Η φυλή και οι σχέσεις με τον αυτόχθονα πληθυσμό των Μαορί έχουν αναδειχθεί σε καίρια ζητήματα στις εκλογές της Νέας Ζηλανδίας, καθώς τα δεξιά κόμματα που πιθανόν να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης αντιμετωπίζουν κατηγορίες για υποκίνηση φυλετικού διχασμού.
Όταν η Τζασίντα Άρντερν οδήγησε το Εργατικό Κόμμα της σε μια συντριπτική νίκη το 2020, η Νέα Ζηλανδία ξεχώρισε με προοδευτικές πολιτικές σε μια εποχή που πολλές χώρες είχαν εκλέξει δεξιές κυβερνήσεις.
Τρία χρόνια μετά, η Νέα Ζηλανδία βλέπει ένα αυξανόμενο λαϊκιστικό κίνημα που θα μπορούσε να κυριαρχήσει σε μια κυβέρνηση συνασπισμού και να πιέσει για την κατάργηση προγραμμάτων που είχαν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση της ανισότητας και την ενίσχυση της παρουσίας των Μαορί.
Σε αυτές οι εκλογές, “ο ρατσισμός είναι πιο φανερός”, είπε η Νάιντα Γκλάβις, μια αρχηγός κοινότητας των Μαορί και πρόεδρος του Te Pati Maori.
Τόσο το δεξιό Κόμμα ACT όσο και το λαϊκιστικό Πρώτα Η Νέα Ζηλανδία προωθούν πολιτικές που θα ανατρέψουν τις αλλαγές οι οποίες συντελέστηκαν στη Νέα Ζηλανδία υπό την κυβέρνηση των Εργατικών για να αναγνωρίσουν καλύτερα τους Μαορί ως τους πρώτους κατοίκους της χώρας.
Το ACT έχει διαμαρτυρηθεί κατά της “συγκυβέρνησης” ή κάποιας μορφής συνδιαχείρισης μεταξύ του κράτους και των αυτόχθονων πληθυσμών και έχει δεσμευτεί να καταργήσει τη χρήση της γλώσσας των Μαορί στην καθημερινή ζωή και να διαλύσει την Αρχή Υγείας των Μαορί, η οποία ιδρύθηκε για την αντιμετώπιση συστημικών μειονεκτημάτων.
Τόσο το ACT όσο και το Πρώτα Η Νέα Ζηλανδία λένε ότι οι πολιτικές τους δεν είναι ρατσιστικές, αλλά αντίθετα προωθούν τα ίσα δικαιώματα όλων των Νεοζηλανδών, με το επιχείρημα ότι οι μη αυτόχθονες πολίτες βγαίνουν ζημιωμένοι λόγω των πολιτικών που έχουν σχεδιαστεί για τους Μαορί.
“Οι δημόσιες υπηρεσίες προορίζονται για να εξυπηρετούν όλους τους Νεοζηλανδούς, αλλά ακόμη και η διοίκηση και η παροχή υπηρεσιών έχουν επικεντρωθεί στη φυλή. Αυτό δεν σημαίνει ότι το επίκεντρο βρίσκεται στην ισότητα, όταν εξυπηρετούνται οι πολίτες με βάση τις υπολογισμένες ανάγκες τους και όχι την καταγωγή τους”, είπε ο αρχηγός του ACT Ντέιβιντ Σέιμουρ σε ένα μήνυμα για τη συγκέντρωση κεφαλαίων προς τους ψηφοφόρους.
Ο ίδιος διευκρίνισε μάλιστα ότι θα καταργούσε το υπουργείο που δημιουργήθηκε για την προώθηση του Λαού του Ειρηνικού.
“Νομίζω ότι ορισμένοι από τους πολιτικούς μας παίζουν σίγουρα το χαρτί της φυλής σε αυτές τις εκλογές”, δήλωσε ο πρωθυπουργός Κρις Χίπκινς σε μια συζήτηση ηγετών στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κεντροδεξιό Εθνικό Κόμμα θα κερδίσει τις περισσότερες έδρες στις εκλογές, αλλά θα πρέπει να συμμαχήσει με ένα, αν όχι δύο, μικρότερα κόμματα. Το κόμμα έχει ξεκαθαρίσει ότι ο προτιμώμενος εταίρος του είναι το ACT, αλλά είναι έτοιμο να συζητήσει τη συνεργασία με το Πρώτα Η Νέα Ζηλανδία.
Η γειτονική Αυστραλία αντιμετωπίζει παρόμοια ζητήματα, με δημοψήφισμα στις 14 Οκτωβρίου για την αναγνώριση των πρώτων κατοίκων της χώρας και την ενσωμάτωση ενός συμβουλευτικού σώματος ιθαγενών στο Σύνταγμα που φαίνεται απίθανο να περάσει.
Η Νέα Ζηλανδία ιστορικά τα κατάφερε καλύτερα στη διαχείριση των φυλετικών σχέσεων από πολλές άλλες χώρες-πρώην αποικίες.
Έχει ξεχωριστές έδρες για τους Μαορί στο κοινοβούλιο για περισσότερα από 100 χρόνια, η γλώσσα έχει αναζωογονηθεί και χρησιμοποιείται ευρέως και η κυβέρνηση έχει βάλει στόχο να αποζημιώσει οικονομικά φυλές για γη που κλάπηκε ή υπεξαιρέθηκε κατά την περίοδο της βρετανικής αποικιοκρατίας.
Ωστόσο, οι Μαορί εξακολουθούν να έχουν υψηλά επίπεδα στέρησης και φυλάκισης και χειρότερη κατάσταση υγείας από τον ευρύτερο πληθυσμό.
Το Εθνικό Κόμμα δεν συμφωνεί με πολλές από τις πολιτικές του ACT και του Πρώτα Η Νέα Ζηλανδία, αλλά δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο κατάργησης ορισμένων θεσμών για τους αυτόχθονες, όπως η Αρχή Υγείας των Μαορί.
Η ρητορική απασχολεί τουλάχιστον ορισμένους ψηφοφόρους. Τόσο το ACT όσο και το Πρώτα Η Νέα Ζηλανδία βρίσκονται ψηλά στις δημοσκοπήσεις και σύμφωνα με δημοσκόπηση του 1News-Verian στις 27 Σεπτεμβρίου, τα δύο κόμματα κατέχουν το 18% των ψήφων.
Ο Μπεν Τόμας, πολιτικός σχολιαστής και πρώην εργαζόμενος του Εθνικού Κόμματος, εκτίμησε ότι η φυλή είχε αναχθεί σε σοβαρό ζήτημα εν μέρει επειδή η κυβέρνηση απέτυχε να αντιμετωπίσει μια θεωρία συνωμοσίας ότι, δηλαδή, η συγκυβέρνηση αντιπροσωπεύει “μια κατάληψη της Νέας Ζηλανδίας από τους Μαορί”.