Μια αλλαγή στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας που μπορεί να προκύψει από τις σημερινές εκλογές κινδυνεύει να αναζωπυρώσει τις εντάσεις με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα – περιπλέκοντας περαιτέρω την ήδη αργή πορεία της χώρας προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Πίσω στο 2018, το βαλκανικό κράτος των 2,1 εκατομμυρίων πρόσβλεπε στην πορεία για πλήρη ενσωμάτωση στην ΕΕ και γι’ αυτό τα Σκόπια συμφώνησαν τελικά σε αλλαγή ονόματος στη Συμφωνία των Πρεσπών με αντάλλαγμα τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Από τότε, ωστόσο, οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας φαίνεται να έχουν απογοητευθεί με τη βραδύτητα της ενταξιακής διαδικασίας και η δημόσια υποστήριξη προς την ΕΕ έχει μειωθεί σημαντικά.
Οι σημερινές εκλογές για την ανάδειξη νέας κυβέρνησης και ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών δείχνουν ότι θα δώσουν τη νίκη στο εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE, το οποίο ακολουθεί συγκρουσιακή προσέγγιση τόσο με τη Σόφια όσο και με την Αθήνα – και οι δύο χώρες θα πρέπει να συμφωνήσουν με την ένταξη των Σκοπίων στην ΕΕ.
Εξοργίζοντας τη βουλγαρική πλευρά, το VMRO-DPMNE απορρίπτει το αίτημα της Σόφιας για συνταγματικές αλλαγές που αναγνωρίζουν τη βουλγαρική μειονότητα.
Οι δημοσκοπήσεις
Οσον αφορά τις προεδρικές εκλογές, το προβάδισμα φαίνεται να έχει η υποψήφια του VMRO-DPMNE Γκορντάνα Σιλιανόφσκα-Ντάφκοβα, η οποία στον πρώτο γύρο συγκέντρωσε 41,2% των ψήφων έναντι 20% του νυν προέδρου Στέβο Πενταρόφσκι. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το VMRO-DPMNE, επί του παρόντος το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, προηγείται και αναμένεται να αντικαταστήσει το σοσιαλιστικό κόμμα SDSM, το οποίο κυβερνά τη χώρα από το 2017, παρόλο που θα χρειαστεί να συνεργαστεί με μικρότερα κόμματα.
«Αυτές οι εκλογές είναι σίγουρα σημαντικές για τη Βόρεια Μακεδονία για την προοπτική ένταξης στην ΕΕ, διότι στις δημοσκοπήσεις το VMRO προηγείται και δεν γνωρίζουμε ακόμη αν, πότε και πώς θα πραγματοποιήσει τις συνταγματικές αλλαγές που απαιτούνται για τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων» δήλωσε στο «Politico» η Σιμωνίδα Κατσάρσκα από το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Πολιτικής στα Σκόπια.
Αμφισβητώντας
τις διεθνείς συμφωνίες
Ο ηγέτης του VMRO Χριστιάν Μίτσκοσκι – πιθανότατα ο επόμενος πρωθυπουργός – έχει δεσμευτεί να μην ψηφίσει τις συνταγματικές αλλαγές «υπό βουλγαρική υπαγόρευση ούτε τώρα ούτε στο μέλλον». Υποστηρίζει επίσης το τέλος της συναίνεσης στην πολιτική διαδικασία της ΕΕ ώστε να βγάλει από τη μέση αυτό που θεωρεί «βουλγαρικό εμπόδιο» – δηλαδή τις αντιρρήσεις της Σόφιας για εκείνο που καταγγέλλουν ως οικειοποίηση από τα Σκόπια της ιστορικής και γλωσσικής τους ταυτότητας. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών – που είναι ήδη τεταμένες – μπορεί να χειροτερέψουν σημαντικά, υποστηρίζει ο Μάρκο Τροσανόφσκι, πρόεδρος του Ινστιτούτου για τη Δημοκρατία στα Σκόπια.
Ο Μίτσκοσκι χρησιμοποιεί το όνομα «Μακεδονία» για τη χώρα του, αμφισβητώντας τη διεθνή συμφωνία. «Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί προϋπόθεση για την πρόοδο της ενταξιακής διαδικασίας της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ» δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης, καλώντας τα Σκόπια να μην παρεκκλίνουν. Η εκλογική ένταση μπορεί να εκτονωθεί αργότερα, λέει στο «Politico» ο Αθανάσιος Λούπας, ειδικός στην ιστορία των Βαλκανίων, τονίζοντας ότι «το VMRO τελικά δεν θα θυσιάσει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας στον βωμό της εθνικιστικής ρητορικής του».