Για το σύνολο του έτους 2023, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 2,0%, υπεραποδίδοντας για τρίτο έτος στη σειρά έναντι της Ευρωζώνης. Αυτό το ποιοτικό χαρακτηριστικό, δηλαδή η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα με γρηγορότερο ρυθμό από ό,τι στην Ευρωζώνη, θα πρέπει να διατηρηθεί για αρκετά χρόνια έτσι ώστε να μειωθεί σε έναν βαθμό η απόσταση που χωρίζει την ελληνική οικονομία από τον μέσο όρος της Ευρωζώνης σε όρους πραγματικού κατά κεφαλήν προϊόντος-εισοδήματος.
Το πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) στην Ελλάδα ενισχύθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 0,2% το δ’ τρίμηνο 2023, από οριακή πτώση 0,1% το γ’ τρίμηνο 2023, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 1,2%, καταγράφοντας σημαντική επιβράδυνση έναντι του προηγούμενου τριμήνου (2,1%), εξηγούν οι αναλυτές της Eurobank στο Οικονομικό Δελτίο “7 Ημέρες Οικονομία”. Την ίδια περίοδο η οικονομία της Ευρωζώνης παρέμεινε στάσιμη, με τον τριμηνιαίο πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης να διαμορφώνεται στο 0,0% και τον αντίστοιχο ετήσιο στο 0,1%. Βάσει των παραπάνω αποτελεσμάτων, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το δ’ τρίμηνο 2023 ξεπέρασε τα προ πανδημίας επίπεδα κατά 6,3%.
Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, δηλαδή μετρώντας το ΑΕΠ από την πλευρά της ζήτησης, η ιδιωτική και η δημόσια κατανάλωση κινήθηκαν εντόνως ανοδικά το δ’ τρίμηνο 2023 (1,2% QoQ / 1,8% YoY και 2,2% QoQ / 2,7% YoY αντίστοιχα), ενώ αντίθετη πορεία ακολούθησαν οι επενδύσεις, με τον ακαθάριστο σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου να βαίνει μειούμενος σε τριμηνιαία βάση για τέταρτο τρίμηνο στη σειρά (-2,6% QoQ / -5,7% YoY το δ’ τρίμηνο 2023).
Η ιδιωτική κατανάλωση είχε την υψηλότερη συνεισφορά στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης της Ελλάδας το 2023, καταγράφοντας ενίσχυση 1,8% (συνεισφορά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες).
Οι επενδύσεις παγίων κινήθηκαν χαμηλότερα σε σύγκριση με τις προβλέψεις επίσημων οργανισμών και της κυβέρνησης (π.χ. ο Κρατικός Προϋπολογισμός 2023 προέβλεπε αύξηση 15,5% και ο αντίστοιχος του 2024 εκτιμούσε άνοδο 7,1%) καταγράφοντας ήπια ενίσχυση της τάξης του 4,0% (συνεισφορά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες).
Η μικρότερη του αναμενομένου αύξηση των επενδύσεων παγίων το 2023 δύναται να προέρχεται από υποεκτίμηση των επιπτώσεων του αυξημένου κόστους χρηματοδότησης και των γεωπολιτικών διαταραχών στην αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών εκ μέρους των επιχειρήσεων, αλλά και από μη αναμενόμενες καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Το μερίδιο των επενδύσεων παγίων στο ΑΕΠ ανήλθε στο 13,9% το 2023, ενισχυμένο έναντι του 2019 (10,7%), ωστόσο παρέμεινε σε ένα επίπεδο που δεν ξεπερνά σημαντικά τις αποσβέσεις, μη επιτρέποντας τη δυναμική αύξηση του παραγωγικού συντελεστή του φυσικού κεφαλαίου.
Εν κατακλείδι, η ελληνική οικονομία υπεραπέδωσε έναντι της Ευρωζώνης το 2023, παρά ταύτα ο ρυθμός μεγέθυνσης ήταν μικρότερος των επίσημων προβλέψεων. Σε αυτό συνετέλεσαν η χαμηλότερη του αναμενομένου αύξηση των επενδύσεων, οι επιπτώσεις των πλημμυρών στη Θεσσαλία και η ήπια ενίσχυση των εξαγωγών λόγω του δυσμενούς διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος.
Το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα παρέμεινε χαμηλότερο σε σχέση με τα προ κρίσης χρέους επίπεδα (2007) κατά 18,9%, δηλαδή ανακτήθηκαν σχεδόν τα 3/10 των απωλειών της κρίσης χρέους.
Απαιτούνται μέσοι ρυθμοί μεγέθυνσης υψηλότεροι του 2,1% ετησίως έτσι ώστε να επιστρέψει το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα στα επίπεδα του 2007 σε ένα χρονικό διάστημα μικρότερο των 10 ετών.
* Δείτε όλη την ανάλυση, πίνακες και γραφήματα, στη στήλη “Συνοδευτικό Υλικό”