Εντονους κυματισμούς στη νηνεμία των τελευταίων μηνών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις σήκωσε η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, η οποία εγείρει εκ νέου ζήτημα αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου. Αφορμή στάθηκε η πρόσφατη εξαγγελία της ελληνικής κυβέρνησης για δημιουργία, εντός του 2024, δύο εθνικών θαλάσσιων πάρκων, σε Ιόνιο και Αιγαίο, ως ελληνική δέσμευση εν όψει της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης «Our Ocean Conference», που θα διεξαχθεί την προσεχή εβδομάδα στην Αθήνα.
Στη γείτονα χώρα, και με τον νέο γύρο ελληνοτουρκικών διαβουλεύσεων να βρίσκεται σε εξέλιξη, πρώτος σήκωσε το θέμα ο αντιπρόεδρος του κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιάνκι Μπαγτζίογλου, κάνοντας λόγο για «προσπάθειες προετοιμασίας του εδάφους από την Ελλάδα για διεκδικήσεις κυριαρχίας στο Αιγαίο». Δύο 24ωρα αργότερα ήρθε η προκλητική ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, στην οποία επανέρχονταν οι ανιστόρητες αιτιάσεις για «γκρίζες ζώνες» και «αμφισβητούμενα νησιά», μέσω της οποίας καλούσε την Ελλάδα να μη χρησιμοποιεί ζητήματα που αφορούν «το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βραχονησίδων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες».
Η απάντηση της Αθήνας
Το ελληνικό ΥΠΕΞ απαντώντας σε αυστηρό τόνο κατηγόρησε το τουρκικό για πολιτικοποίηση ενός αμιγώς περιβαλλοντικού ζητήματος. «Η οικουμενική πρόκληση της προστασίας του περιβάλλοντος θα έπρεπε να ευαισθητοποιεί τις κυβερνήσεις και όχι να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εντυπώσεων. Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει απαρέγκλιτα την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής αρχών», με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να επισημαίνει ότι «η Ελλάδα ασκεί εξωτερική πολιτική χωρίς καμία διάθεση υποχώρησης στα κυριαρχικά μας δικαιώματα με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας». Αναφορικά με τη δημιουργία των δύο θαλάσσιων πάρκων, την οποία εξήγγειλε ο Θεόδωρος Σκυλακάκης εξηγώντας πως η οριοθέτησή τους θα προκύψει από ειδική επιστημονική μελέτη και θα επιτηρούνται με «drones, ραντάρ δορυφόρους και σκάφη», ο Παύλος Μαρινάκης τόνισε πως «δεν έχει να κάνει καθόλου με κάποια πολιτική κίνηση στο πολιτικό πεδίο».
Η ελληνοτουρκική κόντρα για τα θαλάσσια πάρκα, όπως και ευρύτερα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και το Μεσανατολικό, θα τεθούν επί τάπητος στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής που συνεδριάζει σήμερα το πρωί εν όψει της επίσκεψης του έλληνα πρωθυπουργού στην Αγκυρα, περί τα μέσα Μαΐου, για τη συνάντηση κορυφής με τον τούρκο πρόεδρο. «Υπάρχουν περιπτώσεις που θα έχουμε υπαναχωρήσεις ή σχετικές εντάσεις, δεν είμαστε αιθεροβάμονες» παρατηρούσαν διπλωματικές πηγές στην Αθήνα λίγο πριν από το ξέσπασμα της νέας ελληνοτουρκικής έντασης, δείχνοντας ότι η ελληνική πλευρά είναι προετοιμασμένη για όλα τα σενάρια, χωρίς να θεωρεί πως μέσω του εν λόγω επεισοδίου τορπιλίζονται τα επόμενα βήματα, αλλά και χωρίς να αισιοδοξεί ότι οι συνομιλίες θα είναι πάντα ανέφελες. Οπως ξεκαθάρισε πάντως ο έλληνας ΥΠΕΞ, στη Διάσκεψη OOC-9 έχει προσκληθεί και έχει ανταποκριθεί θετικά και η τουρκική αντιπροσωπεία, η οποία έως και χθες το απόγευμα δεν είχε ακυρώσει την παρουσία της.
Την αντίδρασή τους στην προκλητική ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ εξέφρασαν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ έκαναν λόγο για ανάγκη να μπει «φρένο στην τουρκική προκλητικότητα», για ευθεία παραβίαση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και των διεθνών συμβάσεων, καθώς και για απαράδεκτες τουρκικές διεκδικήσεις περί «ύπαρξης γεωγραφικών σχηματισμών με αδιευκρίνιστη κυριαρχία στο Αιγαίο» .
Δένδιας και Βενιζέλος
Από το 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, με αφορμή τη φουρτούνα που σηκώθηκε για τα θαλάσσια πάρκα, ο μεν υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας τόνισε χθες πως «η Ελλάδα πρέπει να αντιδρά κάθετα και απόλυτα σε κάθε τουρκική θέση που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο αλλά να αποφεύγει τις εντάσεις», ενώ ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπογράμμισε ότι όλοι «πρέπει να συμβάλλουμε να συνεχιστεί η νηνεμία της τελευταίας περιόδου χωρίς να απεμπολούμε τις εθνικές θέσεις».