Δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά κρίσιμη. Τα μέσα και οι δυνατότητες των Ουκρανών αρχίζουν να περιορίζονται εξαιτίας της παρατηρούμενης έλλειψης πυρομαχικών, βλημάτων και λοιπού κρίσιμου πολεμικού υλικού, τη στιγμή που η ρωσική οικονομία και βιομηχανία έχει προσαρμοστεί – με επιτυχία, όπως δείχνουν τα πράγματα – στις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του πολέμου.
Αν δεν δοθεί η απαραίτητη προσοχή και δεν συνεχιστεί περαιτέρω η ουσιαστική βοήθεια από τη Δύση, ο πόλεμος θα πάρει αρνητική τροπή εις βάρος της Ουκρανίας και μια ενδεχόμενη επικράτηση των Ρώσων θα αποτελέσει στρατηγική ήττα της Ευρώπης.
Για να είναι όμως ουσιαστική η στήριξη, θα πρέπει οι χώρες της Δύσης να βάλουν ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη. Οι συγκρίσεις είναι χαρακτηριστικές. Το συνολικό δυτικό ΑΕΠ – δηλαδή το ΑΕΠ των δυτικών χωρών που βοηθούν την Ουκρανία – είναι 25 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο της Ρωσίας. Το 2023, όμως, η στρατιωτική βοήθεια της Δύσης προς την Ουκρανία ανήλθε μόλις στο 0,1% του συνολικού δυτικού ΑΕΠ, τη στιγμή που η Ρωσία δαπάνησε περισσότερο από το 6% του ΑΕΠ της για τη στρατιωτική της επιθετικότητα, που αντιστοιχεί σε 100 δισ. ευρώ. Από την άλλη, όλες οι στρατιωτικές δαπάνες της Ουκρανίας το 2023 μαζί με τη δυτική στρατιωτική βοήθεια δεν ξεπέρασαν τα 80 δισ. ευρώ.
Πολλοί αναλυτές συμφωνούν πως μόνο αν η στρατιωτική βοήθεια της Δύσης διπλασιαστεί και ανέλθει τουλάχιστον στο 0,2% του δυτικού ΑΕΠ θα υπάρξει ελπίδα και προοπτική νίκης της Ουκρανίας. Επειτα, υπάρχουν και αστάθμητοι παράγοντες. Για παράδειγμα, αντί για 1.000.000 βλήματα πυροβολικού που είχε υποσχεθεί να παραδώσει η ΕΕ στην Ουκρανία μέχρι τον Μάρτιο του 2024, τελικά θα παραδώσει μόνο 500.000 λόγω αντικειμενικής αδυναμίας.
Στην πρόσφατη Διάσκεψη που έγινε στο Παρίσι για τη στήριξη της Ουκρανίας, οι ευρωπαίοι ηγέτες επιβεβαίωσαν την απόφασή τους να στηρίξουν την Ουκρανία και να αντιμετωπίσουν τη ρωσική πρόκληση. Είναι σημαντικό ότι θα δοθεί το κονδύλι των 50 δισ. ευρώ, όμως αυτό δεν φτάνει. Η ουσιαστική βοήθεια του ΝΑΤΟ και κυρίως των ΗΠΑ είναι απαραίτητη. Μια πιθανή όμως στροφή των ΗΠΑ προς τον «απομονωτισμό» θα έχει προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Και είναι εδραία η πεποίθηση στις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία πως αν δεν ηττηθεί η Μόσχα τώρα, θα χρησιμοποιήσει το έδαφος και τους πόρους της Ουκρανίας για να επιτεθεί και σε αυτές.
Αν νικήσει η Ρωσία, θα περάσει παντού το μήνυμα ότι ο ισχυρότερος μπορεί να επιβάλλεται στον ασθενέστερο, να αλλάζει τα σύνορα κατά το δοκούν και να αγνοεί προκλητικά τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου, το οποίο σιγά σιγά θα μετατραπεί σε «δίκαιο του ισχυροτέρου».
Μόνον η κοινή δράση της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στην κατεύθυνση της ουσιαστικής στήριξης και βοήθειας προς την Ουκρανία – χωρίς φυσικά την εμπλοκή δυτικών στρατευμάτων – θα μπορέσει να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο.
Ομως τα χρονικά όρια στενεύουν επικίνδυνα…
Ο Στέφανος Σωτ. Γκίκας είναι βουλευτής Κέρκυρας (ΝΔ), αντιπρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, αρχιπλοίαρχος ΠΝ ε.α.