Οι ανακοινώσεις αποτελεσμάτων χρήσης του 2017 αναμένονται από τις ελληνικές τράπεζες τις επόμενες ημέρες.
Θεωρείται πως θα είναι τα σημαντικότερα αποτελέσματα των τελευταίων ετών, καθώς οι τράπεζες έχουν μόλις μπει στη διαδικασία των stress tests, ενώ θα περιλαμβάνουν και την ενσωμάτωση του νέου λογιστικού προτύπου IFRS 9.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προβλέψεις για την επιβάρυνση των τραπεζών για την εφαρμογή του IFRS 9 θα κινούνται στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ και η αύξησή τους, όπως θα καταγράφεται στα αποτελέσματα χρήσεως 2017, θα οδηγεί σε μείωση των κεφαλαίων ανά τράπεζα.
Το νέο λογιστικό πρότυπο IFRS 9 που ισχύει από 1/1/2018, επιβάλλει στις τράπεζες τον σχηματισμό προβλέψεων για πιθανές ζημίες, αντί για πραγματοποιηθείσες ζημίες, όπως ίσχυε μέχρι πρότινος. Υποχρεώνει δε τις τράπεζες να ταξινομούν τα δάνεια σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον πιστωτικό κίνδυνο που φέρουν κατά την ημερομηνία αναφοράς.
Ειδικότερα, στην κατηγορία 1 ταξινομούνται δάνεια των οποίων ο πιστωτικός κίνδυνος δεν παρουσιάζει σημαντική αύξηση από τη στιγμή της χορήγησής τους. Επ΄ αυτών, οι τράπεζες θα σχηματίζουν προβλέψεις, υπολογίζοντας την αναμενόμενη ζημία και την πιθανότητα αθέτησης πληρωμών μέσα στο επόμενο 12μηνο.
Στην κατηγορία 2 ταξινομούνται δάνεια που δεν έχουν υποστεί απομείωση, αλλά ο πιστωτικός κίνδυνος του δανειολήπτη έχει αυξηθεί σημαντικά από όταν έλαβε το δάνειο. Για τα δάνεια αυτά, οι τράπεζες θα σχηματίζουν προβλέψεις, υπολογίζοντας την αναμενόμενη ζημία και την πιθανότητα αθέτησης πληρωμών για όλη την εναπομείνασα διάρκεια μέχρι τη λήξη του δανείου.
Τέλος, στην κατηγορία 3 ταξινομούνται δάνεια που έχουν υποστεί απομείωση. Για τα δάνεια αυτά οι τράπεζες θα σχηματίζουν προβλέψεις, υπολογίζοντας την αναμενόμενη ζημία για όλη την εναπομείνασα διάρκεια μέχρι τη λήξη του δανείου.
Όπως είχε αποκαλύψει το “Κεφάλαιο” τον περασμένο Νοέμβριο, η “δεξαμενή” των δανείων που έκρινε το ύψος των πρόσθετων προβλέψεων με βάση το IFRS 9, αποτελείται από δάνεια που είτε έχουν ξανακοκκινίσει κατόπιν ρύθμισης είτε ακόμη δεν έχουν κριθεί ως “θεραπευμένα”. Πρόκειται για δάνεια της τάξεως των 20 δισ. ευρώ, τα οποία δεν έχουν συμπληρώσει ακόμη το ένα έτος επιτήρησης ώστε να περάσουν στην επόμενη, επίσης ετήσια φάση παρακολούθησης, προτού να θεωρηθούν και πάλι ομαλά εξυπηρετούμενα.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο βαθμός redefault της συγκεκριμένης κατηγορίας δανείων παραμένει υψηλός, αν και ελαφρά αποκλιμακούμενος. Ειδικότερα, οι τράπεζες διαπιστώνουν ότι ενώ ένα χρόνο πριν, το 20% των ρυθμισμένων δανείων ξαναβρίσκονταν σε δυσκολία εξυπηρέτησης της μηνιαίας δόσης μετά τον ένα χρόνο σε επιτήρηση, σήμερα το ποσοστό των δανείων που ξανακοκκινίζουν έχει υποχωρήσει στο 17%.
Το ποσό των πρόσθετων προβλέψεων λόγω IFRS 9 που θα εμφανιστεί στα αποτελέσματα 2017 (αλλά θα αποσβεσθεί μέχρι το 2023 και μάλιστα οπισθοβαρώς), θα φύγει από το κεφαλαιακό απόθεμα που έχουν διαμορφώσει οι τράπεζες από τους υψηλότερους του απαιτούμενου δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, προκειμένου να παράσχει μεγαλύτερη κάλυψη στη “γκρίζα ζώνη” των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, ύψους 20 δις. ευρώ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα δάνεια αυτά έχουν σήμερα κάλυψη σε ποσοστό της τάξεως του 25% – 30% όταν ο μέσος όρος κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων του τραπεζικού συστήματος κινείται στο 50%.
Οι πρόσθετες προβλέψεις λόγω του IFRS 9 αναμένεται να οδηγήσουν σε αύξηση του ελάχιστου δείκτη κάλυψης των τραπεζών από προβλέψεις λίγο άνω του 55%. Σήμερα, ο δείκτης κάλυψης (coverage ratio) των τραπεζών για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους (NPEs) ανέρχεται σε 55,7% για την Εθνική Τράπεζα, 51,1% για τη Eurobank, 48% για την Alpha Bank και 45% για την Τράπεζα Πειραιώς.
Πέραν του κόστους των επιπλέον προβλέψεων από την εφαρμογή του IFRS 9, τα αποτελέσματα χρήσεως 2017 των τραπεζών θα δείχνουν περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο δ΄ τρίμηνο του έτους, ως αποτέλεσμα αύξησης των επιχειρηματικών αναδιαρθρώσεων και των ρυθμίσεων δανείων, των συνεχιζόμενων διαγραφών αλλά και των πωλήσεων NPLs. Σημειώνεται ότι η Alpha Bank θα περάσει στα αποτελέσματα δ΄ τριμήνου 2017 την πώληση του χαρτοφυλακίου Venus, ανεξασφάλιστων NPLs, της οποίας η ολοκλήρωση θα ανακοινωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες.