Αν οι αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν πρώτο crash test για το πολιτικό σκηνικό, έπειτα από μπαράζ «δύσκολων» γεγονότων και μόνο τρεις μήνες μετά τις διπλές εθνικές κάλπες που διαμόρφωσαν τους πολιτικούς συσχετισμούς, τότε η επόμενη αναμέτρηση, εκείνη των ευρωεκλογών, θα σφραγίσει τον μακρύ εκλογικό κύκλο, σηματοδοτώντας την καθοριστική αντιπαράθεση. Τα κομματικά επιτελεία αναλύουν δεδομένα από τους δύο γύρους των τοπικών εκλογών στο πλαίσιο μιας διαδικασίας ανασύνταξης και ανασχεδιασμών, που θα διαμορφώσει τις κινήσεις της κάθε πλευράς στους επόμενους επτά – προεκλογικούς – μήνες. Οι στοχεύσεις και οι πρακτικές είναι διαφορετικές για ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Το κυβερνητικό επιτελείο, παρακολουθώντας τις διεργασίες σε Κουμουνδούρου και Χαριλάου Τρικούπη, στοχεύει σε «καθαρό» δρόμο προς το 2027 με εμπέδωση της πολιτικής επικράτησης της ΝΔ μέσα από την ευρωκάλπη, αναγνωρίζοντας αφενός ότι εκπέμπει αποκλειστικά «πολιτικά» μηνύματα αφετέρου ότι παραδοσιακά ευνοεί τη χαλαρή ψήφο. Ηδη τα μεγάλα ποσοστά αποχής στις αυτοδιοικητικές αλλά και η μη επίτευξη των πολιτικών στόχων της στον β’ γύρο της περασμένης Κυριακής έχουν προβληματίσει την κυβέρνηση.
Κεντρικός άξονας στη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πλέον μια νέα επιχείρηση «εξωστρέφειας» προς την κοινωνία με πολιτικές που θα ακουμπούν την καθημερινότητα ενός διευρυμένου ακροατηρίου. Οι προκλήσεις, όπως παραδέχονται κυβερνητικοί παράγοντες, είναι να δίνει χειροπιαστό αποτέλεσμα και να πείθει για την κυβερνητική μετριοπάθεια και την απουσία αξιόπιστης εναλλακτικής. Το Μαξίμου ρίχνει το βάρος στην υλοποίηση προεκλογικών δεσμεύσεων και στο αφήγημα για «αλλαγές με κοινωνικό πρόσημο», έχοντας ταυτόχρονα στραμμένη την προσοχή στα επείγοντα – με κυρίαρχο αυτή τη στιγμή την ακρίβεια στα ράφια. Είναι αυτά που σύμφωνα με το σκεπτικό του Μητσοτάκη θα επηρεάσουν τα επίπεδα εμπιστοσύνης των πολιτών και τη… στατικότητα των κυβερνητικών βάσεων για ολόκληρη την τετραετία. Οσο κι αν ο ίδιος θέλει να μπει «τελεία» στην εκλογολογία, εκτιμώντας κόπωση στην κοινωνία και αποπροσανατολισμό των στελεχών του από την καθημερινότητα, είναι ήδη ορατός ο ορίζοντας του Ιουνίου.
Και «αποκλειστική» περιφέρεια απόδημων
Το βέβαιο είναι ότι το 2024 θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά νέο εκλογικό σύστημα: η σταυροδοσία και το όριο εκλογής του 3% θα παραμείνουν αλλά η επικράτεια αναμένεται να «σπάσει» σε 6 1 περιφέρειες. Οι αλλαγές θα έρθουν τον χειμώνα, πιθανότατα τον Ιανουάριο και το βασικό σενάριο προβλέπει ψηφοδέλτια για έξι εκλογικές περιφέρειες: Αττική, Μακεδονία – Θράκη, Ηπειρος – Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος – Δυτική Ελλάδα – Ιόνιο, Κρήτη – Αιγαίο. Για πρώτη φορά θα μπορέσουν να ψηφίσουν χωρίς περιορισμούς όλοι οι εκτός επικράτειας Ελληνες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και, σύμφωνα με πληροφορίες, δρομολογείται και «αποκλειστικό» ψηφοδέλτιο αποδήμων. Εξετάζεται και το μοντέλο των 5 1 περιφερειών (και σε αυτή την περίπτωση η μία θα είναι των αποδήμων) ενώ δεν έχουν κλειδώσει λεπτομέρειες για τον αριθμό των ευρωβουλευτών που θα εκλέγονται σε κάθε περιφέρεια. Θα συνυπολογιστούν πληθυσμός και ανάγκες, εκτιμούν αρμόδιες πηγές, παραπέμποντας σε αναλογική εκπροσώπηση.
Η κυβέρνηση αποδίδει σημασία στα πρόσωπα που θα ενταχθούν στα ψηφοδέλτια, εξού και το… μεικτό σχήμα. Από τη μία διατηρεί τελικά τον σταυρό αντί της λίστας με σαφή (πολιτικό) στόχο να μην εκλείψει η κινητοποίηση των υποψηφίων και, άρα, η επιχείρηση κομματικής συσπείρωσης. Από την άλλη διαχωρίζει την επικράτεια ώστε να περιορίσει το προβάδισμα υποψηφίων με υψηλή δημοφιλία. Στο παρασκήνιο εξελίσσεται εδώ και καιρό ονοματολογία, αν και έχει ανατραπεί από τη στιγμή που οι προθέσεις του Μαξίμου άλλαξαν, απορρίπτοντας την προοπτική της λίστας. Αφενός ευρωβουλευτές οι οποίοι πιθανόν να μην έμπαιναν στη λίστα επιστρέφουν στο «κυνήγι», αφετέρου πρόσωπα, που πόνταραν σε καθαρά αρχηγικές επιλογές, αναθεωρούν μπροστά στις απαιτήσεις της σταυροδοσίας.