Πολιτικό, ιδεολογικό και… διαχειριστικό στίγμα για το 2024 θα επιχειρήσει να δώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκμεταλλευόμενος δύο σημαντικούς «σταθμούς» – τους τελευταίους για φέτος –, οι οποίοι μοιραία ανοίγουν ορίζοντα επόμενου έτους. Στη Βουλή αναμένεται την Κυριακή η τελική συνεδρίαση για τον Προϋπολογισμό που θα αφορά ουσιαστικά μια «μάχη» εφ’ όλης της ύλης των πολιτικών αρχηγών, ενώ στο Μαξίμου θα συνεδριάσει την ερχόμενη Τετάρτη το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά το οποίο προδιαγράφονται πρωθυπουργικές κατευθυντήριες οδηγίες στον άξονα «μεταρρυθμίσεις – νομιμότητα – κοινωνική συνοχή». Ο Μητσοτάκης, οδεύοντας στη συμπλήρωση του πρώτου εξαμήνου της νέας διακυβέρνησης, φαίνεται να βλέπει στο σημερινό πολιτικό περιβάλλον ένα παράθυρο ευκαιρίας (και) για «δύσκολες» πολιτικά παρεμβάσεις, θεωρώντας ότι οι σημαντικές αλλαγές σε πολλαπλά πεδία της δημόσιας ζωής είναι εκείνες που θα συντηρήσουν το πολιτικό του κεφάλαιο. Ενόσω η κυβέρνηση καταγράφει «τραύματα» στην εικόνα αποτελεσματικότητάς της για επιμέρους θέματα, με κυρίαρχα την ακρίβεια και τη δημόσια υγεία σύμφωνα με τις μετρήσεις κοινής γνώμης, και την ώρα που οι σοβαρές προκλήσεις είναι μπροστά (όπως εκείνες που αφορούν το Ταμείο Ανάκαμψης και το στοίχημα της πραγματικής απορρόφησης), το πρωθυπουργικό γραφείο ζητάει από τους υπουργούς «επιτάχυνση» δράσεων μέχρι την εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου. Και, όπως προκύπτει, προτεραιοποιούνται οι… ανηφόρες, υπό την αγωνία διάψευσης προσδοκιών των πολιτών στη βάση των κυβερνητικών δεσμεύσεων.
«ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» καταγράφουν τις προτεραιότητες ανά τομέα, όπως κλείδωσαν στον προγραμματικό σχεδιασμό και αναμένεται να συζητηθούν στο Μαξίμου εντός της νέας εβδομάδας. Αλλωστε ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το πρώτο «ενοποιημένο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής» της νέας τετραετίας, το οποίο αφορά και τα 20 υπουργεία με παρεμβάσεις δύο… κατηγοριών. Αφενός εκείνες που θα λειτουργήσουν ως προεκλογική «ύλη» ώστε η ΝΔ να ενισχύει τον πολιτικό λόγο της καθ’ οδόν προς τις ευρωεκλογές, αφετέρου εκείνες που απειλούν με ενστάσεις έως ρήξεις, αναγκάζοντας το Μαξίμου σε ειδική πολιτική και επικοινωνιακή διαχείριση.
1 Παιδεία: «Ελεύθερο πανεπιστήμιο, ανοιχτό σχολείο» είναι η κωδική ορολογία των κυβερνητικών. Η παρέμβαση για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα είναι πρώτη στην ατζέντα του επικείμενου Υπουργικού. Στόχος, να νομοθετηθεί έως τις αρχές Φεβρουαρίου η ενεργοποίηση διακρατικών συμφωνιών μόνο για αναγνωρισμένα ξένα πανεπιστήμια που θα πληρούν «αυστηρές προϋποθέσεις». Κυβέρνηση και αντιπολίτευση προετοιμάζουν «όπλα» για αντιπαράθεση (και) στο «ιδεολογικό» τερέν. Για το σχολείο, η μεταρρύθμιση τοποθετείται στο α’ τρίμηνο του 2024, με έμφαση στην ενισχυτική διδασκαλία και στην αξιολόγηση δομών/εκπαιδευτικών.
2 Υγεία: Ο υγειονομικός «χάρτης», για τον οποίο προδιαγράφονται αντιρρήσεις, αφορά «το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης», σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, από τη δομή του υπουργείου μέχρι τις υγειονομικές περιφέρειες και την επιδιωκόμενη «θεματική» στόχευση του κάθε νοσοκομείου. Η προσοχή στρέφεται ταυτόχρονα στην πρωτοβάθμια φροντίδα (ανακαινίσεις Κέντρων Υγείας, ενίσχυση ΕΚΑΒ κ.λπ.) και σε παρεμβάσεις στον ΕΟΠΥΥ για συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης.
