Οι προεδρικές εκλογές στη Ρωσία, οι οποίες θα διεξαχθούν από τις 15 έως τις 17 Μαρτίου, έμοιαζαν να είναι ένα βαρετό, σκηνοθετημένο γεγονός με προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Ακόμη και σήμερα, το αποτέλεσμα δεν φαίνεται απρόβλεπτο, αλλά το ενδιαφέρον για τις εκλογές έχει αυξηθεί σημαντικά, όπως σημειώνει το ρωσικό ανεξάρτητο πρακτορείο Meduza. Δυστυχώς, με φόντο τις τραγικές ειδήσεις, κυρίως τον θάνατο του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, του οποίου η τελευταία πολιτική βούληση ήταν να συμμετάσχει στην εκστρατεία “Το μεσημέρι ενάντια στον Πούτιν” (σ.σ. πρόκειται για ένα κάλεσμα προς τους ψηφοφόρους να πάνε μαζικά προς τις κάλπες το μεσημέρι σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά του Πούτιν). Η δράση αυτή υποστηρίζεται από πολλούς αντιπολιτευόμενους, αλλά οι στρατηγικές τους διαφέρουν ως προς το τι ακριβώς πρέπει να κάνουν στο εκλογικό κέντρο: Κάποιοι καλούν τους πολίτες να καταστρέψουν το ψηφοδέλτιο, άλλοι να ψηφίσουν έναν συγκεκριμένο υποψήφιο. Το πρακτορείο Meduza αξιολογεί όλες τις πιθανές στρατηγικές της ψήφου διαμαρτυρίας και τις εκλογικές τους συνέπειες.
Αποχή από τις εκλογές
Αρχικά, οι ρωσικές προεδρικές εκλογές θα μπορούσαν θεωρητικά να κηρυχθούν άκυρες αν συμμετάσχουν σε αυτές λιγότεροι από το 50% των ψηφοφόρων. Ωστόσο, το όριο συμμετοχής των ψηφοφόρων ακυρώθηκε πριν από αρκετό καιρό.
Ψήφος υπέρ οποιουδήποτε άλλου υποψηφίου
Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται το ποσοστό των ψήφων που θα λάβει ο Πούτιν. Και αυξάνονται επίσης οι πιθανότητες να περάσει στον δεύτερο γύρο ο υποψήφιος της επιλογής των ψηφοφόρων.
Ο δεύτερος γύρος θα διεξαχθεί μόνο αν τα άκυρα ψηφοδέλτια και τα ψηφοδέλτια με ψήφους για άλλους υποψηφίους ανέρχονται σε ποσοστό άνω του 50% του συνολικού αριθμού των ψηφοδελτίων που θα βρεθούν στις κάλπες. Ο Πούτιν και ο υποψήφιος που θα καταλάβει τη δεύτερη θέση θα περάσουν τότε στον δεύτερο γύρο. Η στρατηγική αυτή, ειδικότερα, προωθείται από τον αντιπολιτευόμενο πολιτικό και μπλόγκερ Μαξίμ Κατς, ο οποίος προτρέπει τους πολίτες να ψηφίσουν τον Βλαντισλάβ Νταβάνκοφ του κόμματος Νέος Λαός.
Κατεστραμένο ψηφοδέλτιο στην κάλπη
Ένα κατεστραμμένο ψηφοδέλτιο μειώνει το ποσοστό των ψήφων που θα λάβουν όλοι οι υποψήφιοι, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες των επαναληπτικών εκλογών.
Το άκυρο ψηφοδέλτιο είναι ένα ψηφοδέλτιο στο οποίο ο ψηφοφόρος ψήφισε πολλά άτομα ταυτόχρονα. Δηλαδή, ο ψηφοφόρος να έχει βάλει οποιοδήποτε σύμβολο σε τουλάχιστον δύο τετράγωνα απέναντι από τα ονόματα των υποψηφίων. Όταν καταμετρηθούν οι ψήφοι, θα αναγνωριστεί ως άκυρο και αυτός είναι ένα είδος τρόπου ψήφου εναντίον όλων ταυτόχρονα.
