Στα πενήντα χρόνια της Μεταπολίτευσης, ποτέ ξανά η κατάσταση στον προοδευτικό πόλο του δικομματισμού δεν υπήρξε τόσο ρευστή.
Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ τελείωσε και μαζί του τελείωσε η βεβαιότητα πως οι επόμενες εκατό μέρες μέχρι τις ευρωεκλογές θα κυλήσουν ομαλά για την αξιωματική αντιπολίτευση: η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα, η κόντρα που κορυφώθηκε στη φράση «σηκωθείτε να δείτε ποιοι κάθονται με σταυρωμένα χέρια στις πρώτες σειρές» και μια σειρά κακών δημοσκοπήσεων για τον ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν πως η μάχη που έρχεται να δώσει το καλοκαίρι δεν αφορά μόνο τους εκπροσώπους που θα στείλει στο Στρασβούργο – είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη φυσιογνωμία του, την ύπαρξη του κομματικού μηχανισμού όπως τον ξέρουμε την τελευταία δεκαετία και την εμπιστοσύνη με την οποία περιβάλλει τη σημερινή του ηγεσία.
Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ κορυφώθηκε με μια σύγκρουση ανάμεσα στον Τσίπρα και τον Στέφανο Κασσελάκη, όμως η ρήξη δεν ήταν τελειωτική, αφήνοντας το κόμμα σε μια ενδιάμεση μετέωρη κατάσταση – ως αποτέλεσμα, τα στελέχη που υποστήριξαν την Ολγα Γεροβασίλη παραμένουν, παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο και από τις δύο πλευρές, αποσυνδεδεμένα από τις επιλογές της ηγεσίας, διατηρώντας μια απόσταση που θα παραμείνει υπαρκτή μέχρι την κάλπη.
Το καλοκαίρι, εκεί θα γραφεί η τελευταία πράξη για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ: με δεδομένο πως λευκή επιταγή δεν υπάρχει, ανάλογα με το ποσοστό και τη θέση που θα λάβει το κόμμα θα διαμορφωθούν και οι εξελίξεις.
Επιχείρηση αποτσιπροποίησης
Μέχρι τότε, θα συζητάμε επί της ουσίας για μια επιχείρηση αποτσιπροποίησης που λαμβάνει χώρα στην Κουμουνδούρου – απόδειξη η απόλυση του γενικού διευθυντή, υπεύθυνου για τα οικονομικά και πρόσωπο της εμπιστοσύνης του πρώην πρωθυπουργού, Θύμιου Γεωργόπουλου. Παρά την προσπάθεια να διατηρηθούν χαμηλοί οι τόνοι και τις δημόσιες αβρότητες του Στέφανου Κασσελάκη με την παραλίγο αντίπαλό του, οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν στη συμμαχία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ με την πλευρά των στελεχών που τον στηρίζουν, με βασικό παίκτη τον Νίκο Παππά, γίνονται ήδη.
Το Εκτελεστικό Γραφείο διευρύνεται, με στελέχη που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πρόσκεινται στην πλειοψηφία. Για παρόμοιες αλλαγές στην Πολιτική Γραμματεία που δεν έχουν γίνει ακόμα, απαιτείται συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, η οποία ενδεχομένως να συγκληθεί την εβδομάδα που έρχεται.
Επέλαση και γενικό ξεκαθάρισμα δεν προβλέπεται: θεωρείται δεδομένο πως η Γεροβασίλη θα παραμείνει στη θέση της, πρόθεση που φέρεται να επεκτείνεται και στον Αλέκο Φλαμπουράρη εφόσον το θελήσει, ενώ σε πιο δεινή θέση βρίσκονται πρόσωπα αντιπολιτευόμενα μεν, χωρίς άμεση αναφορά στον Τσίπρα δε. Από το δίδυμο των γραμματέων, τα σημερινά δεδομένα δείχνουν πως η Ράνια Σβίγκου μένει στη θέση της.
Ο έλεγχος των κομματικών αρμών, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι ολοκληρωτικός, γιατί με αυτόν τον τρόπο οι ευθύνες για ένα ενδεχόμενο κακό αποτέλεσμα μένουν μόνο στον σημερινό ένοικο της Κουμουνδούρου – λήγοντας έτσι και τις ισχνές ελπίδες το αφήγημα για «λευκή επιταγή» έως τις εθνικές εκλογές να αποδειχθεί αληθινό.
