Στην τελευταία του ταινία «Ενα καινούργιο αύριο» («Il sol dell’avvenire») ο Νάνι Μορέτι βάζει έναν νεότερο Ιταλό κατά τη δημιουργία ενός φιλμ να ρωτάει τον ίδιο αν όντως κάποτε υπήρξαν κομμουνιστές στην Ιταλία. Προσέξτε: στην Ιταλία του PCI. Του Γκράμσι, του Τολιάτι, του Ινγκράο και του Μπερλινγκουέρ. Καλά, θα μου πείτε. Εκεί η ανανέωση του κόμματος οδήγησε στο τέλος του. Το πάλαι ΙΚΚ μετετράπη σε θλιβερό Δημοκρατικό. Εδώ έχουμε ΚΚΕ. Αστε που πάει και για τρίτο κόμμα στις εκλογές αν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει να τελεί σε δίνη.
Κι όμως, μια πρώτη συζήτηση για το αν οδεύουμε σε ένα πολιτικό σκηνικό αποαριστεροποιημένο έχει ξεκινήσει. Φταίει ο Στέφανος Κασσελάκης που σύμφωνα με τους αντιπάλους του τραβάει το κόμμα από το μανίκι να πάει κεντρώα; Ή φταίει το σοκ των εκλογών που έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ να τσακώνεται για την ύπαρξή του και χωρίς πια τον Αλέξη Τσίπρα; Μια εκδοχή θέλει τον ΣΥΡΙΖΑ κόμμα έκτακτης ανάγκης που εξέπνευσαν οι λόγοι συγκρότησής του. Αλλοι πάλι μιλούν για τον θρίαμβο του Κέντρου (;) ή και για μακρόχρονη στρατηγική νίκη της Δεξιάς. Μα γιατί, αναρωτιούνται ορισμένοι, να συζητούμε για την Αριστερά με όχημα τον ΣΥΡΙΖΑ που, στην τελική, κυβέρνησε και με τους όρους των αντιπάλων του; Γιατί να εξαντλούμε την κουβέντα γύρω από το εν λόγω σπαρασσόμενο κόμμα και όχι γύρω από κάποια νέα προπλάσματα σχηματισμών που με δυναμική θα διαμορφωθούν αργά ή γρήγορα;
Σημείωση πρώτη: Μα για τους αντιπάλους της Αριστεράς, δεν υπάρχει διαχωρισμός ΣΥΡΙΖΑ – Ζωής – Βαρουφάκη – Ανταρσύα – ΛΑΕ – ΚΚΕ κ.ά. Για εκείνους όποιος τολμά να θέσει κοινωνιοκεντρικά ερωτήματα ή και μαρξιστικές απαντήσεις είναι ερυθρός εχθρός. Ελάχιστοι βέβαια και από την άλλη όχθη εκκινούν τις αναγνώσεις τους από το Κοινωνικό. Και την καλπάζουσα αντίφαση μιας χώρας που δημοσιονομικά έχει σταθεροποιηθεί, προφανώς με τη συμβολή ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στο σουπερμάρκετ αναστενάζει ανήμπορη πια να αντιμετωπίσει τον διαρκή πληθωρισμό, δηλαδή τη ραγδαία απομείωση της αγοραστικής της δύναμης. Ελάχιστοι θέτουν το μείζον ερώτημα σήμερα: Προστατεύεται από την ισχύουσα πολιτική μια ελάχιστη κοινωνική κινητικότητα αλλά και ένα κοινωνικό δίχτυ που δεν θα θέτει σε κίνδυνο τον ευάλωτο πληθυσμό; Ελάχιστοι θέτουν το απλό: Συγχρονίζεται η χώρα με το νέο δυναμικό της ή αναγκάζεται το δεύτερο να κοιτά έξω και μόνιμα πια; Ελάχιστοι επίσης ερωτούν: Θέλουμε δημόσιο νερό; Και πολύ λιγότεροι προβληματίζονται αν η Ελλάδα απλώς γέρνει σε ένα τουριστικό μοντέλο δύο μεγάλων σεζόν χωρίς πλαίσιο και κανόνες. Και είναι σχεδόν βέβαιο.
Η Αριστερά που δεν ξεκινά από ορισμένα εξ αυτών των θεμάτων, σύντομα καταλήγει να είναι αυτοαναφορική. Εσωτερική. Μια Αριστερά των διοικητικών επιλογών και αποφάσεων με ολίγη από ακαδημαϊσμό που συχνά ξέρει να περιγράφει το καράβι αλλά όχι να το οδηγεί. Μια Αριστερά με ολίγη από ελίτ του «εγώ θα σας πω τι θα κάνετε» ή των «αδιάψευστων εργαλείων» για την κοινωνική πραγματικότητα και με εμμονή στις ταυτότητες και μόνο. Μια Αριστερά που δεν έχει ιδέα της λαϊκότητας, των υπόγειων ρευμάτων των κοινωνιών. Συχνά στα εν λόγω πεδία μια νέα Ακροδεξιά προσέρχεται απενοχοποιημένη και θρασύτατη. Η Μελόνι μιλάει πιο άνετα στους φτωχούς από τα εναπομείναντα κομμάτια της Αριστεράς στην Ιταλία. Και δεν χρειάζεται να θυμίζει σε μια νεότερη γενιά αν στη χώρα της υπήρξαν κάποτε κομμουνιστές.