Τέσσερις από τους κατηγορούμενους στη δίκη για τη δολοφονία το 2013 του Σουκρί Μπελαΐντ, μορφή της αντιπολιτευόμενης τυνησιακής αριστεράς, καταδικάστηκαν σε θάνατο, καθώς σήμερα απαγγέλθηκαν οι πρώτες ετυμηγορίες για την υπόθεση που σόκαρε την Τυνησία και είχε προκαλέσει σοβαρή πολιτική κρίση.
Συνολικά, 23 άνθρωποι προσήχθησαν σε δίκη για τη δολοφονία την 6η Φεβρουαρίου 2013 από ένοπλο, ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητό του, μπροστά στο σπίτι του, του 48χρονου δικηγόρου, σφοδρού επικριτή του ισλαμοσυντηρητικού κόμματος Ενάχντα, την εποχή στην εξουσία στην Τυνησία.
Έπειτα από 11 χρόνια ερευνών και δικαστικών διαδικασιών και 15 ώρες διαβούλευσης, κακουργιοδικείο της Τύνιδας καταδίκασε επίσης άλλους δυο κατηγορούμενους να εκτίσουν ποινές ισόβιας κάθειρξης, ανέφερε ο Έιμεν Σατίμπα, κορυφαίο στέλεχος της αντιτρομοκρατικής διεύθυνσης της εισαγγελίας.
Ο εισαγγελικός λειτουργός εξέφρασε ικανοποίηση για το ότι “αποδόθηκε δικαιοσύνη”, ενώ εξήγησε πως το γεγονός ότι η διαβούλευση τράβηξε σε μάκρος -διήρκεσε όλη τη νύχτα- οφειλόταν στη “φύση και στον όγκο” του φακέλου.
Επιβλήθηκαν ποινές μεταξύ 2 ετών φυλάκισης και 120 χρόνων κάθειρξης σε άλλους κατηγορούμενους, ενώ πέντε αθωώθηκαν, αλλά συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διώξεις για άλλες υποθέσεις.
Αν και η τυνησιακή δικαιοσύνη συνεχίζει να επιβάλλει συχνά καταδίκες στην εσχάτη των ποινών, ειδικά σε υποθέσεις τρομοκρατίας, εφαρμόζεται μορατόριουμ στην επιβολή της de facto από το 1991.
Τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) είχαν αναλάβει την ευθύνη για τη δολοφονία του Σουκρί Μπελαΐντ, όπως και για εκείνη, έξι μήνες αργότερα, του βουλευτή Μοχάμεντ Μπαράχμι, 58 ετών, άλλης μορφής της τυνησιακής αριστεράς.
Τον Φεβρουάριο του 2014, οι αρχές της Τυνησίας ανακοίνωναν τον θάνατο του Καμάλ Γκαντγκάντι, που θεωρείτο ο βασικός δράστης της δολοφονίας του Σουκρί Μπελαΐντ, κατά τη διάρκεια αντιτρομοκρατικής επιχείρησης.
Οι δυο δολοφονημένοι πολιτικοί της τυνησιακής αριστεράς εναντιώνονταν στην πολιτική του Ενάχντα, κινήματος που κυριάρχησε στο κοινοβούλιο και στην κυβέρνηση μετά την επανάσταση του 2011, ως την πρακτική κατάλυσή της Βουλής το 2021 από τον πρόεδρο Κάις Σάγεντ (εξελέγη το 2019), που συγκέντρωσε στα χέρια του όλες τις εξουσίες.
Οι δυο δολοφονίες προκάλεσαν σοκ την Τυνησία κι αποτέλεσαν καμπή στη χώρα που αποτέλεσε λίκνο της Αραβικής Άνοιξης εν μέσω μετάβασης στη δημοκρατία. Πυροδότησαν σοβαρή πολιτική κρίση, με αποτέλεσμα το Ενάχντα να αναγκαστεί να παραχωρήσει την εξουσία σε κυβέρνηση τεχνοκρατών το 2014.
“Αθωότητα” του Ενάχντα
Τον Φεβρουάριο του 2023, το υπουργείο Δικαιοσύνης της Τυνησίας ανακοίνωνε τη συγκρότηση επιτροπής στην οποία ανέθεσε να μελετήσει “σε βάθος” τις αστυνομικές και δικαστικές έρευνες για τις δυο δολοφονίες.
Τον Ιούνιο του 2022, ο πρόεδρος Σάγεντ, που μετέτρεψε τις δολοφονίες των δυο “μαρτύρων” σε εθνική υπόθεση, διέταξε να παυτούν δεκάδες δικαστικοί, ορισμένους από τους οποίους βάραιναν, κατ’ αυτόν, υποψίες πως παρακώλυσαν την έρευνα.
Οι οικογένειες και οι δικηγόροι που εκπροσώπησαν τους δολοφονημένους πολιτικούς κατηγορούσαν συνεχώς, την τελευταία δεκαετία, πολιτικά κόμματα και δικαστές πως εμπόδιζαν την έρευνα για να αποκαλυφθεί η αλήθεια και ότι προσπαθούσαν να προστατεύσουν τους ενόχους, ιδίως τους ηθικούς αυτουργούς.
Συγγενείς του Σουκρί Μπελαΐντ κατηγορούσαν απερίφραστα το Ενάχντα, επιχειρηματολογώντας ότι φάνηκε τουλάχιστον “συγκαταβατικό” έναντι του ισλαμιστικού εξτρεμιστικού λόγου που διατυπωνόταν την εποχή.
Το Ενάχντα απάντησε στις επικρίσεις αυτές αντιτείνοντας πως χαρακτήρισε το σαλαφιστικό τζιχαντιστικό κίνημα Ανσάρ ας Σαρία, που αντιμετωπιζόταν με ανοχή μετά την πτώση του δικτάτορα Ζιν ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί το 2011, τρομοκρατική οργάνωση μετά τις δολοφονίες των δυο αντιπολιτευόμενων.
Το πρωί το κίνημα αντέδρασε αμέσως στην πρώτη ετυμηγορία, εκτιμώντας πως οι αστυνομικές και οι δικαστικές έρευνες, όπως και οι αποφάσεις στη δίκη, “αποδεικνύουν την αθωότητα” του Ενάχντα. Το κόμμα κατήγγειλε την πρόθεση “ορισμένων ιδεολογικών ρευμάτων και πολιτικών κομμάτων να το κατηγορήσουν άδικα” για τις δολοφονίες.
Μετά τον ξεσηκωμό που οδήγησε στην πτώση του Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί, η Τυνησία γνώρισε αλματώδη ανάπτυξη των τζιχαντιστικών οργανώσεων, με χιλιάδες ανθρώπους να φεύγουν για να πάνε να πολεμήσουν στη Συρία, στο Ιράκ και στη Λιβύη.
Εξάλλου, τζιχαντιστικές επιθέσεις στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες τουρίστες (στις επιθέσεις στη Σους και στην Τύνιδα το 2015) και σε μέλη των τυνησιακών δυνάμεων ασφαλείας.
Οι αρχές στην Τύνιδα διαβεβαιώνουν πως τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών.