Ικανοποίηση σε Αθήνα και Λευκωσία, δυσαρέσκεια στην Αγκυρα προκάλεσαν τα συμπεράσματα των ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την ευθεία σύνδεσή τους με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ενόσω η Τουρκία κλιμακώνει παράλληλα τη ρητορική της και για την εξαγγελία από την Ελλάδα της δημιουργίας δύο θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο. Λίγες εβδομάδες προτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρεθεί στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, καθώς κλείδωσε για τη Δευτέρα 13 Μαΐου το τετ α τετ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και μερικά 24ωρα πριν από τις προγραμματισμένες επαφές για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η Τουρκία επιστρέφει στη στρατηγική της έντασης.
«Οι βασικές θέσεις της Τουρκίας όσον αφορά το κρίσιμο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο δεν έχουν αλλάξει, αντίθετα παραμένουν «βαθιά προβληματικές» επεσήμανε ο Πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες, παρά τη «μετρήσιμη», όπως είπε, βελτίωση των ελληνοτουρκικού κλίματος.
Δύο ρητές αναφορές για τα ελληνοτουρκικά
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, η Αθήνα καλύπτεται από δύο ρητές αναφορές: πρώτον, στις προηγούμενες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το πλαίσιο βελτίωσης με σταδιακό τρόπο, αλλά και αναστρέψιμο ανάλογα με τη τουρκική στάση και, δεύτερον, στη σημασία που αποδίδει η ΕΕ «στην πρόοδο των συνομιλιών» για το Κυπριακό. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε ως «απαράδεκτη» τη σύνδεση του Κυπριακού με τα ευρωτουρκικά: «Η προσέγγιση που περιορίζει τις πολύπλευρες σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ στο Κυπριακό πρέπει να εγκαταλειφθεί (…) Οι αποφάσεις είναι παράδειγμα έλλειψης στρατηγικού οράματος της ΕΕ». Ακόμα χειρότερα όμως παραπέμπει σε προηγούμενες δύσκολες περιόδους η τουρκική ρητορική γκρίζων ζωνών με αφορμή τα θαλάσσια πάρκα.
Τη σκυτάλη της έντασης πήραν πηγές του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, σύμφωνα με τη «Χουριέτ», με «προειδοποιήσεις», αναφορές σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου «που δεν έχει καθοριστεί η κυριαρχία τους» και με τη φράση «παραμένουμε σε επαγρύπνηση για να αποτρέψουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας».
Αποστρατιωτικοποίηση της Σαμοθράκης
Η Τουρκία επανέρχεται και σε ρητορική αποστρατιωτικοποίησης με αφορμή αυτή τη φορά μια απλή άσκηση πυρών στο πεδίο βολής Πετρωτών στη Θράκη, για τις ανάγκες της οποίας δεσμεύτηκε περιοχή κοντά στη Σαμοθράκη.
«Η Ελλάδα ασκεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Θα προχωρήσει η δημιουργία των θαλάσσιων πάρκων» τόνισε ο Μητσοτάκης, χαρακτηρίζοντας «παντελώς αδικαιολόγητη» την τουρκική αντίδραση. Ο Πρωθυπουργός μίλησε για επένδυση περισσότερο στη θετική ατζέντα και λιγότερο στα θέματα ελληνοτουρκικής τριβής, προτάσσοντας το σκεπτικό ότι το γεγονός πως υπάρχουν οι γνωστές «προβληματικές» τουρκικές θέσεις «δεν μας απαγορεύει να μπορούμε να συζητούμε, να διαμορφώνουμε ένα γενικότερο καλό κλίμα».