Αν κατά λάθος καταστρέψετε έτσι ένα ψηφοδέλτιο και θέλετε να ψηφίσετε έναν από τους υποψηφίους, μπορείτε να πάρετε ένα νέο ψηφοδέλτιο για να αντικαταστήσετε το χαλασμένο.
Να πάρουν οι πολίτες το ψηφοδέλτιο μαζί τους
Μόνο τα ψηφοδέλτια που βρίσκονται στις κάλπες υπολογίζονται για τον προσδιορισμό του εκλογικού αποτελέσματος. Δεν έχει σημασία αν είναι έγκυρα ή άκυρα. Επομένως, ένα ψηφοδέλτιο που έχει μεταφερθεί στο σπίτι δεν θα επηρεάσει τα τελικά ποσοστά που θα λάβουν οι υποψήφιοι.
Όμως, αυτή η στρατηγική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσπαθήσει κανείς να παρακολουθήσει την εγκυρότητα της καταμέτρησης. Αν οι αριθμοί των ψηφοδελτίων που θα βρεθούν στις κάλπες συμπίπτουν στο τελικό πρωτόκολλο, αυτό σημαίνει ότι το ψηφοδέλτιο αυτό δεν καταμετρήθηκε. Και αυτό είναι ένα σαφές σημάδι απάτης. Κατά τις εκλογές του 2020 για τις τροποποιήσεις του ρωσικού Συντάγματος, δημοσιογράφοι από τη ρωσική υπηρεσία του BBC διεξήγαγαν ένα πείραμα. Πήραν τα ψηφοδέλτια τους έξω από τα εκλογικά κέντρα. Ως αποτέλεσμα, σε τρεις από τις πέντε περιπτώσεις, τα ψηφοδέλτια δεν καταγράφηκαν.
Κενό ψηφοδέλτιο
Στην καλύτερη περίπτωση, δεν θα επηρεαστούν οι πιθανότητες άλλων υποψηφίων να περάσουν στον δεύτερο γύρο. Στη χειρότερη περίπτωση, θα επηρεαστούν με απροσδόκητο (και πιθανότατα δυσάρεστο) τρόπο.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το νόμο, το ψηφοδέλτιο θα ακυρωθεί. Διαφορετικά, οι εκλογικοί επίτροποι θα ψηφίσουν εκείνοι όταν ανοίξουν τις κάλπες και καταμετρήσουν τις ψήφους.
Γράφοντας την προσωπική επιλογή υποψηφίου
Αν γραφτεί το όνομα ενός υποψηφίου σε ξεχωριστή γραμμή, σχεδιαστεί ένα τετράγωνο για αυτόν/αυτήν και μπει η ψήφος εκεί, αυτό ισοδυναμεί με την τοποθέτηση ενός άδειου ψηφοδελτίου στην κάλπη. Σύμφωνα με το νόμο, πρέπει να κηρυχθεί άκυρο.
Στο μεταξύ, αν διαγραφεί το όνομα ενός από τους υποψηφίους και γραφτεί από πάνω μία άλλη επιλογή και ψηφιστέι, σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το νόμο, θα δωθεί ψήφος στο πρόσωπο που έχει διαγραφεί. Ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο θα αναγνωριστεί ως έγκυρο.
Αφήνοντας ένα “άσεμνο” μήνυμα
Η ίδια η άσεμνη επιγραφή δεν θα πρέπει να επηρεάζει την ακύρωση του ψηφοδελτίου.
Δηλαδή, ένας ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει έναν συγκεκριμένο υποψήφιο και να γράψει προσεκτικά το μήνυμα χωρίς να αγγίξει άλλα τετράγωνα. Ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως έγκυρο – αλλά στην πράξη, φυσικά, όλα εξαρτώνται από την απόφαση μιας συγκεκριμένης εφορευτικής επιτροπής.
Αν όμως ένας ψηφοφόρος ψηφίσει έναν υποψήφιο και η επιγραφή “επικαλύψει” τουλάχιστον ένα ακόμη τετράγωνο απέναντι από το όνομα ενός άλλου υποψηφίου, ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο θεωρείται άκυρο.