Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε στο ποσό ρεκόρ των 92 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022, καθώς οι κυβερνήσεις δανείστηκαν για να αντιμετωπίσουν κρίσεις, όπως η πανδημία, με το βάρος να το αισθάνονται έντονα οι αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών.
Το εγχώριο και εξωτερικό χρέος παγκοσμίως έχει -τουλάχιστον- πενταπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ξεπερνώντας τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, με το ΑΕΠ να έχει τριπλασιαστεί από το 2002, σύμφωνα με την έκθεση της Τετάρτης, η οποία δημοσιεύθηκε ενόψει της Συνόδου των υπουργών Οικονομικών και των διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της G20 στις 14-18 Ιουλίου.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες οφείλουν περίπου το 30% του παγκόσμιου δημόσιου χρέους, εκ των οποίων το 70% το χρωστάνε Κίνα, Ινδία και Βραζιλία. Πενήντα εννέα αναπτυσσόμενες χώρες αντιμετωπίζουν λόγο χρέους προς ΑΕΠ άνω του 60% – τιμή που υποδηλώνει υψηλά επίπεδα χρέους.
“Το χρέος σημαίνει σημαντικό βάρος για τις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω της περιορισμένης πρόσβασης σε χρηματοδότηση, του αυξανόμενου κόστους δανεισμού, των υποτιμήσεων των νομισμάτων και της υποτονικής ανάπτυξης”, προστίθεται στην έκθεση του ΟΗΕ.
Επιπλέον, το διεθνές χρηματοπιστωτικό οικοδόμημα κατέστησε την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις αναπτυσσόμενες χώρες ανεπαρκή και ακριβή, ανέφερε ο ΟΗΕ, επισημαίνοντας ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους χρέους ξεπερνούν το 10% των εσόδων για 50 αναδυόμενες οικονομίες παγκοσμίως.
“Στην Αφρική, το ποσό που δαπανάται για την πληρωμή τόκων είναι υψηλότερο από τις δαπάνες είτε για την εκπαίδευση είτε για την υγεία”, διαπιστώνει η έκθεση με 3,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους να ζουν σε χώρες που δαπανούν περισσότερα για την πληρωμή τόκων από ό,τι για την υγεία ή την εκπαίδευση.
“Οι χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με το δίλημμα είτε να μην εξυπηρετήσουν το χρέος τους είτε να μην εξυπηρετήσουν τον λαό τους”.
Οι ιδιώτες πιστωτές, όπως οι κάτοχοι ομολόγων και οι τράπεζες, αντιπροσωπεύουν το 62% του συνολικού εξωτερικού δημόσιου χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών.
Στην Αφρική, αυτή η συμμετοχή των πιστωτών αυξήθηκε από 30% το 2010 σε 44% το 2021, ενώ η Λατινική Αμερική έχει την υψηλότερη αναλογία ιδιωτών πιστωτών που κατέχουν εξωτερικό δημόσιο χρέος για κάθε περιοχή, 74%.
Τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι χρειάζεται ένας μηχανισμός διευθέτησης του χρέους “για να αντιμετωπιστεί η αργή πρόοδος του κοινού πλαισίου της G20”, χωρίς να παρέχουν περαιτέρω λεπτομέρειες για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί ο μηχανισμός αυτός.