Αυτές οι εκλογές, προειδοποιούσαν εδώ και καιρό οι αναλυτές, θα βοηθούσαν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αποφασίσει τον μελλοντικό του ρόλο. Εάν κέρδιζε την αντιπολίτευση, γράφει ο Σονέρ Τσαγκαπτάι, διευθυντής του Τουρκικού Προγράμματος στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στη Μέση Ανατολή, δεν θα είχε πια κάποιον σοβαρό αντίπαλο και αυτό θα του επέτρεπε να εισέλθει στη φάση διαμόρφωσης της πολιτικής του κληρονομιάς – δηλαδή στο εσωτερικό θα επιδίωκε διάλογο με τους Κούρδους και στο εξωτερικό θα προσπαθούσε να υιοθετήσει έναν πιο ισχυρό περιφερειακό ρόλο ταυτόχρονα με ανάπτυξη των πρόσφατων επαναρρυθμίσεων της Αγκυρας με γείτονες όπως η Ελλάδα, αλλά και γεφύρωση των διαφορών με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά τη Συρία.
Ομως τα πράγματα δεν ήρθαν έτσι. Και το κόμμα του Ερντογάν όχι μόνο δεν κέρδισε την Κωνσταντινούπολη αλλά έχασε σε εθνικό επίπεδο για πρώτη φορά έπειτα από περισσότερες από δύο δεκαετίες. Ο ίδιος ο τούρκος πρόεδρος βγαίνει από τις εκλογές πολιτικά ευάλωτος. Ετσι τώρα ο 70χρονος πολιτικός βλέπει ότι πρέπει να επιδιώξει να συσπειρώσει την εκλογική του βάση για να αποτρέψει την περαιτέρω ενίσχυση της ανόδου της αντιπολίτευσης εντείνοντας τις εθνικιστικές και λαϊκιστές πολιτικές σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.
Μεγαλύτερη πόλωση
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Μεγαλύτερη πόλωση. Στο εσωτερικό πιθανόν θα ξεκινήσει συζήτηση για ένα νέο Σύνταγμα το οποίο θα περιλαμβάνει τροπολογία για τις «οικογενειακές αξίες», ορίζοντας τον γάμο αποκλειστικά ως ένωση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας προκειμένου να συσπειρωθούν οι συντηρητικοί ψηφοφόροι. Το νέο Σύνταγμα μπορεί επίσης να μειώσει το όριο για τη νίκη στις επόμενες προεδρικές εκλογές στο 40%, ποσοστό πιο εύκολο για τον Ερντογάν να πετύχει. Ως μέρος της στρατηγικής του να κερδίσει ένα τέτοιο δημοψήφισμα, είναι πολύ πιθανό να υιοθετήσει μια σκληρή στροφή στην εξωτερική πολιτική, αξιοποιώντας ζητήματα όπως το αντιδυτικό αίσθημα, ο πόλεμος στη Γάζα και οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να συγκεντρώσει δεξιούς ψηφοφόρους. Αυτή η προσέγγιση πιθανότατα θα έμοιαζε με την τουρκική εξωτερική πολιτική που ακολουθούσε την περίοδο 2013-19, όταν ο Ερντογάν έδωσε έμφαση στις λαϊκιστικές πολιτικές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Μικρά περιθώρια
Η ήττα του Ερντογάν καθώς και το γεγονός ότι αναγορεύεται σε τρίτο κόμμα το ισλαμιστικό και εθνικιστικό νέο κόμμα Ευημερίας του Φατίχ Ερμπακάν, δείχνουν ότι ο τούρκος πρόεδρος δεν έχει πολλά περιθώρια για διαπραγματεύσεις με τους Κούρδους, που θα βελτίωναν ακόμα περισσότερο το βελτιωμένο κλίμα με τις ΗΠΑ. Ο Ερντογάν προσπαθώντας να φέρει πίσω τους ψηφοφόρους που πήγαν σε άλλα συντηρητικά κόμματα θα πρέπει να τηρήσει μια αντιδυτική πολιτική, συντηρώντας υψηλούς τόνους και υποστηρίζοντας το πολιτικό Ισλάμ έτσι όπως το είχε μάθει δίπλα στον πατέρα τού Ερμπακάν, τον Νεσμεντζίν Ερμπακάν, ο οποίος ήταν ο μέντοράς του.
Οπως γράφει το Worlds Policy Review «o Ερντογάν μπορεί να αισθανθεί την ανάγκη να κινητοποιήσει τη λαϊκή υποστήριξη πυροδοτώντας εντάσεις που τείνουν να τροφοδοτούν τα εθνικιστικά πάθη, με το Ισραήλ και την Ελλάδα να είναι οι συνηθισμένοι στόχοι. Η Αγκυρα βρίσκεται εν μέσω βελτίωσης των σχέσεων με την Αθήνα, κάτι που ο Ερντογάν μπορεί να θεωρήσει σκόπιμο να μη συνεχίσει εάν αισθανθεί ότι η εσωτερική του θέση έχει αποδυναμωθεί. Ακόμα όμως και εάν αποφασίσει να τηρήσει το σημερινό μορατόριουμ, υπάρχει ένα άλλο πεδίο στο οποίο οι αναλυτές θεωρούν ότι θα στραφεί. Και αυτό δεν είναι άλλο από το Κυπριακό». Εκεί έχει το περιθώριο να κάνει πολλά, απευθυνόμενος στο εσωτερικό ακροατήριο και τους εθνικιστές. Και αυτό ίσως είναι το πιο επικίνδυνο.