Του Κώστα Ράπτη
Η πρωτοβουλία των “27” να πραγματοποιήσουν την άτυπη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. (Gymnich) για πρώτη φορά στα χρονικά εκτός κοινοτικού εδάφους και μάλιστα στο πληττόμενο Κίεβο αποτελεί ηχηρό μήνυμα δέσμευσης στην ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας και στη συνέχιση της ενίσχυσης της πολεμικής της προσπάθειας.
Πρωτεργάτης της χειρονομίας αυτής ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος, χαρακτηρίζοντας το διακύβευμα ως “υπαρξιακό” για τους Ευρωπαίους και προαναγγέλλοντας την ανάληψη μακροπρόθεσμων δεσμεύσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, υλοποιεί τη γραμμή της όλο και βαθύτερης εμπλοκής στην ουκρανική σύγκρουση “για όσο χρειαστεί”.
Όμως οι συμβολισμοί δεν συμβαδίζουν απαραιτήτως με την πραγματικότητα. Διότι την ώρα λ.χ. που ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοϊγκού δίνει τη δική του εκδοχή του “για όσο χρειαστεί”, αναφέροντας ότι υφίστανται επιχειρησιακά σχέδια για συνέχιση της διεξαγωγής της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” και το έτος 2025, τα σημάδια της “κόπωσης” στο δυτικό στρατόπεδο είναι ήδη ορατά.
Και μάλιστα, σε μιαν ενδιαφέρουσα αντιστροφή ρόλων, τα σημάδια αυτά έρχονται πρωτίστως από τις ΗΠΑ και την ανατολική Ευρώπη, που μέχρι πρότινος πλειοδοτούσαν σε αποφασιστικότητα, ενώ η Γερμανία και η Γαλλία προσπαθούσαν να αποτρέψουν τη σύγκρουση (λ.χ. με τις επαφές Μακρόν με τον Πούτιν στις αρχές του 2022).
Η έκδηλη ανησυχία που έχει προκαλέσει η εκλογική νίκη στη Σλοβακία του “ρωσόφιλου” λαϊκιστή πρώην πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, προτού καν επιβεβαιωθεί ότι αυτός είναι σε θέση να εξεύρει συμμάχους για τον σχηματισμό κυβέρνησης, είναι χαρακτηριστική. Όπως είναι και το συγχαρητήριο μήνυμα που από τους πρώτους έσπευσε να στείλει στον Φίτσο ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν. Οι “κυριαρχιστές” αντίπαλοι των κυρώσεων, οι οποίοι αρέσκονται να παίζουν στα ευρωπαϊκά όργανα το παιχνίδι των καθυστερήσεων, αρχίζουν και πληθαίνουν, έχοντας και τη συμπαράσταση της περισσότερο διακριτικής Αυστρίας, χωρίς να αποκλείεται η ευθυγράμμιση και αυτής ακόμη της Πολωνίας.
Η χώρα του Ματέους Μοραβιέτσκι, που μόνο για ρωσοφιλία δεν μπορεί να κατηγορηθεί, βρέθηκε στην εμπροσθοφυλακή του εμπορικού πολέμου που έχει ξεσπάσει με την Ουκρανία, αφότου ανατολικοευρωπαϊκές χώρες ανανέωσαν μονομερώς, παρά την περί του αντιθέτου απόφαση της Κομισιόν, την απαγόρευση εισαγωγής ουκρανικών σιτηρών, προκειμένου να προστατεύσουν τον αγροτικό τους κλάδο. Ο δε Πολωνός πρωθυπουργός απειλεί με διακοπή της αποστολής οπλισμού στην Ουκρανία, την ώρα που στην πολωνική δημόσια συζήτηση εξαπλώνεται το αφήγημα περί “αχαριστίας” των γειτόνων. Φυσικά, όλα αυτά σχετίζονται με το γεγονός ότι το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης πορεύεται προς τις κάλπες, με σαφή την ανάγκη να προφυλάξει τα “πλευρά” του από τις πιέσεις αγροτιστών και ακροδεξιών.
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, το γεγονός ότι η οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία βρέθηκε στην καρδιά της κομματικής αντιπαράθεσης είναι ενδεχομένως μοιραίο. Στην τοξική πόλωση που ήδη επικρατεί μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών (και των κοινωνικών στρατοπέδων τους) η σύνδεση του δημοσιονομικού shutdown με το νέο πακέτο των 20,6 δισ. που η κυβέρνηση Μπάιντεν προορίζει για το Κίεβο, δημιουργεί προηγούμενο. Πόσω μάλλον που ο δεξιός τραμπιστής βουλευτής Ματ Γκετς έφθασε να καταθέτει πρόταση μομφής κατά του επίσης Ρεπουμπλικανού προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν ΜακΚάρθι, κατηγορώντας τον ότι αδυνατίζει τη μάχη με την κυβέρνηση Μπάιντεν απεργαζόμενος συμβιβαστικές λύσεις για συνέχιση της χρηματοδότησης της Ουκρανίας.
Όλα αυτά, στο φόντο των ευρωεκλογών του Ιουνίου 2024 και των αμερικανικών εκλογών του Νοεμβρίου 2024. Το ότι η επίσημη ευρω-αμερικανική γραμμή στο Ουκρανικό εμφανίζεται αμετάβλητη δεν σημαίνει ότι οι περιπλοκές δεν πρόκειται να πληθύνουν στην επόμενη στροφή του δρόμου.