Ακόμα και τις πιο δύσκολες περιόδους του, το ΠΑΣΟΚ βασιζόταν στα ερείσματα που έχει στην Αυτοδιοίκηση. Το φετινό αποτέλεσμα των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, όμως, δεν του επιτρέπει απλώς να διατηρήσει τις δυνάμεις του στις τοπικές κοινωνίες, αλλά του δημιουργεί νέα «κάστρα», νέες εστίες πολιτικής, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη «συγκρότηση συμμαχιών από την κοινωνία», που προκρίνει ο Νίκος Ανδρουλάκης, και την αλλαγή σελίδας για το ίδιο το κόμμα.
Πρώτα απ’ όλα, η επικράτηση του Χάρη Δούκα στην Αθήνα και του Στέλιου Αγγελούδη στη Θεσσαλονίκη δείχνουν έναν διαφορετικό δρόμο για τα αστικά κέντρα, στα οποία το ΠΑΣΟΚ είχε σημαντικό πρόβλημα ακόμα και στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Ο Δούκας, με τη συσπείρωση της ευρύτερης Κεντροαριστεράς και δυνάμεων της Οικολογίας, κατάφερε ήδη από τον πρώτο γύρο να πάρει ποσοστό διπλάσιο από το ποσοστό που πήρε το ΠΑΣΟΚ στην Α’ Αθήνας το καλοκαίρι – όντας από την 1η Ιανουαρίου στον δημαρχιακό θώκο, ο Δούκας έχει στόχο να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα που ταιριάζει περισσότερο στην κεντροαριστερή αντίληψη για τις σύγχρονες πόλεις. Ο Αγγελούδης, από την πλευρά του, μπορεί να εξελέγη ως ανεξάρτητος, όμως οι δημοτικοί του σύμβουλοι από το ΠΑΣΟΚ δημιουργούν έναν «πράσινο» πολιτικό πυρήνα στη Θεσσαλονίκη – πολλοί ήταν εκείνοι που ανησυχούσαν για την εκπροσώπηση του χώρου μετά την επιλογή του Ανδρουλάκη να διατηρήσει την έδρα της Α’ Θεσσαλονίκης, παρά την προσοχή που δίνει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στη στελέχωση του γραφείου του εκεί. Στη Θεσσαλία, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να έχασε τον δήμαρχο Λάρισας, καθώς ο Απόστολος Καλογιάννης δεν επανεξελέγη, η εκλογή όμως του Δημήτρη Κουρέτα επαναφέρει στον Κάμπο μια πιο προοδευτική φωνή – και δίνει στο ΠΑΣΟΚ δεύτερο χέρι στο τραπέζι των περιφερειαρχών, εκτός από αυτό του Σταύρου Αρναουτάκη.
Δήμαρχοι
Σε επίπεδο δήμων, υπήρξαν περιοχές όπου το ΠΑΣΟΚ αναμετρήθηκε με τον εαυτό του: στα Γιάννενα, ο Θωμάς Μπέγκας επανεξελέγη απέναντι στον Δημήτρη Παπαγεωργίου, πρώην αντιδήμαρχο του αείμνηστου Μωυσή Ελισάφ. Στην Βόρεια Ελλάδα, το κόμμα διατήρησε και απέκτησε νέους πυρήνες: στην Καβάλα, στη Θέρμη, στην Κομοτηνή, στη Βέροια, στον Δήμο Νεάπολης-Συκεών οι εν ενεργεία πράσινοι δήμαρχοι επανεξελέγησαν, όμως το ΠΑΣΟΚ κέρδισε επίσης τον παραδοσιακά γαλάζιο Δήμο Σερρών, αλλά και την Καλαμαριά με την πρώην βουλευτή Χρύσα Αράπογλου. Στη Λέσβο, το νησί βάφτηκε πράσινο με τον Παναγιώτη Χριστόφα, ένα νέο σε ηλικία στέλεχος του κόμματος που το 2019 είχε επιδιώξει να γίνει περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου. Στην Κόρινθο, όπου το ΠΑΣΟΚ έχασε την κοινοβουλευτική έδρα από την απλή αναλογική στην ενισχυμένη για ελάχιστο, ο νέος δήμαρχος προέρχεται από το κόμμα. Ειδική σημασία συνεχίζει να έχει η Κρήτη: από τους μεγάλους δήμους, τα Χανιά και το Ρέθυμνο επανεξέλεξαν πρόσωπα με πασοκικές αναφορές, ενώ η νίκη του Βασίλη Κεγκέρογλου στον Μινώα Πεδιάδας έφερε άλλη μια πράσινη εστία στο νησί. Ισως πιο σημαντικά για το εθνικό ποσοστό του στο μέλλον, το ΠΑΣΟΚ απέκτησε ερείσματα σε περιοχές της Β’ Αθηνών που θα του χρησιμεύσουν: το Αιγάλεω, ο Βύρωνας, η Ηλιούπολη, το Ιλιον, η Καλλιθέα και μαζί ο Πειραιάς δημιουργούν ένα πλέγμα που, μαζί με τον Δήμο Αθηναίων, επαναφέρουν ένα πασοκικό αυτοδιοικητικό πλέγμα στην Αττική, για το οποίο υπήρχε σημαντική ανάγκη.
Θα δούμε σε όλες αυτές τις περιοχές αυξητικές τάσεις για το ΠΑΣΟΚ; Οχι απαραίτητα, γιατί οι τοπικές, αυτοδιοικητικές ισορροπίες δεν αποτυπώνονται πάντα σε εθνικές κάλπες. Το ΠΑΣΟΚ, άλλωστε, δεν είχε δώσει επισήμως χρίσματα σε δημοτικό επίπεδο – η παρουσία όμως πρώην και εν ενεργεία στελεχών του σε δημαρχιακούς θώκους ανοίγει χρήσιμους διαύλους.