Της Ελευθερίας Κούρταλη
Λιγοστεύουν οι λόγοι που μπορεί να στηρίξουν την περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθώς η πτωτική πορεία που καταγράφει ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη φέρνει πολύ κοντά την κορύφωση της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης Fitch. Όπως τονίζει, ακόμη και κάποια από τα “γεράκια” του Δ.Σ της κεντρικής τράπεζας έχουν πλέον τεθεί υπέρ της παύσης των αυξήσεων.
Πιο αναλυτικά, όπως σημειώνει ο οίκος, ο ονομαστικός πληθωρισμός της ευρωζώνης μειώθηκε στο 5,3% τον Ιούλιο από 5,5% τον Ιούνιο. Η Fitch Ratings αναμένει ότι θα πέσει περίπου στο 4% μέχρι το τέλος του έτους. Οι τιμές της ενέργειας κατέγραψαν τη μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση του ετήσιου ρυθμού πληθωρισμού από την κορύφωσή του τον Οκτώβριο του 2022. Ο δομικός πληθωρισμός πάντως, ο οποίος διαμορφώνεται στο 5,5%, έχει ξεπεράσει έκτοτε τον ονομαστικό πληθωρισμό. Οι τάσεις του δομικού πληθωρισμού θα υπαγορεύσουν συνεπώς εάν ο πληθωρισμός θα μειωθεί προς τον στόχο της ΕΚΤ, αν και βραχυπρόθεσμα, ο ετήσιος πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας θα συνεχίσει να συμβάλλει στη μείωσή του.
Οι μετρήσεις του μομέντουμ του πληθωρισμού (η πορεία της μεταβολής σε επίπεδο τριμήνου σε εποχικά προσαρμοσμένες τιμές, σε ετήσια βάση) δείχνουν πώς οι τιμές υποχωρούν, παρατηρεί η Fitch, εξομαλύνοντας τις ασταθείς μηνιαίες αλλαγές και εξαλείφοντας τα αποτελέσματα βάσης από το προηγούμενο έτος. Το μομέντουμ εξασθενεί σε όλες σχεδόν τις κύριες κατηγορίες εκτός από την ενέργεια, όπου οι τιμές πέφτουν αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Ο πληθωρισμός των υπηρεσιών, με στάθμιση 44% στον δείκτη τιμών καταναλωτή, ξεχωρίζει ως η πιο επίμονη συνιστώσα.
Όπως τονίζει η Fitch, οι τιμές των τροφίμων και της ενέργειας είναι πέρα από τον έλεγχο της ΕΚΤ, αλλά συμβάλλουν στη διαμόρφωση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Η δυναμική στις τιμές της ενέργειας (καύσιμα κίνησης και οικιακή ενέργεια, που αντιπροσωπεύουν το 10% του καταναλωτικού καλαθιού) ήταν αρνητική, αλλά θα μειωθεί σημαντικά. Η ορμή στις τιμές των τροφίμων μειώνεται γρήγορα λόγω των χαμηλότερων τιμών των εμπορευμάτων και ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων θα συνεχίσει να μειώνει τον συνολικό ετήσιο ρυθμό μέχρι το 2024 παρά τις πρόσφατες κρίσεις.
Παράλληλα, η δυναμική και των τιμών των βασικών αγαθών μειώνεται, λόγω της αντιστροφής των κραδασμών προσφοράς, της χαλάρωσης των προβλημάτων της αλυσίδας εφοδιασμού και του χαμηλότερου κόστους εισροών, σημειώνει ο οίκος. Οι τιμές παραγωγού εκτός του κατασκευαστικού κλάδου βρίσκονται στην πιο απότομη και ταχύτερη πορεία μείωσης που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς μειώθηκαν κατά 10% μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Μαΐου 2023, κυρίως λόγω της ενέργειας. Αυτό, όπως τονίζει η Fitch, υποδηλώνει μια περίοδο χαμηλού πληθωρισμού στις τιμές των βιομηχανικών αγαθών εκτός ενέργειας. Η έρευνα για το οικονομικό κλίμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει επίσης ότι το μερίδιο των εταιρειών που σκοπεύουν να αυξήσουν τις τιμές έχει υποχωρήσει.
Πάντως, ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού των υπηρεσιών έφτασε σε νέο υψηλό 5,6% τον Ιούλιο. Οι αυξήσεις των τιμών αντανακλούν την αύξηση των μισθών, το ενεργειακό κόστος και την εξισορρόπηση της ζήτησης. Όμως, η δυναμική στις τιμές των υπηρεσιών μειώνεται – στο 5,6% τον Ιούλιο, κάτω από το ανώτατο όριο του 6,6% τον Μάιο – αν και παραμένει πολύ υψηλή.
Με βάση τα παραπάνω, η Fitch αναμένει ότι ο δομικός πληθωρισμός θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία τον Αύγουστο. Η ΕΚΤ πιθανότατα δεν θα χρειαστεί έτσι να αυξήσει περαιτέρω τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, αν και παραμένει πολύ πάνω από τον στόχο του 2% και ενδέχεται να υπάρξουν σοκ στο μέλλον. Ακόμη και ορισμένα γεράκια στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ έχουν υποστηρίξει την παύση των αυξήσεων των επιτοκίων, καθιστώντας λιγότερο πιθανό το τελικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης να υπερβεί την πρόβλεψη της Fitch που τοποθετείται στο 4,5%.