Με δύο συμφωνίες, η μία ανάμεσα στην ΕΕ και την Αίγυπτο για την αναβάθμιση της σχέσης σε στρατηγική και η άλλη μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τη συγκρότηση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, ολοκληρώθηκε η μίνι ευρωπαϊκή σύνοδος στο Κάιρο, όπου βρέθηκαν την Κυριακή για συζητήσεις με τον Φατάχ αλ-Σίσι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, οι ηγέτες της Ιταλίας Τζιόρτζια Μελόνι, της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρόο και η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Εν μέσω κρίσης στη Μέση Ανατολή, η οποία έχει αναδείξει τη σημασία της μεγαλύτερης αραβικής χώρας αλλά ταυτόχρονα δοκιμάζει τις αντοχές της, στόχος της αποστολής ήταν να εκπέμψει δύο μηνύματα: ότι οι Ευρωπαίοι αναγνωρίζουν τον γεωστρατηγικό ρόλο της Αιγύπτου, εξού και η δέσμευση για στήριξη της χώρας ως το 2027 με πακέτο 7,4 δισ. ευρώ, και ότι χρειάζονται απτά αποτελέσματα από την Αίγυπτο στο Μεταναστευτικό – να αποτραπεί δηλαδή ένα νέο νότιο μέτωπο με ροές προς τις ελληνικές (στην Κρήτη από τη Λιβύη) και τις ιταλικές ακτές.
Στρατηγική σχέση σε 6 τομείς
Ουσιαστικά η Ευρώπη προσφέρει μια «στρατηγική και συνολική εταιρική σχέση» καλύπτοντας έξι τομείς (πολιτικές σχέσεις, οικονομική σταθερότητα, επενδύσεις – εμπόριο, μετανάστευση, ασφάλεια, άνθρωποι – δεξιότητες) στην προσπάθεια να κρατήσει την Αίγυπτο πάση θυσία όρθια – σταθερή, και σε οικονομικό, και σε πολιτικό επίπεδο. Στο μυαλό του Μητσοτάκη και των Ευρωπαίων, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις τους, είναι δύο πεδία. Πρώτον, το Μεταναστευτικό που «καίει» πρωτογενώς την Ελλάδα και την Ιταλία αλλά απασχολεί εντόνως την ευρωπαϊκή ηγεσία, εξού και μέρος των 7,4 δισ. ευρώ (τα 200 εκατ.) θα κατευθυνθεί εκεί. Δεύτερον, ο τομέας της ενέργειας ενόσω η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου βρίσκεται στα βασικά πρότζεκτ απεξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.
Ανώτατο Συμβούλιο στην Αθήνα
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, όχι μόνο υπήρξε εκ των πρώτων, μεγαλύτερων υποστηρικτών της διεύρυνσης της σχέσης ΕΕ – Αιγύπτου, αλλά επιπλέον βλέπει στο Κάιρο έναν δικό της ισχυρό σύμμαχο. Κατά πληροφορίες, θα εξελιχθούν άμεσα συνεννοήσεις σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών προκειμένου το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας να συγκληθεί στην Αθήνα ακόμα και εντός του Μαΐου, ενώ λένε από μόνα τους πολλά οι διατυπώσεις που επιλέχθηκαν στην ελληνοαιγυπτιακή διακήρυξη με τις υπογραφές Μητσοτάκη και Σίσι. Οι δύο πλευρές καταγράφονται ως «κομβικής σημασίας εταίροι» και γίνεται ειδική αναφορά στο «διεθνές δίκαιο» ως βάση για την εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Ηδη Αθήνα και Κάιρο έχουν επιβεβαιώσει τη συναντίληψή τους περί διεθνούς δικαίου, απορρίπτοντας τις προβλέψεις του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου και προχωρώντας σε συμφωνία μερικής οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών.
Στο τραπέζι η διασύνδεση των δύο χωρών
Σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό, ο Μητσοτάκης, κατά την πάγια τακτική του, ανέδειξε ξανά την ανάγκη να χαραχθούν και νόμιμες μεταναστευτικές οδοί. «Να διασφαλίσουμε», είπε, «ότι δεν θα ανοίξουν νέες οδοί παράνομης μετανάστευσης προς την Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα ότι θα προσφέρουμε νόμιμες οδούς για τους νέους Αιγύπτιους που αναζητούν εργασία στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν επιπλέον τα ενεργειακά, με αιχμή τη διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου (GREGY – Green Energy Interconnector) με υποθαλάσσιο καλώδιο μήκους 950 χιλιόμετρων και ισχύος 3.000 MW. Για το Μεσανατολικό, την ώρα που η Αίγυπτος στηρίζεται στην επιχείρηση «Ασπίδες», υποφέροντας οικονομικά από την κατάσταση στη Διώρυγα του Σουέζ, ο Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει σε κάθε προσπάθεια που θα οδηγήσει στην επίτευξη περιφερειακής σταθερότητας. «Απαράδεκτη» είναι, όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός, η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και «απαιτεί την άμεση κατάπαυση του πυρός, την απελευθέρωση όλων των ομήρων και το άνοιγμα όλων των οδών για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας».