Θα πίστευε κανείς πως στον ΣΥΡΙΖΑ θα ήθελαν οι τελευταίες μέρες πριν από το συνέδριο του κόμματος να κυλήσουν ομαλά – η πραγματικότητα όμως, ή καλύτερα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, είχε άλλα σχέδια. Το μεσημέρι του Σαββάτου οι ειδοποιήσεις στα κινητά στελεχών και δημοσιογράφων έπεφταν βροχή: με μια ανάρτησή του, ο Στέφανος Κασσελάκης ζητούσε από τα μέλη του isyriza να συμπληρώσουν μια σειρά απαντήσεις σε ερωτήσεις που αφορούν το brand και την πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ, από το όνομα και το λογότυπό του έως τον ιδεολογικό αυτοπροσδιορισμό του και την αποτελεσματικότητα της κομματικής δομής του.
Η αναταραχή του παρασκηνίου εκδηλώθηκε στο προσκήνιο με τη χθεσινή ανάρτηση της Ολγας Γεροβασίλη, ενός μετριοπαθούς στελέχους που θεωρείται πως συνεχίζει να βρίσκεται στον στενό πυρήνα του Αλέξη Τσίπρα: «Πέντε ημέρες πριν από το συνέδριο, επιλέγονται και τίθενται, εν είδει ερωτηματολογίου δημοσκόπησης, ζητήματα ταυτοτικά, που αποτελούν συνεδριακές αποφάσεις και καταστατικές θέσεις του κόμματός μας», ανέφερε η δήλωση της αντιπροέδρου της Βουλής. «Το ελάχιστο που υποχρεούμαι να πράξω μετά απ’ όλα αυτά, είναι να ζητήσω άμεσα την έκτακτη σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας και της Κεντρικής Επιτροπής, πριν από τη σύγκληση του Συνεδρίου. Πριν δηλαδή αυτό εξελιχθεί ντε φάκτο σε συνέδριο διάλυσης του κόμματος που ο Αλέξης Τσίπρας έφερε στη διακυβέρνηση του τόπου».
Μετά τη Γεροβασίλη, μια σειρά στελεχών «άδειασαν» κι αυτά τον Κασσελάκη: ο Χρήστος Σπίρτζης («Πολλά από αυτά είναι ληγμένα ζητήματα. Μάλλον δεν είναι ενημερωμένος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ»), ο Πάνος Ρήγας («Ο Κασσελάκης οφείλει άμεσα να πάρει πρωτοβουλία συνεννόησης»), η Κατερίνα Νοτοπούλου («Το καταστατικό του κόμματος είναι το Σύνταγμά του») εξέφρασαν δημόσια τις αντιρρήσεις τους. Πηγές από το περιβάλλον του Νίκου Παππά σημείωναν πως «υπάρχουν διαδικασίες και καταστατικό. Η τήρησή του είναι όρος αρμονικής συνύπαρξης», ενώ από την πλευρά του Διονύση Τεμπονέρα καταγράφεται η ανάγκη τήρησης των θεσμικών διαδικασιών. Στον αντίποδα, την πρωτοβουλία Κασσελάκη στήριξαν δημόσια η Θεοδώρα Τζάκρη («Δεν απομένει άλλος χώρος για διαδικαστικές ενστάσεις (…), δεν χωράνε στην κρίσιμη στιγμή φιλοδοξίες αρχηγίσκων»), η Νίνα Κασιμάτη («Ο Κασσελάκης έλαβε εντολή ηγεσίας (…) Το κόμμα πρέπει να επανιδρυθεί»), η Ραλλία Χρηστίδου και ο Ευάγγελος Αντώναρος.
Παρότι αποδέκτης των αντιδράσεων, ο Κασσελάκης σε νέα ανάρτηση έδειξε πως δεν έχει διάθεση να κάνει πίσω: «Στον ΣΥΡΙΖΑ που οραματίζομαι, ο Πρόεδρος και τα Οργανα πρώτα ακούν τη βάση και μετά αποφασίζουν», απάντησε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη Γεροβασίλη. «Δεν μιλάμε εδώ για δημοσκοπήσεις σε δελτία ειδήσεων αλλά για μία διαδικασία εσωκομματικής δημοκρατίας. Καλώ όλους τους προοδευτικούς πολίτες (…) να στηρίξουν την προσπάθειά μου», κατέληξε ο Κασσελάκης.
Εκτακτη σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας
Παράλληλα, μετά και από τη σχετική επιστολή της πλειοψηφίας των μελών της Πολιτικής Γραμματείας, η οποία υπογράφεται από 17 εκ των 21 μελών της, πιέζοντας από χθες για άμεση σύγκληση της ΠΓ, αποφασίστηκε τελικά η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας για σήμερα Δευτέρα στις 12 το μεσημέρι, ώστε να συζητηθούν εκεί τα δεδομένα που έβαλε λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την έναρξη του συνεδρίου ο Κασσελάκης – ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα βρίσκεται στο Λονδίνο, για μια ομιλία στο LSE.
Το προφίλ των στελεχών που αντιδρούν «δείχνει» πως η νέα σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη διεξάγεται ανάμεσα σε πρόσωπα που, υπενθυμίζοντας τις συνεδριακές αποφάσεις για τη διεύρυνση και τη φυσιογνωμία του κόμματος, υπερασπίζονται τον «ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα» και σε άλλα που είτε βρέθηκαν στον στενό πυρήνα Κασσελάκη από την πρώτη στιγμή είτε συναινούν στη ριζική μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα άλλο κόμμα, με πιο κεντροαριστερό χαρακτήρα. Η πλευρά του πρώην πρωθυπουργού παραμένει ερμητικά σιωπηλή, είναι όμως ξεκάθαρο πως η δική του παρέμβαση στο συνέδριο έχει πια διαφορετική βαρύτητα.
Δεν είναι η πρώτη φορά, σε κάθε περίπτωση, που οι «παλαιοπροεδρικοί» αναλαμβάνουν να υπενθυμίσουν στον Κασσελάκη τους κομματικούς κανόνες – το ίδιο συνέβη (και από τη Γεροβασίλη) στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που σήμανε τη διάσπαση του κόμματος, με αφορμή την απειλή για προσφυγή σε δημοψήφισμα, αλλά και την πρόσφατη κόντρα με τον Αλέκο Φλαμπουράρη στη συνεδρίαση της ΠΓ, με αφορμή μια παρόμοια απειλή προσφυγής στη βάση και παράκαμψης της κομματικής διαδικασίας.
Τι προβλέπει το καταστατικό
Αυτό το μπρα ντε φερ εξουσίας, σε κάθε περίπτωση, έχει δύο δεδομένα: από τη μια πλευρά βρίσκεται ο πρόσφατα εκλεγμένος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, που εξελέγη με σύνθημα να τα αλλάξει όλα. Από την άλλη, υπάρχει ένα εύρος στελεχών με αναφορές στην προηγούμενη ηγεσία και ένας κομματικός μηχανισμός που έχει ακόμα αρμούς με μη κασσελακικές αναφορές.
Θα μπορούσε αυτή η σύγκρουση να οδηγήσει σε επιχείρηση καθαίρεσης της σημερινής ηγεσίας; «Δεν είμαστε εκεί», έλεγαν χθες κορυφαία στελέχη σε συνομιλητές τους, σχολιάζοντας ωστόσο πως αν ο Κασσελάκης επιμείνει σε αλλαγές που αλλάζουν τη φυσιογνωμία του κόμματος με αντικαταστατικό τρόπο η ρήξη είναι αναπόφευκτη. Το μαχαίρι και το καρπούζι είναι, όλα δείχνουν, στο χέρι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του ούτε για το τι σκοπεύει να κάνει με τις απαντήσεις που θα δώσουν τα μέλη του κόμματος (και τον τρόπο που έχει στόχο να τις αξιοποιήσει, ώστε να κριθεί αν συνάδει με το καταστατικό) ούτε για το χρονοδιάγραμμα στο οποίο θέτει την εφαρμογή της πολιτικής κατεύθυνσης που θα αναδείξουν αυτές οι απαντήσεις – η περίπτωση να σχεδιάζει «επανίδρυση» πριν από τις ευρωεκλογές θα διευρύνει ακόμα περισσότερο το ρήγμα που σχηματίζεται στον ΣΥΡΙΖΑ.
Από πού προκύπτει η φημολογία καθαίρεσης; Η πρόταση Γεροβασίλη για σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής πριν από το συνέδριο φέρνει τον Κασσελάκη μπροστά στο ανώτατο πολιτικό όργανο του κόμματος πριν από τη διεξαγωγή του συνεδρίου.
Σύμφωνα με το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ στο άρθρο 14, «ο/η πρόεδρος λειτουργεί στο πλαίσιο των αποφάσεων της Κεντρικής Επιτροπής. Σε περίπτωση άρσης της εμπιστοσύνης της Κεντρικής Επιτροπής από το 50% 1 των μελών προς τον πρόεδρο συγκαλείται έκτακτο συνέδριο».
Η έκτακτη σύγκληση της Κεντρικής Επιτροπής, αν δεν γίνει από τον πρόεδρό της, χρειάζεται τις υπογραφές του 25% των μελών της.