Συνέντευξη στην Ελευθερία Κούρταλη
Στόχος του να ταράξει τα νερά της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής αγοράς με τη βοήθεια της τεχνολογίας, αλλά και να βοηθήσει ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αντλήσουν κεφάλαια για να αναπτυχθούν καθώς και να εισαχθούν στην αμερικανική αγορά. Ο λόγος για τον δισεκατομμυριούχο CEO της εισηγμένης στο Nasdaq, Freedom Holding, τον 36χρονο Τιμούρ Τούρλοφ, που περιλαμβάνεται στη λίστα του Forbes, τον οποίο συνάντησε το Capital.gr στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο του επενδυτικού συνεδρίου LD Micro Conference.
Ο Τούρλοφ στα 21 του χρόνια και εν μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008, έχασε τη δουλειά του στο τμήμα επενδύσεων της Uniastrum Bank στη Μόσχα, και μαζί με συναδέλφους του αποφάσισαν να εκμεταλλευτούν τις γνώσεις τους και να τρέξουν τη δική τους επιχείρηση, την Freedom Finance, με αρχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ, η οποία παρέχει πρόσβαση σε χρηματιστήρια και χρηματιστηριακές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Η στρατηγική του τότε, 16 χρόνια πριν, ήταν να εξαγοράσει εταιρείες σε διαφορετικούς κλάδους, ενώ πλέον έχει αποκτήσει πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις στο Καζακστάν, δημιουργώντας έτσι ένα ψηφιακό οικοσύστημα εταιρειών, κάτι που συνθέτει ένα αδιαμφισβήτητο success story. Η περιουσία του άλλωστε σήμερα ξεπερνά τα 4 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το 2011 ο 36χρονος Τούρλοφ, σήμερα πατέρας έξι παιδιών, μετακόμισε με την οικογένειά του στο Καζακστάν, όπου δύο χρόνια αργότερα άνοιξε τη θυγατρική Freedom Finance JSC. Το 2015 έγινε ο κύριος μέτοχος της Freedom Holding Corp. (με έδρα το Καζακστάν και στην οποία διατηρεί μερίδιο στο 71%), υπό την ομπρέλα της οποίας έβαλε στη συνέχεια 14 εταιρείες μεταξύ των οποίων η Freedom Finance Investment Company, η Freedom Finance JSC, η πλατφόρμα συναλλαγών Freedom24 και η Freedom Finance Bank.
Την ίδια χρονιά, το 2015, μπήκε στην αμερικανική αγορά μέσω μιας εταιρείας εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου του Καζακστάν, την BMB Munai Inc., εισηγμένη στις ΗΠΑ και με έδρα τη Νεβάδα, και το 2019 –λίγο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας– η Freedom Holding έγινε το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα από την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών που εισήχθη στο χρηματιστήριο Nasdaq.
Όπως τόνισε ο Τούρλοφ μιλώντας στο Capital.gr, το listing στην αγορά των ΗΠΑ ήταν ίσως η κορυφαία έως τώρα κίνηση-ματ στην καριέρα του, πριν την… επόμενη. Άλλωστε η μετοχή της από τα 14 δολάρια περίπου κατά την εισαγωγή της τον Οκτώβριο του 2019, σήμερα έχει εκτοξευθεί στα 67 δολάρια, ενώ η κεφαλαιοποίησή της αγγίζει τα 4 δισ. δολ.
Από το 2013 έως σήμερα η Freedom Holding έχει ανοίξει 122 γραφεία και υποκαταστήματα διεθνώς, με 10 γραφεία στην κεντρική Ευρώπη και ειδικότερα σε Γαλλία, Ισπανία, Πολωνία, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Βουλγαρία, Ιταλία, Κύπρο (την οποία επέλεξε ως έδρα του ευρωπαϊκού βραχίονα των δραστηριοτήτων της), καθώς και στην Ελλάδα, το οποίο άνοιξε το 2022, ενώ το 2024 θα ανοίξει γραφεία και σε Λιθουανία, Δανία, Βέλγιο και Τσεχία. Επίσης διατηρεί γραφεία σε Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν και Αζερμπαϊτζάν καθώς και θυγατρικές σε Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Κύπρο.
