Σημαντική απόφαση του Ecofin: Eκτός ελλείμματος οι αμυντικές δαπάνες

Θετικές εξελίξεις για την χώρα μας προέκυψαν από τις μαραθώνιες διαβουλεύσεις των

υπουργών Οικονομικών της ΕΕ

για την αναθώρηση του

Συμφώνου Σταθερότητας

.

Στις διαβουλεύσεις που κράτησαν οκτώ ώρες, τα μέλη του Ecofin συμφώνησαν τελικά να εξαιρεθούν οι δαπάνες για την Άμυνα από τους στόχους και τους κανόνες για τα δημοσιονομικά ελλείμματα.

Η εξέλιξη αυτή προκαλεί διαίτερη ικανοποίηση στην Αθήνα η οποία διατύπωνε παγίως το αίτημα για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τη διαδικασία υπολογισμού των υπερβολικού ελλείμματος. Τη θετική εξέλιξη για τα ελληνικά συμφέροντα, έκανε γνωστή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μετά τη συνδιάσκεψη του Eurogroup και Ecofin στις Βρυξέλλες.

Όπως έγινε γνωστό, οι μεταρρυθμίσεις του Συμφώνου Σταθερότητας τις οποίες συζητούν εκτενώς οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών, θα εμπεριέχουν ειδική μέριμνα για τις χώρες με υψηλές αμυντικές δαπάνες, όπως είναι η Ελλάδα. Η χώρα μας επέμεινε στην έγκριση του συγκεκριμένου αιτήματος, έχοντας στο πλευρό της την Ιταλία (με επίσης υψηλές αμυντικές δαπάνες) αλλά και τη Γαλλία.

Αν και οι συζητήσεις για το σύνολο των δημοσιονομικών κανόνων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί στους κόλπους της ΕΕ, πηγές από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ανέφεραν ότι η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών σημαίνει ότι δεν θα απαιτηθούν περικοπές άλλων δαπανών προκειμένου να καλυφθούν τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους…
Η προεδρεύουσα του Συμβουλίου Ecofin, υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Νάντια Καλβίνιο εμφανίστηκε αισιόδοξη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ότι πριν το τέλος του έτους τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα καταλήξουν σε μια πολιτική συμφωνία για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ.

Η Ν. Καλβίνιο ανέφερε ότι σημειώθηκε σημαντική πρόοδος μετά τις έντονες διαβουλεύσεις που κράτησαν οχτώ ώρες το προηγούμενο βράδυ (7 προς 8 Οκτωβρίου), όμως όπως είπε: «δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία για όλες τις πολιτικές, νομικές και τεχνικές διαβουλεύσεις, αλλά ελπίζουμε να το ολοκληρώσουμε τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, ώστε να μπορέσουμε να βρούμε μια πολιτική συμφωνία πριν από το τέλος του έτους». Εξήγησε, επίσης, ότι η Ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα συγκαλέσει έκτακτο Ecofin «μόνο εάν χρειαστεί». Αν συμβεί αυτό θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 18-21 Δεκεμβρίου, ωστόσο ανέφερε ότι οι διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών μπορεί να οδηγήσουν σε ικανοποιητικά αποτελέσματα, χωρίς να χρειαστεί έκτακτο Συμβούλιο.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Β. Ντομπρόβσκις είπε ότι παραμένουν κάποιες διαφωνίες και στο «προληπτικό» σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά και στο «διορθωτικό». Πάντως, φαίνεται ότι υπάρχει συναίνεση στο αίτημα του Βερολίνου για μείωση του χρέους κατά 1% του ΑΕΠ ετησίως για χώρες με χρέος μεγαλύτερο από 90% και κατά 0,5% του ΑΕΠ για χώρες με χρέος 90%-60% του ΑΕΠ.

Τόσο η Ν. Καλβίνιο, όσο και ο Β. Ντομπρόβσκις, υποστήριξαν ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ οδεύουν προς μία συμφωνία που διατηρεί την ισορροπία μεταξύ της βιώσιμης μείωσης του χρέους μακροπρόθεσμα αλλά και της τόνωσης των απαραίτητων επενδύσεων στην άμυνα, στην ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη. Και οι δύο υποστήριξαν ότι οι κανόνες απλοποιούνται και δεν γίνονται πιο σύνθετοι.

Η όποια συμφωνία στη μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, θα πρέπει στη συνέχεια να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πριν από τη λήξη της νομοθετικής περιόδου τον Απρίλη του 2024, προκειμένου οι νέοι κανόνες να τεθούν σε ισχύ το 2024.

Τα δεδομένα που άλλαξε ο πόλεμος…
Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το σύμφωνο σταθερότητας δεν αποτελούσε αντικείμενο συζήτησης για τους ευρωπαίους μέχρι τη στιγμή που ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία χτύπησε – τον Φεβρουάριο του 2022 – ουσιαστικά την πόρτα τους.

Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφθασαν πέρυσι το ποσό ρεκόρ των 240 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 6% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ανακοίνωσε πρόσφατα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (ΕΟΑ, EDA).

Έξι χώρες από τις 27 αύξησαν περισσότερο από 10% τις στρατιωτικές δαπάνες τους το 2022 και μάλιστα ακόμη και περισσότερο από 30% στην περίπτωση της Σουηδίας, χώρας που περιμένει να εγκριθεί η ένταξή της στο ΝΑΤΟ.

Η Ελλάδα αύξησε επίσης θεαματικά τις αμυντικές τις αμυντικές της δαπάνες, κατά 13%, γεγονός που την κατατάσσει 6η στη σχετική λίστα μετά τη Σουηδία, το Λουξεμβούργο, τη Λιθουανία, την Ισπανία και το Βέλγιο.

Η Αθήνα ξόδεψε (το 2021) συνολικά 6,6 δισ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,6% του ΑΕΠ της, πολύ παραπάνω δηλαδή από το 2% που αξιώνει το ΝΑΤΟ για τις χώρες μέλη του.

Αντίθετα, οι χώρες της ΕΕ στο σύνολό τους αφιέρωσαν 1,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) τους στον αμυντικό τομέα, μακράν του στόχου του 2% που έχει καθορισθεί από το ΝΑΤΟ στο οποίο συμμετέχουν 22 χώρες της ΕΕ.