3 Δικαιοσύνη: Με αντιρρήσεις από το δικαστικό και τον νομικό κόσμο αναμένεται να συνοδευτεί το διπλό κυβερνητικό σχέδιο. Το πρώτο μέρος αφορά τον ποινικό «χάρτη» και το δεύτερο έχει να κάνει με τον δικαστικό «χάρτη». Ο τελευταίος θα αναδιαμορφώσει τη λειτουργία πολλών δικαστηρίων, σηματοδοτώντας μεταξύ άλλων την ενοποίηση ειρηνοδικών και πρωτοδικών.
4 Κράτος: Οι κυβερνητικοί μιλούν για «αξιολόγηση» και «αξιοκρατία» και κινούνται με λογική… μαστιγίου και καρότου. Επιδιώκεται αυστηρό πλαίσιο στην κρατική λειτουργία, αφενός με επιβράβευση (bonus) των… παραγωγικών, αφετέρου με κυρώσεις στους αδρανείς. Βάρος θα πέσει άμεσα και παράλληλα με την περαιτέρω ψηφιοποίηση υπηρεσιών στην απλοποίηση των διαδικασιών. Και αυτό υπό τον φόβο μεταφοράς της γραφειοκρατίας στο ψηφιακό πεδίο.
5 Δικαιώματα: Στην ατζέντα «συμπερίληψης», κατά τον Μητσοτάκη, την οποία συνδέει με το όραμά του για ένα «προοδευτικό, ευρωπαϊκό» κράτος, υπάρχει ο ανατρεπτικός νόμος για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την τεκνοθεσία. Ενημερωμένες πηγές επιμένουν ότι πρόκειται για συζήτηση «οπωσδήποτε του 2024». Ωστόσο ουδείς προβαίνει σε ασφαλή εκτίμηση για το αν το νομοσχέδιο θα έρθει στο επόμενο εξάμηνο ή – το πιθανότερο – μετά τις ευρωεκλογές.
6 Μεταναστευτικό: Τα θέματα που ανοίγουν είναι τρία. Πρώτον, η σημασία, κατά την κυβέρνηση, να λειτουργεί σε όλες τις περιοχές της χώρας ένα «άρτιο σύστημα υποδοχής» μεταναστών (ΚΥΤ). Δεύτερον, η ψηφιοποίηση στις διαδικασίες έκδοσης αδειών παραμονής, όπου σήμερα καταγράφονται σοβαρές καθυστερήσεις. Τρίτον, οι πολιτικές ένταξης στην αγορά εργασίας μεταναστών που διαμένουν στην Ελλάδα και είτε δεν εργάζονται είτε απασχολούνται παράνομα. Η κυβέρνηση επεξεργάζεται πλαίσιο με κριτήρια και κίνητρα, μιλώντας για ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν σε πλαίσιο νομιμότητας την πρόσβαση μεταναστών στην εργασία και απορρίπτοντας την κατηγορία περί «μαζικών ελληνοποιήσεων».
7 Εισοδήματα: Αν στην προηγούμενη τετραετία η γαλάζια «σημαία» αφορούσε τις φοροαπαλλαγές, για τη νέα τετραετία το πρόταγμα είναι η ενίσχυση των εισοδημάτων. Για να αντικρούσει τις κατηγορίες περί «επιδοματικής πολιτικής», η κυβέρνηση στηρίζεται στις μόνιμες παρεμβάσεις: αναμόρφωση του μισθολογίου στο Δημόσιο, αύξηση συντάξεων, ξεπάγωμα τριετιών στους μισθωτούς, αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού από 1η Μαΐου, κ.λπ.
8 Αγορά εργασίας: Στον σχεδιασμό είναι η επέκταση της ψηφιακής κάρτας σε όλους τους κλάδους. Η αρχή αναμένεται να γίνει πιλοτικά από τον Ιανουάριο στη βιομηχανία και το λιανεμπόριο. Η απόφαση αφορά έως και 600.000 εργαζομένους. Θα ακολουθήσει, κατά πληροφορίες, ο κλάδος του τουρισμού – επισιτισμού.
9 Πολεοδομία: Η κυβέρνηση ρίχνει βάρος στο πρόγραμμα πολεοδομικών μεταρρυθμίσεων «Δοξιάδης», στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου (ως το τέλος του 2025 να έχει λήξει ο κύριος όγκος της κτηματογράφησης) και στην εκκρεμότητα των παράνομων ή ακατάλληλων χωματερών (σε βάθος τετραετίας), ενώ στο επικείμενο Υπουργικό αναμένεται η παρέμβαση για την εκτός σχεδίου δόμηση.
10 Αθλητισμός: Στον προγραμματισμό του 2024 είναι ένας ριζικά νέος αθλητικός νόμος, ωστόσο προηγείται σειρά παρεμβάσεων που εντάσσονται σε νομοσχέδιο το οποίο θα εγκριθεί από το Υπουργικό για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας. Τα υπουργεία Αθλητισμού, Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης συνεννοούνται για ρυθμίσεις σχετικές με τις κάμερες στα γήπεδα, την ταυτοπροσωπία των φιλάθλων, τις κυρώσεις σε ομάδες.