Του Andrew Gray
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στον τρίτο χρόνο του, η σύγκρουση θα καθοριστεί όχι μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και στις πρωτεύουσες της Δύσης και σε άλλα μέρη μακριά από τις γραμμές του μετώπου.
Με τις ουκρανικές δυνάμεις να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, να έχουν έλλειψη πυρομαχικών και να αναγκάζονται να υποχωρήσουν σε ορισμένες περιοχές, η ικανότητα του Κιέβου να αποκρούσει την εισβολή της Ρωσίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυτική στρατιωτική, οικονομική και πολιτική υποστήριξη.
Παρακάτω παρατίθενται ορισμένοι από τους παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία κατά το προσεχές έτος:
Το πακέτο βοήθειας των ΗΠΑ στο Κογκρέσο
Ένα νομοσχέδιο που έχει κολλήσει στο αμερικανικό Κογκρέσο και περιλαμβάνει περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια ως βοήθεια για την Ουκρανία – μεγάλο μέρος της οποίας είναι στρατιωτική – είναι ζωτικής σημασίας για τις δυνάμεις του Κιέβου, αναφέρουν δυτικοί και ουκρανοί αξιωματούχοι.
“Κάθε εβδομάδα καθυστέρησης σημαίνει ότι θα σκοτώνονται περισσότεροι άνθρωποι στην πρώτη γραμμή του μετώπου στην Ουκρανία”, δήλωσε ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ σε ένα σημαντικό συνέδριο για την ασφάλεια στο Μόναχο το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Η αμερικανική Γερουσία ενέκρινε το νομοσχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει επίσης βοήθεια για το Ισραήλ και την Ταϊβάν, στις 13 Φεβρουαρίου. Αλλά αντιμετωπίζει ισχυρή αντίσταση από τους Ρεπουμπλικάνους που πρόσκεινται στον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον έχει προβάλλει αντίσταση στις πιέσεις του Λευκού Οίκου να προκηρύξει ψηφοφορία για το νομοσχέδιο.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είναι κάπως πιο θετικοί για τις προοπτικές της νομοθεσίας μετά τις συζητήσεις με Αμερικανούς νομοθέτες στη διάσκεψη του Μονάχου, αλλά αναμένουν ότι θα χρειαστεί ακόμη αρκετός χρόνος μέχρι να περάσει το μέτρο, εφόσον τελικά περάσει.
Προμήθεια πυρομαχικών
Μεγάλο μέρος του πολέμου έχει εξελιχθεί σε εξοντωτικές μάχες του πυροβολικού, με τις δύο πλευρές να ρίχνουν χιλιάδες βλήματα κάθε μέρα.
Η Ουκρανία κατά τη διάρκεια του 2023 μπόρεσε να ρίξει περισσότερα βλήματα από τη Ρωσία, αλλά τα πράγματα έχουν αντιστραφεί, καθώς η Μόσχα έχει αυξήσει την παραγωγή και έχει εισάγει βλήματα από τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, λένε οι αναλυτές.
Ο Μάικλ Κόφμαν, ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσινγκτον, εκτιμά ότι το ρωσικό πυροβολικό βάλλει με πενταπλάσιο ρυθμό από αυτό της Ουκρανίας.
Ένας ζωτικός παράγοντας για το Κίεβο φέτος θα είναι “αν οι δυτικοί εταίροι μπορούν να καλύψουν τη διαφορά από τη ρωσική παραγωγή πυροβόλων και να προμηθεύσουν την Ουκρανία με τα βλήματα και τις κάννες που χρειάζονται”, δήλωσε ο καθηγητής Τζάστιν Μπρονκ, ερευνητής στη βρετανική αμυντική δεξαμενή σκέψης RUSI.
Αποφάσεις για τα όπλα
Οι επικεφαλής της Ουκρανίας πιέζουν επίσης τους δυτικούς ομολόγους τους να παραδώσουν νέα οπλικά συστήματα, κυρίως πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς για να πλήξουν μακρύτερα τις ρωσικές δυνάμεις, όπως τα αμερικανικά ATACMS και τα γερμανικά Taurus.
“Δεν μπορούμε να αυξήσουμε την παραγωγή πυρομαχικών από τη μια μέρα στην άλλη. Μπορούμε όμως να πάρουμε άμεσα αποφάσεις για να παραδώσουμε στους Ουκρανούς όπλα που πραγματικά χρειάζονται”, δήλωσε ο πρώην επικεφαλής του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, στενός σύμμαχος της ουκρανικής κυβέρνησης.
Από τις ΗΠΑ έχουν προμηθευτεί μόνο παλαιότερα, μεσαίου βεληνεκούς ATACMS, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί τώρα να παραδώσει νεότερα όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς. Ωστόσο, οποιαδήποτε τέτοια κίνηση εξαρτάται από την έγκριση του νομοσχεδίου για την παροχή βοήθειας που επί του παρόντος καθυστερεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς αντιστάθηκε στις εκκλήσεις του Κιέβου και ορισμένων συμμάχων του ΝΑΤΟ να προμηθεύσει το εξαιρετικά προηγμένο σύστημα Taurus. Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν επικαλεστεί προβληματισμούς ότι οι πύραυλοι θα μπορούσαν να κλιμακώσουν τον πόλεμο εντός του ρωσικού εδάφους και θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως πιο άμεση γερμανική εμπλοκή στη σύγκρουση.
Πόλεμος στη Μέση Ανατολή
Ο πόλεμος στη Γάζα, που προκλήθηκε από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σημαίνει ότι οι δυτικοί ηγέτες έχουν λιγότερο χρόνο και πολιτικά μέσα για να αφιερώσουν στην Ουκρανία. Στην περίπτωση που η κατάσταση επιδεινωθεί περαιτέρω ή κλιμακωθεί σε περιφερειακό πόλεμο, αυτό θα ισχύει ακόμη περισσότερο.
Επιπλέον, οι ηγέτες του Παγκόσμιου Νότου έχουν κατηγορήσει τη Δύση για τη διπλή στάση της απέναντι στους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο για το Κίεβο και τους συμμάχους του να συσπειρώσουν τη στήριξη για μια σύνοδο κορυφής υπέρ του ειρηνευτικού σχεδίου της Ουκρανίας.
“Η Ρωσία επωφελείται σίγουρα από αυτές τις εξελίξεις”, δήλωσε ο Βσεβόλοντ Τσεντσόφ, πρεσβευτής της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
“Συνεργαζόμαστε με τον Παγκόσμιο Νότο, προσπαθούμε να τους εμπλέξουμε όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσπάθειές μας … Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε πάνω σε αυτό, είναι ένα δύσκολο ζήτημα”.
Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, Ουάσιγκτον, 9-11 Ιουλίου
Η σύνοδος κορυφής μπορεί να μην επηρεάσει άμεσα το πεδίο της μάχης, αλλά θα μπορούσε να επηρεάσει την τρέχουσα πολιτική ατμόσφαιρα και το ηθικό στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία και ορισμένοι από τους υποστηρικτές της συνεχίζουν να πιέζουν το ΝΑΤΟ να καλέσει το Κίεβο να ενταχθεί στη στρατιωτική συμμαχία -τα μέλη της οποίας δεσμεύονται να αντιμετωπίζουν μια επίθεση εναντίον ενός από αυτά ως επίθεση εναντίον όλων- ή τουλάχιστον να φέρουν τη χώρα πιο κοντά στην ένταξη.
Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες, η κυρίαρχη δύναμη του ΝΑΤΟ, και η Γερμανία είναι μεταξύ εκείνων που αντιστέκονται σε ένα τέτοιο βήμα, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να φέρει τη συμμαχία πιο κοντά σε μια άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία, λένε διπλωμάτες.
Ο Ράσμουσεν, ο πρώην επικεφαλής του ΝΑΤΟ, εργάζεται με την ουκρανική κυβέρνηση και μια ομάδα διεθνών προσωπικοτήτων πάνω σε μια πρόταση που θα καθορίζει μια σαφή πορεία προς την ένταξη, με στόχο να επηρεάσει το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής στην Ουάσινγκτον.
Προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ
Ο Τραμπ ήταν σφοδρός επικριτής του ΝΑΤΟ ως πρόεδρος, απειλώντας επανειλημμένα να αποχωρήσει από τη συμμαχία. Μείωσε την αμυντική χρηματοδότηση προς το ΝΑΤΟ και συχνά έλεγε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πληρώνουν περισσότερο από το μερίδιο που τους αναλογεί.
Όσον αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Τραμπ ζήτησε αποκλιμάκωση και παραπονέθηκε για τα δισεκατομμύρια που έχουν δαπανηθεί μέχρι στιγμής, αν και έχει υποβάλει ελάχιστες απτές πολιτικές προτάσεις.
O 81χρονος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πήρε την αμφιλεγόμενη απόφαση να διεκδικήσει δεύτερη θητεία σε μεγάλο βαθμό επειδή ήταν πεπεισμένος ότι θα αντιμετωπίσει τον 77χρονο Τραμπ και επειδή πιστεύει ότι είναι ο Δημοκρατικός που μπορεί να τον νικήσει στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Αλλά οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν ισόπαλο με τον Τραμπ και οι Αμερικανοί συνεχίζουν να ανησυχούν για τις υψηλές τιμές και αμφισβητούν την ηλικία του, τα οικονομικά του σχέδια και τις πολιτικές του στα σύνορα και στη Μέση Ανατολή.
Ο Τραμπ διατηρεί ένα ισχυρό προβάδισμα έναντι των αντιπάλων του για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, παρά τα αυξανόμενα νομικά του προβλήματα. Ωστόσο, μια δημοσκόπηση των Reuters/Ipsos νωρίτερα αυτό το μήνα έδειξε ότι ένας στους τέσσερις αυτοπροσδιοριζόμενους Ρεπουμπλικάνους και περίπου οι μισοί από τους ανεξάρτητους που απάντησαν δήλωσαν ότι δεν θα ψήφιζαν τον Τραμπ αν καταδικαζόταν για κακούργημα από τους ενόρκους.
Απόδοση – Επιμέλεια: Εύη Σιμοπούλου