Τριγμοί συνεχίζουν να σημειώνονται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μερικά μόνο 24ωρα πριν από τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα, ύστερα από την προχθεσινή απόφαση του τούρκου προέδρου να προχωρήσει στη μετατροπή της ιστορικής βυζαντινής Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί μέσα από μια προκλητική φιέστα εγκαινίων και τέσσερα χρόνια μετά τη μετατροπή και της Αγίας Σοφίας σε ισλαμικό τέμενος. Σε δηλώσεις του την ίδια ημέρα, ωστόσο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανίστηκε να τείνει χείρα φιλίας προς την Ελλάδα, σημειώνοντας πως η Τουρκία προσπαθεί να αυξήσει τους φίλους της και πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που δεν μπορεί να λυθεί με τις γειτονικές χώρες εφόσον υπάρχει «προσέγγιση με καλή πρόθεση» και με την προϋπόθεση ότι θα δοθεί «ευκαιρία στη διπλωματία». Αναφερόμενος στην επικείμενη επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στις 13 Μαΐου στην Αγκυρα, ο τούρκος πρόεδρος επεσήμανε πως «η συνέχεια θα έρθει με λίγη καλή πρόθεση και λίγη θυσία» και παρομοίασε την τουρκική εξωτερική πολιτική με τον δικέφαλο αετό των Σελτζούκων που αναζητεί τρόπο να αναπτύξει καλές σχέσεις τόσο με την Ανατολή όσο και με τη Δύση, στη βάση κοινών συμφερόντων.
«Απολύτως καταγγελτέα κίνηση»
Από την Αθήνα, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με την επαναφορά της ρητορικής περί γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο ύστερα από την ελληνική εξαγγελία για ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο, η απάντηση για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί ήταν άμεση και σε έντονο ύφος. Στην ανακοίνωσή του το ελληνικό ΥΠΕΞ χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη απόφαση ως προκληση για τη διεθνή κοινότητα καθώς, όπως σημείωσε, αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της Μονής της Χώρας ως Μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Από την πλευρά του ο έλληνας υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου έκανε λόγο για «απολύτως καταγγελτέα κίνηση», τονίζοντας πως το συγκεκριμένο θέμα θα τεθεί από τον έλληνα Πρωθυπουργό τη Δευτέρα στον τούρκο πρόεδρο. Παρά τον εύλογο προβληματισμό που υφίσταται στους κόλπους της ελληνικής διπλωματίας, εν μέσω αυτού του σκωτσέζικου ντους που επιφυλάσσει η Αγκυρα στην κάπως αμήχανη Αθήνα στο παρά πέντε της συνάντησης των δύο ηγετών, είναι δεδομένο πως στόχος και των δύο αντιπροσωπειών παραμένει η συνέχιση της προσέγγισης της μη έντασης και η περαιτέρω διεύρυνση των συνεργασιών.
Δύσκολη συγκυρία
Με φόντο, πάντως, και τις τελευταίες εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αναλυτές εκτιμούν πως ακόμη και αν ο Ερντογάν διαμηνύει σε λεκτικό επίπεδο πως «δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορούν να ανοίξουν ο διάλογος και οι διαπραγμετεύσεις», η συζήτηση για τα «δύσκολα» θέματα, την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, είναι μάλλον απίθανο να ανοίξει σε αυτή τη συγκυρία που για τη μεν Ελλάδα αποτελεί περίοδο προεκλογική και για τη δε Τουρκία χρονικό διάστημα διαχείρισης μετεκλογικής συντριβής του κυβερνώντος κόμματος, το οποίο έχει επιλέξει ξεκάθαρα να κάνει στροφή αργά αλλά σταθερά προς το Ισλάμ.