Επανέρχεται στην επικαιρότητα το φλέγον θέμα της στέγασης με αφορμή και την σημερινή (9/2) συζήτηση στη Βουλή, κατά την οποία ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης απάντησε σε ερώτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκη για το μείζον πρόβλημα.
H διαπίστωση από την πρόσφατη έρευνα που διενήργησε η Τράπεζα Πειραιώς, σύμφωνα με την οποία «λείπουν» από την αγορά περισσότερα από 210.000 ακίνητα, υποχρεώνει την κυβέρνηση να προετοιμάσει μέτρα κυρίως στην αύξηση της κατεύθυνσης προσφοράς.
Η συζήτηση στη Βουλή έγινε την ώρα που η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) έχει ζητήσει από την κυβέρνηση να εξετάσει
το ενδεχόμενο μηδενισμού του φόρου ακινήτου για τα κλειστά ακίνητα που θα ενοικιαστούν με μακροχρόνιες μισθώσεις για τουλάχιστον μια τριετία.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκινήσει έρευνα προκειμένου να καταγράψει τους λόγους για τους οποίους παραμένουν χιλιάδες ακίνητα κλειστά.
Επειδή ένα τέτοιο μέτρο θα δημιουργήσει ιδιοκτήτες δύο ταχυτήτων -αυτούς που ήδη διαθέτουν τα ακίνητά τους για ενοικίαση και επιβαρύνονται με
φόρο εισοδήματος έως και 45% και αυτούς που θα προχωρούν τώρα σε μίσθωση και θα απαλλάσσονται του φόρου-υπάρχει ιδιαίτερος προβληματισμός για το αν θα πρέπει να υιοθετηθεί η πρόταση.
Άλλωστε, δεν είναι διαπιστωμένο ότι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο παραμένουν χιλιάδες ακίνητα εκτός αγοράς είναι το φορολογικό βάρος.
Εκτός από τους ιδιώτες, δεκάδες χιλιάδες ακίνητα τα οποία παραμένουν κλειστά έχουν περιέλθει -τα περισσότερα μέσω των πλειστηριασμών- στην κατοχή των τραπεζών. Εκτιμάται ότι καθεμία από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ελέγχει περισσότερα από 4.000-5.000 ακίνητα, που παραμένουν κλειστά για διάφορους λόγους μεταξύ των οποίων και η διαδικασία, αλλά και το κόστος που συνεπάγεται η αποκατάσταση αυθαιρεσιών. Στο πλαίσιο της προσπάθειας για αύξηση της προσφοράς, δρομολογούνται επαφές για την αξιοποίηση και αυτών των ακινήτων.
Πάντως, κοινή είναι η διαπίστωση ότι η διαδικασία των πλειστηριασμών δεν προχωρεί ικανοποιητικά, καθώς οι εμπλεκόμενοι φορείς επισημαίνουν αδυναμίες οι οποίες οδηγούν τη συντριπτική πλειονότητα των πλειστηριασμών να βαίνουν άγονοι.
Οι αιτίες του προβλήματος
Όπως είχε επισημάνει η μελέτη της Τράπεζας Πειραιώς, σήμερα από την αγορά λείπουν πάνω από 212.000 ακίνητα, ένα έλλειμμα που προέρχεται από:
- τη δραματική μείωση της οικοδόμησης νέων κατασκευών την τελευταία δεκαετία (μόλις 155.000 κατοικίες),
- τη μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των νοικοκυριών (197.000) και
- την έκρηξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που έχει «δεσμεύσει» 170.000 κατοικίες.
Σύμφωνα με τη μελέτη της τράπεζας, την τελευταία δεκαετία υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκαν 155.000 νέες κατοικίες, ενώ η ζήτηση έφτασε τις 367.000 κατοικίες (197.000 νέα νοικοκυριά συν 170.000 βραχυχρόνιες μισθώσεις).
Επίσης, η ύφεση της οικονομίας και οι φόροι επί των ακινήτων οδήγησαν σε μείωση κατά 5% το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, από 77,2% που ήταν το 2010 σε 72,8% το 2022. Το έλλειμμα προσφοράς έναντι ζήτησης, που ανέρχεται σε 212.000 κατοικίες, έχει δημιουργήσει μια σωρευτική αποτίμηση
των τιμών κατοικιών 14% πέρα και πάνω από την αύξηση που δικαιολογεί το επίπεδο ανάπτυξης των εισοδημάτων, επισημαίνει η μελέτη.
Δεδομένου δε του μεγέθους του χάσματος μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, οι ρυθμοί αύξησης των τιμών των κατοικιών αναμένεται να μετριαστούν, αλλά όχι να περάσουν σε αρνητικό πρόσημο.