Της Αναστασίας Βαμβακά
Οι εξαγωγές καλαμποκιού της Ουκρανίας μειώθηκαν 35% σε ετήσια βάση σε 6,6 εκατ. τόνους στις 6 Δεκεμβρίου. Οι πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου (1-6 Δεκεμβρίου) έφεραν μείωση στις εξαγωγές καλαμποκιού κατά 30%, με 462.000 μετρικούς τόμους τελική εξαγωγή έναντι 659.000 μετρικών τόνων την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ουκρανικού Υπουργείου Γεωργίας, οι εξαγωγές σιτηρών έχουν μειωθεί σε 6,82 εκατ. μετρικούς τόνους μέχρι στιγμής την περίοδο από 8,99 εκατ. τόνους την ίδια περίοδο πέρυσι. Ο όγκος των εξαγωγών περιελάβανε περίπου 3,4 εκατ. τόνους σιτάρι, 2,7 εκατ. τόνους καλαμπόκι και 625.000 τόνους κριθάρι.
Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία, το υπουργείο δεν έδωσε κάποια επίσημη απάντηση για το πού οφείλεται αυτή η μείωση στις εξαγωγές. Ωστόσο, οι έμποροι τονίζουν ότι ο αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και οι ρωσικές επιθέσεις στα ουκρανικά λιμάνια στον ποταμό Δούναβη είναι οι κύριοι λόγοι για τις χαμηλότερες εξαγωγές.
Νωρίτερα, το ναυτικό της Ουκρανίας δήλωσε ότι 12 φορτηγά πλοία ήταν έτοιμα να εισέλθουν σε έναν νεοσύστατο ναυτιλιακό διάδρομο της Μαύρης Θάλασσας καθ’ οδόν προς τα ουκρανικά λιμάνια και 10 ετοιμάζονταν να φύγουν, καθώς το Κίεβο εντείνει την ώθηση για να αψηφήσει τον de facto ρωσικό αποκλεισμό.
Αυτά τα στοιχεία φάνηκε να υποδεικνύουν μια αύξηση του όγκου της ναυτιλιακής κίνησης που ορίστηκε για τη χρήση του προσωρινού “ανθρωπιστικού διαδρόμου” για φορτηγά πλοία.
Η Ουκρανία παραδοσιακά αποστέλλει τις περισσότερες εξαγωγές της μέσω των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα. Η κατάρρευση στη συμφωνία με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών και της Τουρκίας που επέτρεπε τέτοιες εξαγωγές τον Ιούλιο -καθώς η Ρωσία αρνήθηκε να την αναγνωρίσει- οδήγησε σε ταραχώδη νερά στο διεθνές εμπόριο.
Η Ρωσία, η οποία έχει πολύ πιο ισχυρό και μεγαλύτερο στόλο στη Μαύρη Θάλασσα, αποχώρησε από τη συμφωνία που επέτρεπε στην Ουκρανία εν καιρώ πολέμου να μεταφέρει με ασφάλεια τα τρόφιμα μέσω αυτού που παραδοσιακά είναι ο κύριος εξαγωγικός της διάδρομος. Η Μόσχα δήλωσε ότι οι δικές της εξαγωγές παρεμποδίστηκαν και ότι δεν μπόρεσε να εξάγει αμμωνία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή λιπασμάτων. Αναφέρει ακόμη ότι οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί στην πρόσβαση της Ρωσίας στο σύστημα χρηματοπιστωτικών συναλλαγών SWIFT και στην ασφάλιση των πλοίων της εμπόδισαν επίσης τις αποστολές.
Η Ουκρανία μπορεί επίσημα να εξάγει περιορισμένους όγκους μέσω μικρών λιμανιών στον Δούναβη και μέσω των δυτικών χερσαίων συνόρων της με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ουκρανία αναμένεται να συγκομίσει 79 εκατ. τόνους σιτηρών και ελαιούχων σπόρων το 2023, με το εξαγώγιμο πλεόνασμα του 2023-2024 να ανέρχεται σε περίπου 50 εκατ. τόνους.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται μία συμφωνία για την προμήθεια σιτηρών και λιπασμάτων από την Ουκρανία, με την Αίγυπτο για τον περιορισμό της μετανάστευσης και την παροχή οικονομικής υποστήριξης σε σχέση με την επιδείνωση της σύγκρουσης Παλαιστινίων – Ισραηλινών.
Αντίστοιχα, και η Ελλάδα παρακολουθεί τις εξελίξεις, συζητώντας και επίσημα εναλλακτικές οδούς για τη δυνατότητα μεταφοράς των ουκρανικών σιτηρών μέσα από ελληνικά λιμάνια, όπως αυτά της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχες συζητήσεις έχουν γίνει τόσο με Ευρωπαίους εταίρους, όπως και με Ουκρανούς και Βούλγαρους αξιωματούχους.