Στις αρχές του 20ού αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξε ένα κίνημα για να δοθεί περισσότερη εξουσία στους πολίτες για την επιλογή των υποψηφίων. Οι προκριματικές εκλογές αναπτύχθηκαν από αυτό το μεταρρυθμιστικό κίνημα. Οπως γράφει ο ιστορικός Κλέι Τζένκινσον, «πρόκειται για μια ξεκάθαρα αμερικανική καινοτομία, με ρίζες που μερικοί ιστορικοί εντοπίζουν στην πρώιμη αποικιακή Νέα Αγγλία και στην εποχή της συγγραφής του Συντάγματος των ΗΠΑ, αλλά η οποία αναδείχθηκε για πρώτη φορά στο Γουισκόνσιν το 1905, που αποδείχθηκε στη συνέχεια μια από τις πιο προοδευτικές Πολιτείες της Αμερικής».
Στις προκριματικές εκλογές, τα λεγόμενα primaries, οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ενός κόμματος μπορούν να συμμετέχουν στην επιλογή του υποψηφίου για το χρίσμα, λαμβάνοντας μέρος σε μυστική ψηφοφορία. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι προκριματικών: οι κλειστές και οι ανοιχτές, που καθορίζουν ποιος έχει δικαίωμα ψήφου. Στις κλειστές προκριματικές εκλογές, ένας εγγεγραμμένος ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει μόνο στις εκλογές για το κόμμα του οποίου είναι μέλος. Για παράδειγμα, ένας ψηφοφόρος που είναι εγγεγραμμένος ως Δημοκρατικός μπορεί να ψηφίσει μόνο στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών. Από την άλλη, στις ανοιχτές προκριματικές εκλογές – που όσο πάνε και λιγοστεύουν – ένας εγγεγραμμένος ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει, ανεξάρτητα από το εάν είναι μέλος του κόμματος, αλλά μόνο σε μια προκριματική αναμέτρηση.
Οι εκλέκτορες
Υπάρχουν και άλλες διαφορές. Σε κάποιες προκριματικές εκλογές το ψηφοδέλτιο μπορεί να περιλαμβάνει τα ονόματα των υποψηφίων ή τα ονόματα των εκλεκτόρων, όπως είναι πλέον το πιο σύνηθες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Προτού διεξαχθούν οι προκριματικές κάθε εκλέκτορας – που είναι όλοι μέλη του κόμματος – έχει δηλώσει ποιον υποψήφιο στηρίζει ή σε κάποιες περιπτώσεις παραμένει αδέσμευτος. Ετσι ο ψηφοφόρος όταν τον επιλέγει γνωρίζει τι θα ψηφίσει όταν το σώμα των εκλεκτόρων συγκεντρωθεί στο συνέδριο του Κόμματος, όπου δίνεται επισήμως το χρίσμα.
Στις ΗΠΑ τα δύο κόμματα ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τις ψηφοφορίες στις προκριματικές και τους εκλέκτορες. Το Δημοκρατικό Κόμμα χρησιμοποιεί πάντα μια αναλογική μέθοδο, δηλαδή το ποσοστό των εκλεκτόρων κάθε Πολιτείας που στηρίζει κάθε υποψήφιο είναι αντιπροσωπευτικό των ψήφων στις προκριματικές.
Για παράδειγμα, εάν σε μια Πολιτεία υπάρχουν τρεις υποψήφιοι του Δημοκρατικού Κόμματος και δέκα εκλέκτορες και οι ψήφοι μοιραστούν 60%, 20% και 20% σε κάθε υποψήφιο, ο πρώτος υποψήφιος θα λάβει έξι εκλέκτορες και οι άλλοι δύο υποψήφιοι από δύο εκλέκτορες.
Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, σε αντίθεση με το Δημοκρατικό Κόμμα, επιτρέπει σε κάθε Πολιτεία να αποφασίσει εάν θα χρησιμοποιήσει τη μέθοδο «Η ε» ή την αναλογική μέθοδο. Στην πρώτη περίπτωση, ο υποψήφιος τον οποίο υποστηρίζει η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην προκριματική ψηφοφορία παίρνει όλους τους εκλέκτορες.
Η κριτική που ασκείται τα τελευταία χρόνια στο εσωτερικό των ΗΠΑ για τις προκριματικές είναι το γεγονός ότι δεν πραγματοποιούνται όλες μαζί και έτσι πολύ μικρές Πολιτείες όπως η Αϊόβα και το Νιου Χαμσάιρ – που έχουν κυρίως λευκό πληθυσμό και είναι πιο αγροτικές από άλλες – επηρεάζουν με το αποτέλεσμά τους την πορεία των επόμενων προκριματικών.
Δηλαδή εάν κάποιος τα πάει καλά εκεί, έχει περισσότερες πιθανότητες για τη συνέχεια. Για τον λόγο αυτόν, τα επιτελεία των υποψηφίων ξοδεύουν δυσανάλογα μεγάλα ποσά στις δύο αυτές μικρές Πολιτείες, προκειμένου να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους και να έχουν μια καλή αρχή, ένα προβάδισμα για τις επόμενες προκριματικές εκλογές.
Η πρόταση λοιπόν είναι να γίνονται ταυτόχρονα οι προκριματικές στις περισσότερες Πολιτείες.