Στο προτελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο της χρονιάς, πριν από τρεις εβδομάδες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποκάλυπτε το κυβερνητικό σχέδιο για τη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές. Μία «πραγματικά αληθινή πρόοδος – ιστορική τομή εκσυγχρονισμού», κατά τα λεγόμενά του. Μία πρόβα (έστω και αν δεν λέγεται επισήμως) για την προοπτική να επιχειρηθεί το ίδιο βήμα και για τις εθνικές κάλπες. Στο τελευταίο Υπουργικό του 2023, ο Μητσοτάκης επέλεξε ακόμα πιο ισχυρό εκσυγχρονιστικό σινιάλο, μέσα από το νομοσχέδιο για τη λειτουργία μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων – παραρτημάτων ξένων ιδρυμάτων, για το οποίο προδιαγράφεται τσουνάμι αντιδράσεων εντός και εκτός Βουλής. Μια «πραγματικά ιστορική μεταρρύθμιση», κατά το πρωθυπουργικό σκεπτικό. Μία κίνηση η οποία στρώνει τον δρόμο και για την αναθεώρηση του άρθρου 16, τον κεντρικό στόχο από τον οποίο η κυβέρνηση δεν υποχωρεί.
Οι δύο παρεμβάσεις που ψηφίζονται με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς δείχνουν ότι ο Μητσοτάκης άνοιξε και επίσημα την «εργαλειοθήκη» με την οποία επιχειρεί να ενισχύει το πολιτικό προβάδισμά του στο κεντρώο «τερέν» και ειδικά στο προοδευτικό Κέντρο. Αφενός τα 30 άρθρα του νομοσχεδίου για την επιστολική ψήφο θα βγουν εκτός απροόπτου σήμερα στη δημόσια διαβούλευση, αφετέρου το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ θα αποκαλυφθεί τον Ιανουάριο, προκειμένου οι δύο πρωτοβουλίες να έχουν «περάσει» με διευρυμένη πλειοψηφία, όπως προσδοκά η Ηρώδου Αττικού, μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου.
Οι επιδιώξεις του Μαξίμου
Το πρωθυπουργικό γραφείο αναλύει τους πρόσφατους κραδασμούς από τη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ για το Μεταναστευτικό, αλλά θέλει άμεσα τη λεγόμενη – κατά το κλισέ – «φυγή προς τα εμπρός», θεωρώντας ότι δόθηκαν επαρκώς οι εξηγήσεις για τη ρύθμιση στο Μεταναστευτικό που προκάλεσε τριγμούς αλλά και πιστεύοντας ότι καλύπτονται πλήρως και η συγκεκριμένη ατζέντα και ευρύτερα θέματα που ευαισθητοποιούν περισσότερο τα δεξιά της.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του Μαξίμου, είναι το αφήγημα μεταρρυθμιστικής «τόλμης» και «πολέμου» με στρεβλώσεις του παρελθόντος αυτό που μπορεί να λειτουργεί ως μέσο πίεσης των πολιτικών αντιπάλων στα αριστερά της ΝΔ και ως μέσο απομόνωσης των αντιπάλων στα δεξιά της, βγάζοντας πολιτικά κερδισμένη την κυβερνώσα παράταξη. Θα φανεί «ποιος είναι στην πράξη και όχι στα λόγια ο ειλικρινά προοδευτικός, ο ειλικρινά εκσυγχρονιστής», ήταν το χαρακτηριστικό μήνυμα του Μητσοτάκη, συστημένο προς τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, με το προοδευτικό Κέντρο υπό τη διεκδίκηση όλων. Είναι προφανές ότι με το χαρτί των μεταρρυθμίσεων καθώς και με την παιδεία, την υγεία, τη δικαιοσύνη και το κράτος να έχουν καθοριστεί ως οι τομείς ύψιστης προτεραιότητας, ο Μητσοτάκης θα επανέρχεται συνεχώς στο αφήγημα του «πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού». Βασική επιδίωξη από το ξεκίνημα του 2024 είναι να περάσει πλέον στο χειροπιαστό αποτέλεσμα, ψηφίζοντας και εφαρμόζοντας πολιτικές που βρίσκουν, κατά την κυβερνητική ανάγνωση, την αποδοχή ευρύτερων ακροατηρίων, τα οποία δεν στέκονται σε «ταμπέλες» ή «αγκυλώσεις» του παρελθόντος. Με τον τρόπο αυτό ο Μητσοτάκης επιβεβαιώνει ξανά τον κεντρώο προσανατολισμό του.
Με την ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου
Ειδικά για το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», ο Πρωθυπουργός θα βγει εκ νέου μπροστά σήμερα, κατά τη συνάντησή του με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου στο πλαίσιο των τακτικών επισκέψεων στο Προεδρικό Μέγαρο. Η κυβέρνηση μιλά συνολικά για αποδέσμευση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από ένα «αναχρονιστικό μονοπώλιο» και ειδικά ο Μητσοτάκης έχει επισημάνει την ανάγκη να αποκατασταθεί μια «ιστορική ανορθογραφία» στην εκπαίδευση. Στην κατεύθυνση αυτή είχε συζήτηση μίας ώρας χθες με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Ο υπουργός Παιδείας ενημέρωσε για τις προϋποθέσεις και το καθεστώς λειτουργίας των ξένων παραρτημάτων αλλά και για τις παρεμβάσεις στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Στην κριτική ότι γίνεται παιχνίδι με τα όρια του Συντάγματος, προτού αναθεωρηθεί το άρθρο 16 που απαγορεύει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και ενόψει προσφυγών που οι περισσότεροι (και οι κυβερνώντες) προεξοφλούν ότι θα υπάρξουν στο ΣτΕ, ο υπουργός μίλησε (Αnt1) για «ασφαλή και μελετημένη κίνηση», επιμένοντας σε μια «δυναμική ερμηνεία» του Συντάγματος.
Με αυστηρά κριτήρια ίδρυσης και λειτουργίας
Ο ίδιος απέκλεισε την πιθανότητα η μεταρρύθμιση να οδηγήσει τελικά σε σχολές κατώτερων προσδοκιών – ένα στοίχημα που θα φανεί εάν θα κερδηθεί από το φθινόπωρο του 2025, οπότε τοποθετείται χρονικά η έλευση των πρώτων παραρτημάτων. Κατά τον Πιερρακάκη πάντως απαντήσεις δίνουν ήδη τα αυστηρά κριτήρια ίδρυσης και λειτουργίας που θα εγκριθούν. Ο αρμόδιος υπουργός τονίζει επιπλέον ότι τα μεγάλα ξένα πανεπιστήμια θα έρθουν στην Ελλάδα μέσω των δημόσιων ΑΕΙ, φέρνοντας ως παράδειγμα το Yale που θα μπορεί να κάνει μεταπτυχιακό μέσα στο ΕΚΠΑ. Στην ίδια γραμμή, ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος υποστήριξε (Παραπολιτικά 90,1) ότι «πατάμε σε στέρεο νομικό έδαφος» και απηύθυνε ερώτημα προς το συριζαϊκό στρατόπεδο «τι θα πουν εάν έρθει στην Ελλάδα το πανεπιστήμιο όπου φοίτησε ο Κασσελάκης;».