Ο πληθωρισμός, με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), διαμορφώθηκε σε 4,2% κατά μέσο όρο το 2023, σημαντικά χαμηλότερα τόσο σε σύγκριση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους (ΕΕ-27: 6,4%, Ευρωζώνη: 5,4%), όσο και με το υψηλό ποσοστό του 2022 (9,3%). Ωστόσο, τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023 ο ΕνΔΤΚ ακολούθησε εκ νέου ανοδική τροχιά, με αποτέλεσμα να υπερβεί τα αντίστοιχα επίπεδα που καταγράφηκαν στην Ευρώπη.
Η επιβράδυνση του πληθωρισμού κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους αλλά και η επιτάχυνσή του το τελευταίο τρίμηνο του 2023, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη των τιμών της ενέργειας, οι οποίες κατέγραψαν πτώση ύψους 13,4% κατά μέσο όρο πέρυσι, με τον ρυθμό μείωσης να επιβραδύνεται σημαντικά τους τελευταίους μήνες του έτους, σύμφωνα με τους αναλυτές της Alpha Bank στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Economic Research.
Επιπρόσθετα, οι τιμές σε ορισμένες κατηγορίες όπως στα τρόφιμα -και μάλιστα σε βασικά είδη όπως τα γαλακτοκομικά και το ελαιόλαδο- αλλά και στις υπηρεσίες συνεχίζουν να αυξάνονται με υψηλούς ρυθμούς, διατηρώντας τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα (Δεκέμβριος 2023: 3,7%). Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρηματικές προσδοκίες για την εξέλιξη του επιπέδου των τιμών έχουν εισέλθει σε καθοδική τροχιά το τελευταίο τρίμηνο, τόσο στη βιομηχανία όσο και στο λιανικό εμπόριο, ενώ στον τομέα των υπηρεσιών παρουσιάζουν σχετική ακαμψία.
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες προβλέψεις, το επίπεδο των τιμών αναμένεται να παραμείνει σε ανοδική τροχιά και φέτος, με τον ρυθμό αύξησης του ΕνΔΤΚ να βαίνει μειούμενος, καθώς εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί μεταξύ 2,6%-3%.
Όπως αναφέρει, ωστόσο, σε πρόσφατη έκθεσή του για την Ελλάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο , οι κίνδυνοι σε ό,τι αφορά στην εξέλιξη του πληθωρισμού είναι αυξημένοι και κατά βάση σχετίζονται με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, δηλαδή τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Στις αβεβαιότητες προστέθηκε πρόσφατα και η ένταση που επικρατεί στην Ερυθρά Θάλασσα, η κλιμάκωση της οποίας δύναται
να πυροδοτήσει περαιτέρω διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, ανοδικές πιέσεις στο μεταφορικό κόστος και ως εκ τούτου και στο γενικό επίπεδο τιμών, μέσω της μετακύλισης αυτών στις τιμές άλλων κατηγοριών αγαθών και υπηρεσιών.
Επιχειρηματικές προσδοκίες και προβλέψεις καταναλωτών για την εξέλιξη των τιμών
Παράλληλα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία για την εξέλιξη των τιμών πώλησης, τους επόμενους δώδεκα μήνες, όπως παρατηρείται καταγράφουν έντονα πτωτική τάση και πέρασαν σε αρνητικό έδαφος από τον Αύγουστο του 2023 και μετά, για πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2020.
Το τελευταίο συνάδει με την εξέλιξη του δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία, ο οποίος μειώθηκε κατά 13% σε ετήσια βάση το πρώτο ενδεκάμηνο του 2023, αντισταθμίζοντας μερικώς την άνοδο που είχε καταγραφεί το 2022 ( 28%). Η πτώση του εν λόγω δείκτη προήλθε πρωτίστως από τη μείωση των τιμών εισαγωγών των προϊόντων ενέργειας.
* Δείτε όλη την ανάλυση, πίνακες και γραφήματα, στη στήλη “Συνοδευτικό Υλικό”