενώ οι εκροές καταθέσεων από τις χτυπημένες τράπεζες της χώρας συνεχίστηκαν και φέτος.
Η υπερβολική φορολόγηση των επιχειρήσεων και της μεσαίας τάξης για να χρηματοδοτηθεί το υπερβολικά γενναιόδωρο ασφαλιστικό σύστημα και ένα απαράδεκτα υψηλό όριο αφορολόγητου εισοδήματος είναι ο λόγος που η Ελλάδα συνεχίζει να έχει οικονομικά προβλήματα, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Το ταμείο λέει πως ελλείψει μιας διόρθωσης του φόρου εισοδήματος και των συνταξιοδοτικών αποδοχών, η Ελλάδα δε θα μπορέσει να πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους που προβλέπει το τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης, και αρνείται να συμμετάσχει σε αυτό.
Παρά τους κινδύνους που συνδέονται με το να χρειαστεί τελικά διαπραγμάτευση μιας νέας δανειακής σύμβασης, κάποιοι βλέπουν μια θετική πλευρά.
Δε θα πρέπει να επιτραπεί στην Ελλάδα να έχει πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές, καθώς οι επενδυτές θα ζητήσουν πολύ υψηλά ασφάλιστρα κινδύνου, είπε ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες. «Οι επίσημοι πιστωτές θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν όλο το εναπομένον ιδιωτικό χρέος που φτάνει στη λήξη του με τα δικά τους χαμηλά, επίσημα επιτόκια. Τότε η χώρα δε θα χρειαστεί να κάνει τεράστιες πληρωμές τόκων» είπε.