Στους ιστιοπλόους και σε όσους θέλουν να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους αρέσει το τσιτάτο που λέει πως δεν υπάρχει ευνοϊκός άνεμος για αυτόν που δεν ξέρει πού πηγαίνει. Στα κόμματα, πάλι, η σοφία του είναι κάτι παραπάνω από χρήσιμη ενόψει μιας κάλπης. Είναι απαραίτητη προκειμένου να σχεδιάσουν την προεκλογική καμπάνια η οποία θα τους επιτρέψει να πιάσουν τους στόχους τους. Γι αυτό, παρότι ακόμη δεν έχουν καν καταρτιστεί τα ευρωψηφοδέλτια, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχουν ήδη καταλήξει στον πήχη που θα βάλουν για τις ευρωεκλογές. Βέβαια, το αν θα περάσουν από πάνω ή από κάτω του εξαρτάται κι από τις παγίδες που κρύβει η συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση τόσο για την κυβερνώσα παράταξη όσο και τις δυο μεγαλύτερες δυνάμεις της αντιπολίτευσης.
Οπως το 2019
Στις τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης η ΝΔ γράφει ποσοστά γύρω στο 38% στον σκληρό δείκτη της πρόθεσης ψήφου. Ωστόσο, έμπειρα στελέχη της παραδέχονται ότι οι πιθανότητες να πιάσει ένα τέτοιο νούμερο τον Ιούνιο δεν είναι μεγάλες. Όχι μόνο γιατί οι μπάρες των λεγόμενων ποιοτικών στοιχείων των ερευνών μαρτυρούν κυβερνητική φθορά. Αλλά κι επειδή οι εκλογές για την ανάδειξη των ευρωβουλευτών προσφέρονται για χαλαρή ψήφο. Η εμπειρία έχει δείξει ότι πολλοί ψηφοφόροι φτάνουν πίσω από τα παραβάν τους αποφασισμένοι να στείλουν μηνύματα δυσαρέσκειας στις κυβερνήσεις. Οι εκλογολόγοι επαναλαμβάνουν σχεδόν μονότονα πως η παράδοση θέλει τα μικρά κόμματα να αυξάνουν τα ποσοστά τους.
Οι παραπάνω κίνδυνοι δεν υποτιμώνται στο Μέγαρο Μαξίμου. Εξ ου κι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ανέφερε τη Δευτέρα ότι οι ευρωκάλπες «δεν είναι κάλπες που προσφέρονται μόνο για κομματική καταγραφή ισχύος, ούτε πολύ περισσότερο για την αποστολή ανέξοδων μηνυμάτων διαμαρτυρίας προς εσωτερική κατανάλωση» – ενώ ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης είχε προειδοποιήσει νωρίτερα το κομματικό κοινό σε μια γαλάζια κοπή πίτας πως «δεν υπάρχει περιθώριο χαλαρής ψήφου». Και φυσικά λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Ετσι, ο πήχης για τη ΝΔ δεν είναι το 40,56% του περασμένου Ιουνίου αλλά το 33% που πήρε στις ευρωεκλογές του 2019.
Παρ’ όλα αυτά, στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση το κυβερνών κόμμα ενδέχεται να πέσει θύμα της επιτυχίας του. Οι χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ κρύβουν μια παγίδα για εκείνο. Κανένα από τα δύο κόμματα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν «μπαμπούλας» από την Πειραιώς, αφού ούτε το ένα ούτε το άλλο την απειλούν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η προσπάθειά της να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους της.
Ο ευσεβής πόθος
Στο στρατόπεδο της αξιωματικής αντιπολίτευσης η στόχευση έχει αλλάξει πολλές φορές μέχρι τώρα. Στα τέλη του 2023 ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωνε «πεπεισμένος» ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πάει στις ευρωεκλογές για την «απόλυτη ανατροπή» – έθετε, δηλαδή, ως στόχο του κόμματος την πρώτη θέση. Στην τελευταία συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το όριο δεν ήταν πια ο ουρανός. Ο πρόεδρος εμφανίστηκε πιο ρεαλιστής μιλώντας για 20%. Σήμερα, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, στελέχη παρουσιάζουν σαν πήχη ένα ποσοστό κοντά στο 17,85% των βουλευτικών εκλογών. Οι γνώστες των εσωκομματικών παρασκηνίων, με τη σειρά τους, επιμένουν πως ο ευσεβής πόθος των συριζαίων είναι να πάρουν έστω και 0,10% πάνω απ’ το ΠΑΣΟΚ.
Με βάση το τι δείχνουν πολλές δημοσκοπικές φωτογραφίες της στιγμής τους τελευταίους μήνες, η μαξιμαλιστική αριστερή στοχοθεσία είναι από μόνη της παγίδα για το κόμμα. Εφόσον βρεθεί στην τρίτη θέση, θα χάσει οριστικά το στάτους του εναλλακτικού πόλου. Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν στην κάλπη τα γκάλοπ, ο νέος του αρχηγός αναμένεται να αμφισβητηθεί ανοιχτά.
Δεύτερο κόμμα
Ο κεντροαριστερός πρόεδρος, από την πλευρά του, φαίνεται να ακολουθεί τη στρατηγική του ενός βήματος τη φορά, την οποία εμφάνισαν ως επιτυχημένη τα αποτελέσματα της εθνικής κάλπης πριν από επτά μήνες: επιλέγει μικρούς, και άρα ευκολότερα επιτεύξιμους, στόχους. Προφανώς η Χαριλάου Τρικούπη δουλεύει ώστε το ΠΑΣΟΚ να αναδειχθεί δεύτερο κόμμα την 9η Ιουνίου. Ή όπως το θέτει ο επικεφαλής του: για να «γίνει αξιωματική αντιπολίτευση στις ευρωπαϊκές εκλογές και η δύναμη που θα κοιτάξει στα μάτια τη ΝΔ τις επόμενες εθνικές εκλογές».
Ομως, το ποσοστό που επιθυμεί, αναφέρουν όσοι συνομιλούν οφ δε ρέκορντ με κομματικές πηγές, είναι γύρω στο 15%. Με αυτό θα νομιμοποιείται βέβαια να ισχυριστεί πως αύξησε τη δύναμή του σε έναν μόλις χρόνο, αλλά δύσκολα θα έχει τη δυνατότητα να μιλήσει για επιστροφή στις εποχές του πράσινου μεγαλείου. Ισως, δηλαδή, παγιδευτεί από τις χαμηλές του προσδοκίες σε μια περίοδο που οι συνθήκες μοιάζουν ευνοϊκές για εκείνο – η κυβέρνηση φθείρεται, η ΝΔ έχει χάσει το 17% των κεντρώων που την ψήφισαν και τα συριζαϊκά νούμερα πέφτουν σταθερά.
Σε κάθε κομματική περίπτωση, λοιπόν, η ελπίδα για ένα σχετικά ευχάριστο εκλογικό βράδυ είναι τόσο καλό δόλωμα που καλύπτει τα αγκίστρια τα οποία βλέπουν καθαρά όλοι οι αναλυτές.