Από το Παρίσι ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία του Σι Τζινπίνγκ, με τον Κινέζο πρόεδρο να επιλέγει στρατηγικά τους σταθμούς του ταξιδιού του – το πρώτο στην Ευρώπη έπειτα από πέντε χρόνια.
Ο Σι Τζινπίνγκ φέρεται να θέλει να εκμεταλλευτεί τις τρέχουσες συγκυρίες για να διαταράξει τους δεσμούς ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με απώτερο στόχο “να σφυρηλατήσει έναν κόσμο απαλλαγμένο από την αμερικανική κυριαρχία”, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά σε ανάλυση τους οι New York Times.
Ο Κινέζος ηγέτης επέλεξε να επισκεφθεί τη Γαλλία, τη Σερβία και την Ουγγαρία, τρεις χώρες που – σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό – εμφανίζονται πρόθυμες να ενισχύσουν τους οικονομικούς δεσμούς τους με την Κίνα.
Κι όλα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις της Κίνας με πολλές ευρωπαϊκές χώρες κρίνονται τεταμένες, κυρίως λόγω του “εναγκαλισμού” της με την Ρωσία και τη μέχρι τώρα στάση της αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο κ. Σι πάντως, κατά την άφιξη του στο Παρίσι, ανέφερε πως η χώρα του θα πιέσει προς μια κατεύθυνση ρεαλιστικής επίλυσης της κρίσης στην Ουκρανία.
Για την Ουάσινγκτον από την άλλη, η επίσκεψη του Σι μοιάζει περισσότερο με μια (μη διακριτική) προσπάθεια της Κίνας να διχάσει τους δυτικούς συμμάχους, δοκιμάζοντας τις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ευρώπη.
Κατά τους ΝΥΤ, δεν είναι τυχαία η ημερομηνία της προγραμματισμένης άφιξης του στον δεύτερο σταθμό της περιοδείας του, τη Σερβία: ο κ. Σι έχει φροντίσει ώστε αυτή να συμπέσει με την την 25η επέτειο από τον φονικό βομβαρδισμό του ΝΑΤΟ κατά της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο. Ήταν η 7η Μαΐου του 1999, όταν το -λανθασμένο, όπως δημοσίως απολογήθηκε ο Λευκός Οίκος- μοιραίο χτύπημα σκότωσε τρεις Κινέζους δημοσιογράφους και πυροδότησε οργισμένες διαμαρτυρίες γύρω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στο Πεκίνο.
“Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν πάντα τον εαυτό τους ως τον ηγέτη – ή ηγεμόνα – του κόσμου, οπότε η Κίνα είναι ένας ανταγωνιστής ή αντίπαλος που αμφισβητεί την ηγεμονία της”, δήλωσε ο Tu Xinquan, πρύτανης ενός εμπορικού ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου. “Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ηγεμονική νοοτροπία”.
Το επίσημο δόγμα της ΕΕ ορίζει την Κίνα ως “εταίρο για συνεργασία, οικονομικό ανταγωνιστή και συστημικό αντίπαλο”. Αν αυτό φαίνεται αντιφατικό, είναι επειδή η ήπειρος διχάζεται μεταξύ του πώς να εξισορροπήσει τις οικονομικές ευκαιρίες της Κίνας με τον κίνδυνο εθνικής -και όχι μόνο- ασφάλειας.
Για το σκοπό αυτό, ο πρώτος και σημαντικότερος σταθμός του Σι ήταν η Γαλλία, ο πρόεδρος της οποίας, ο Εμμανουέλ Μακρόν, έχει συχνά διατυπώσει την άποψη ότι η Ευρώπη “δεν πρέπει ποτέ να γίνει υποτελής των Ηνωμένων Πολιτειών”, όπως έκανε τον περασμένο μήνα σε ομιλία του στη Σορβόννη. Ο Γάλλος ηγέτης επιμένει ότι η επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαρτάται από τη “στρατηγική αυτονομία”, απορρίπτοντας την έννοια της “ίσης απόστασης” μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών. Η Γαλλία μπορεί να είναι ένας από τους παλαιότερους συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά θέλει να κρατήσει τις επιλογές του ανοιχτές, σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
“Ο Μακρόν προσπαθεί να φέρει έναν τρίτο δρόμο στο σημερινό παγκόσμιο χάος”, δήλωσε ο Philippe Le Corre, ένας διακεκριμένος Γάλλος ειδικός στις σχέσεις με την Κίνα. “Προσπαθεί να περπατήσει σε μια λεπτή γραμμή μεταξύ των δύο κύριων υπερδυνάμεων”.
Τους τελευταίους έξι μήνες, ο Μακρόν επισκέφθηκε τόσο την Ινδία όσο και τη Βραζιλία σε μια προσπάθεια να τοποθετήσει τη Γαλλία σε ένα σημείο αναφοράς μεταξύ της ομάδας των αναπτυσσόμενων χωρών BRICS, στην οποία περιλαμβάνεται και η Κίνα.
Από τη Γαλλία, ο Σι Τζινπίνγκ θα μεταβεί στη Σερβία, όπου η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος, και την Ουγγαρία, όπου ο πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, έχει στηρίξει τεράστιες κινεζικές επενδύσεις και έχει χρησιμοποιήσει τη θέση της χώρας του ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αμβλύνει τις επικρίσεις κατά της Κίνας.
Πέρα από αυτούς τους δύο φίλους της Κίνας ωστόσο, υπάρχουν σοβαρές ευρωπαϊκές διαφορές με το Πεκίνο.
Ο “ευρωπαϊκός” θυμός απέναντι στη Ρωσία είναι μεγάλος, καθιστώντας πολλές χώρες επιφυλακτικές και απέναντι στο Πεκίνο, όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως η κινεζική επιρροή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Μόνο το Πεκίνο, σύμφωνα με τη γαλλική ανάλυση, μπορεί να ασκήσει πραγματική πίεση στον Βλάντιμιρ Πούτιν.
Το ζήτημα είναι κατά πόσο η Κίνα έχει πράγματι τη διάθεση να το πράξει.