363 ευρωβουλευτές ψήφισαν υπέρ της έκθεσης που ορίζει τη διαπραγματευτική θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 226 κατά και 46 απείχαν. Η έκθεση θέτει αυστηρότερες οριακές τιμές για το 2035 και τιμές-στόχους για διάφορους ρύπους, συμπεριλαμβανομένων των αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ2,5, ΑΣ10), του διοξειδίου του αζώτου NO2, του διοξειδίου του θείου SO2 και του όζοντος O3, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ποιότητα του αέρα στην ΕΕ δεν είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία, τα φυσικά οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.
Η αναθεώρηση της οδηγίας θα πρέπει να διασφαλίσει την πλήρη ευθυγράμμισή της με τις πλέον πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) για την ποιότητα του αέρα. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ακόμη ότι τα ποιοτικά πρότυπα για τον αέρα που πρότεινε η Επιτροπή θα πρέπει να αποτελέσουν μόνο ενδιάμεσο στόχο, ο οποίος θα πρέπει να επιτευχθεί το συντομότερο και σε κάθε περίπτωση πριν το 2030.
Περισσότερα σημεία δειγματοληψίας για την ποιότητα του αέρα
Το κείμενο υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των σημείων δειγματοληψίας. Στις αστικές περιοχές, θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας χώρος παρακολούθησης ανά δύο εκατομμύρια κατοίκους που αντιπροσωπεύει την έκθεση του γενικού αστικού πληθυσμού, βελτιώνοντας την πρόταση της Επιτροπής για έναν χώρο ανά 10 εκατομμύρια κατοίκους. Σε περιοχές όπου είναι πιθανό να σημειωθούν υψηλές συγκεντρώσεις υπέρλεπτων σωματιδίων (UFP), αιθάλης, υδραργύρου και αμμωνίας (NH3), θα πρέπει να υπάρχει ένα σημείο δειγματοληψίας για κάθε ένα εκατομμύριο κατοίκους, σε αντίθεση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής (ένας χώρος ανά πέντε εκατομμύρια κατοίκους και μόνο UFP).
Καλύτερη προστασία των πολιτών
Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν να εναρμονίσουν τους επί του παρόντος κατακερματισμένους και δυσνόητους δείκτες ποιότητας του αέρα σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι δείκτες πρέπει να είναι συγκρίσιμοι, σαφείς και διαθέσιμοι στο κοινό, με ωριαίες επικαιροποιήσεις, ώστε οι πολίτες να μπορούν να προστατεύονται κατά τη διάρκεια υψηλών επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης και πριν φτάσουν στα υποχρεωτικά όρια για να σημάνει συναγερμός. Θα πρέπει να συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με τα συμπτώματα που συνδέονται με τις κορυφές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τους σχετικούς κινδύνους για την υγεία για κάθε ρύπο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών προσαρμοσμένων στις ευάλωτες ομάδες.
Το Κοινοβούλιο επιθυμεί επίσης οι πολίτες των οποίων η υγεία έχει υποστεί βλάβη να έχουν ισχυρότερο δικαίωμα αποζημίωσης όταν παραβιάζονται οι νέοι κανόνες.
Σχέδια και χάρτες πορείας για την ποιότητα του αέρα
Οι ευρωβουλευτές προτείνουν ότι εκτός από τα σχέδια για την ποιότητα του αέρα, τα οποία απαιτούνται για περιπτώσεις όπου σε χώρες της ΕΕ υπερβαίνονται τα όρια, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να δημιουργήσουν χάρτες πορείας για την ποιότητα του αέρα που θα καθορίζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με τις νέες οριακές τιμές.
Δηλώσεις
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Javi López (Σοσιαλιστές, Ισπανία) δήλωσε: “Η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη απαιτεί άμεση δράση. Αυτή η πανδημία σε αργή κίνηση έχει καταστροφικό αντίκτυπο στην κοινωνία μας, οδηγώντας σε πρόωρους θανάτους και σε πλήθος καρδιαγγειακών και αναπνευστικών ασθενειών. Πρέπει να ακολουθήσουμε την επιστήμη, να ευθυγραμμίσουμε τα πρότυπα ποιότητας του αέρα με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ και να ενισχύσουμε ορισμένες από τις διατάξεις αυτής της οδηγίας. Πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι για να διαφυλάξουμε την ευημερία των πολιτών μας και να δημιουργήσουμε ένα καθαρότερο και υγιέστερο περιβάλλον.”
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την τελική μορφή του νόμου.
Σχετικές πληροφορίες
Η ατμοσφαιρική ρύπανση εξακολουθεί να αποτελεί την πρώτη περιβαλλοντική αιτία πρόωρου θανάτου στην ΕΕ με περίπου 300.000 πρόωρους θανάτους ετησίως (πόσο καθαρός είναι ο αέρας στην πόλη σας;) με τα πλέον επιβλαβή να είναι τα μικροσωματίδια (PM2.5, PM10), το διοξείδιο του αζώτου NO2, το διοξείδιο του θείου SO2 και το όζον O3, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Τον Οκτώβριο του 2022, η Επιτροπή πρότεινε αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για την ποιότητα του αέρα με πιο φιλόδοξους στόχους για το 2030, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος μηδενικής ρύπανσης έως το 2050, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση.
Η νομοθεσία ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών σχετικά με τη ρύπανση και τις “πράσινες” πόλεις με χαμηλότερες εκπομπές, καθώς και την ευαισθητοποίηση μέσω της παροχής τακτικά επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τη ρύπανση, όπως εκφράζονται στις προτάσεις 2(2), 4(6) και 6(6) στις προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.