Ενα όνειρο δώδεκα ετών
Οσο στο ένα στρατόπεδο ο κρυφός εμφύλιος καθορίζει τις εξελίξεις, στο άλλο η ρευστοποιημένη κατάσταση προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία – κι αυτή δεν είναι άλλη από την πραγματοποίηση ενός ονείρου που πριν από μερικά χρόνια έμοιαζε εντελώς άπιαστο: την ολική επαναφορά του ΠΑΣΟΚ στη θέση του βασικού προοδευτικού πόλου απέναντι στη ΝΔ. Αν τα δημοσκοπικά δεδομένα επαληθευτούν, θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο σε πανελλαδική κάλπη από το 2012 και, σύμφωνα με τα πασοκικά στελέχη, θα αποδεικνύει τον δρόμο που διάνυσε η παράταξη από τα χρόνια της κρίσης έως σήμερα, τα βήματα που έκανε για να κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Η ευκαιρία είναι πολύ μεγάλη και το γνωρίζουν όλες οι τάσεις του ΠΑΣΟΚ – οι οποίες και υπάρχουν και ενίοτε δείχνουν τα δόντια τους, όπως συνέβη ως έναν βαθμό στο νομοσχέδιο με τα ομόφυλα ζευγάρια και στις αντιδράσεις που καταγράφηκαν, δημόσια και ιδιωτικά, για τη στάση του κόμματος όσον αφορά τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Κανείς δεν έχει διάθεση να χρεωθεί μια εσωστρέφεια από το πουθενά, γι’ αυτό και οι όποιες γκρίνιες που αφορούν συμπεριφορές, πολιτικές επιλογές ή πρωτοβουλίες μπαίνουν στην άκρη και από την πλευρά της ηγεσίας και από εκείνη των στελεχών.
Ο μεγαλύτερος αστερίσκος, το πρόβλημα που διακρίνουν στην Κεντροαριστερά είναι πως παρά τη δημοσκοπική καθίζηση του ΣΥΡΙΖΑ, το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ αυξάνεται μεν, αρκετά αργά δε, ενώ στον χώρο του πολιτικού Κέντρου την κυριαρχία έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης – η αίσθηση, πάντως, που υπάρχει στους πάνω ορόφους της Χαριλάου Τρικούπη είναι ότι η πραγματική εκτόξευση θα έρθει όταν η ευρωκάλπη επιβεβαιώσει τη δεύτερη θέση του ΠΑΣΟΚ.
Το ορόσηµο των ευρωεκλογών
Στην πραγματικότητα, το όνειρο του ΠΑΣΟΚ, όπως ο εφιάλτης του ΣΥΡΙΖΑ, θα πάρουν σάρκα και οστά στις ευρωεκλογές – εκείνη η μέρα θα δείξει αν έπρεπε να ελπίζουν και να φοβούνται ή αν το στάτους κβο που θα προκύψει ανάμεσα στον δεύτερο και τον τρίτο τελικά επιφυλάσσει εκπλήξεις.
Στο ΠΑΣΟΚ δεν μετρούν μόνο την εκλογική κατάταξη, που εμφανώς παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Κοιτούν επίσης τη διαφορά από τον τρίτο, που θέλουν να είναι καθαρή, ώστε κανείς να μην μπορεί να αμφισβητήσει την αλλαγή της δυναμικής που θα έχει προκύψει. Τα σχέδια, σε δεύτερο χρόνο, είναι ακόμη πιο μεγάλα: ο Νίκος Ανδρουλάκης θα θελήσει να απευθύνει κοινωνικό κάλεσμα σε πολιτικές δυνάμεις και πολίτες ώστε να συνταχθούν στη μάχη απέναντι στη ΝΔ. Εχει κι αυτός θέσει ορίζοντα εθνικών εκλογών, βάζοντας στόχο το ΠΑΣΟΚ να κοντράρει στα ίσα τη ΝΔ για τη διακυβέρνηση της χώρας το 2027 – σενάριο που μοιάζει ακατόρθωτο με βάση τα σημερινά του ποσοστά.
Αυτή, όμως, είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Κεντροαριστερά: οι ρόλοι εκείνου που ελπίζει και εκείνου που ανησυχεί έχουν πια αντιστραφεί.