Η περιρρέουσα παραπολιτική ατμόσφαιρα πριν από τις εκλογές του περασμένου Μαΐου περιλάμβανε πολύ μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στις νεότερες ηλικιακές ομάδες, στις οποίες, όπως υποστήριζαν τα στελέχη του, υπερείχε συντριπτικά. Ως ζητούμενο παρουσιαζόταν η κινητοποίηση του συγκεκριμένου πληθυσμού και η συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία, συμμετοχή που αν ήταν μαζική θα μπορούσε να ανατρέψει τους εκλογικούς συσχετισμούς.
Τα αποτελέσματα δεν επιβεβαίωσαν τους παραπάνω ισχυρισμούς, αφού με βάση τα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας από την ανάλυση της δημοσκόπησης εξόδου μπορεί μεν ο ΣΥΡΙΖΑ να κατέγραψε το μεγαλύτερο ποσοστό του στην ηλικιακή ομάδα 17-24 ετών με 22,7%, υπολειπόταν, όμως, και σε αυτό το τμήμα του πληθυσμού κατά δέκα περίπου ποσοστιαίες μονάδες της ΝΔ που συγκέντρωσε το 32,5%. Το ποσοστό αυτό σαφέστατα απέχει από το 49,7% που κατέγραψε η κυβερνητική παράταξη στις ηλικίες άνω των 65, καταδεικνύει, ωστόσο, την οριζόντια επικράτηση της ΝΔ σε όλα τα δημογραφικά και επαγγελματικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας και την ταυτόχρονη αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να προσελκύσει κοινά τα οποία θεωρούσε προνομιακά.
Ο ίδιος περίπου συσχετισμός μεταξύ των δύο κομμάτων διατηρήθηκε και στην εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου, όπου η ΝΔ συγκέντρωσε το 28,8% έναντι 19,2% του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που κυρίως συνέβη στις δεύτερες κάλπες ήταν μια μεγάλη διασπορά της ψήφου των νέων κυρίως προς μικρότερους σχηματισμούς της Αριστεράς, αλλά και προς το πρωτοεμφανιζόμενο ακροδεξιό σχήμα των «Σπαρτιατών» που συγκέντρωσε το 7,8% της ηλικιακής ομάδας 17-24 και το 8,2% των 25-34 ετών. Το ΚΚΕ κατέγραψε ποσοστό 8,2% στην πρώτη ηλικιακή ομάδα και 9,9% στις ηλικίες 25-34 ετών, ενώ αξιοσημείωτα ποσοστά άνω του 6,5% συγκέντρωσε τόσο η Πλεύση Ελευθερίας όσο και το ΜέΡΑ25 που δεν κατάφερε τελικά να εισέλθει στη νέα Βουλή.
Οι τελευταίες φοιτητικές κινητοποιήσεις ενάντια στη νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης για την ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων επανέφερε τη συζήτηση της νεολαιίστικης ψήφου ως μιας αυτόνομης και καθοριστικής σημασίας συμπεριφοράς για τη διαμόρφωση των εκλογικών συσχετισμών.
Σε ένα εκλογικό σώμα, ωστόσο, μιας χώρας με έντονο δημογραφικό πρόβλημα οι συμμετέχοντες στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση ηλικίας 17-24 ετών ήταν μόλις 8,1% έναντι 25,5% που είναι άνω των 65. Με δεδομένη την εκλογική συμπεριφορά της κάθε ηλικιακής ομάδας, φαντάζει δύσκολη στην παρούσα φάση η οποιαδήποτε ανατροπή. Πέρα από πολιτικό το ζήτημα της ψήφου έχει δημογραφική και ηλικιακή διάσταση, η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό καθοριστική. Επιπλέον στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα μπορεί μεν το 55% να είναι φοιτητές / σπουδαστές, υπάρχει όμως και το υπόλοιπο 45% των νέων 17-24 που είναι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, άνεργοι, με διαφορετικές πολιτικές προσλαμβάνουσες, άλλες κοινωνικές και προσωπικές προτεραιότητες και διαφορετικό αξιακό κώδικα από αυτόν της σπουδάζουσας νεολαίας, η οποία, χωρίς αμφιβολία, συγκροτεί την κοινωνική πρωτοπορία και καμία κυβέρνηση, έστω και για συμβολικούς λόγους, δεν θέλει να έχει απέναντί της.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ωστόσο θα χρειαστούν έναν πολύ πιο συνεκτικό προγραμματικό λόγο έτσι να προσελκύσουν μια νεολαία με εμφανή ροπή πλέον προς τον ρεαλισμό, τον ατομισμό και τον υλισμό και λιγότερο προς την ιδεαλιστική και κοινωνικοκεντρική προσέγγιση των πραγμάτων.
O Αντώνης Παπαργύρης είναι διευθυντής ερευνών GPO