“Πλατφόρμα” άντλησης κεφαλαίων για τις ελληνικές εταιρείες και για IPOs στον Nasdaq
Ο Τούρλοφ, ο οποίος αν και γεννήθηκε στη Ρωσία απέκτησε υπηκοότητα από το Καζακστάν το 2022, διαμηνύει μέσω συνέντευξής του στο Capital.gr ότι έχει μεγάλα σχέδια για τις ελληνικές εταιρείες. Άλλωστε η ελληνική αγορά είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη για την εταιρεία του, όπως τόνισε, με το 20% των συνολικά 215.000 πελατών της στην Ευρώπη να βρίσκονται στην Ελλάδα, ξεπερνώντας τους 44.000 (δεύτερη έρχεται η Γερμανία με 17.900 πελάτες), ενώ σε διεθνές επίπεδο η πλατφόρμα Freedom24 εξυπηρετεί πάνω από 430.000 πελάτες.
Η πλατφόρμα της Freedom Finance είναι μέλος του ελληνικού χρηματιστηρίου από το 2023 υποστηρίζοντας έτσι άμεσα συναλλαγές στην εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, ενώ ο τζίρος της στη χώρα μας διαμορφώθηκε στα 345 εκατ. δολ. το 2023, προερχόμενος αποκλειστικά από retail πελατολόγιο, καταγράφοντας αύξηση 330% σε ετήσια βάση, με τις συναλλαγές να αγγίζουν τις 407.000. Η Freedom24 προσφέρει πρόφαση σε 15 διεθνή χρηματιστήρια σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία, ενώ δίνει τη δυνατότητα στους επενδυτές-πελάτες της να συμμετέχουν ακόμα και με μικρά ποσά σε δημόσιες προσφορές αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών και να κάνουν συναλλαγές σε ξένα χρηματιστήρια με online διαδικασίες. Πάντως, όπως τόνισε ο 36χρονος CEO της Freedom Holdings, “διαπιστώσαμε ότι οι επενδυτές στην Ελλάδα προτιμούν να διαπραγματεύονται στο ελληνικό Χρηματιστήριο, τις ελληνικές μετοχές, και όχι τόσο στην αγορά των ΗΠΑ”.
Ωστόσο, τα σχέδιά του για την Ελλάδα δεν σταματούν εκεί και στην πλατφόρμα Freedom24. Στα άμεσα σχέδιά του, από το 2025 μάλιστα, είναι να φέρει σε επαφή ελληνικές μικρομεσαίες εταιρείες με επενδυτές στις ΗΠΑ. Άλλωστε από το 2022 η Freedom Holdings έχει αποκτήσει άδεια υπηρεσιών underwriting στις ΗΠΑ.
“Οι βασικές πιθανές συνέργιες μεταξύ των ευρωπαϊκών και αμερικανικών δραστηριοτήτων μας είναι να παρέχουμε πρόσβαση στους Έλληνες επενδυτές σε ευκαιρίες στις ΗΠΑ, και να προσφέρουμε επίσης ορισμένες ελληνικές ευκαιρίες σε επενδυτές των ΗΠΑ”, όπως σημειώνει ο Τούρλοφ. “Μπορούμε να βοηθήσουμε ελληνικές εταιρείες να αντλήσουν κεφάλαια εδώ στις ΗΠΑ, επειδή η αγορά των ΗΠΑ είναι πλέον μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο και έχουμε άδεια να κάνουμε κάτι τέτοιο. Σίγουρα μπορούμε να βοηθήσουμε ελληνικές εταιρείες να εισαχθούν στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ και επίσης να φέρουμε μερικούς Αμερικανούς επενδυτές στο Ελληνικό Χρηματιστήριο και να τους βοηθήσουμε να έχουν πρόσβαση στις ελληνικές ευκαιρίες, γιατί έχουμε επίσης υποδομή συναλλαγών”.
Όπως αποκάλυψε ο Τούρλοφ, την επόμενη χρονιά η Freedom Holdings θα ξεκινήσει συζητήσεις με εταιρείες στην Ελλάδα, να τεστάρουν τα νερά και να μιλήσουν με Αμερικανούς επενδυτές. “Εάν έχουμε θετικό feedback από αυτές τις συζητήσεις, με μεγάλη χαρά να βοηθήσουμε να αντληθούν κεφάλαια, να γίνουμε η πλατφόρμα που θα βοηθήσει τις ελληνικές εταιρείες να αντλήσουν κεφάλαια στις ΗΠΑ. Έχουμε ήδη την άδεια από τις ρυθμιστικές αρχές η οποία μας επιτρέπει να προχωρήσουμε σε συνέργιες μεταξύ της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής αγοράς”.
Η Freedom Holdings θα επικεντρωθεί σε καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός για αυτές είναι χαμηλός. “Οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες επικεντρώνονται σε εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης καθώς επιδιώκουν μεγάλα IPOs. Θα βοηθήσουμε κάποιες καινοτόμες ελληνικές εταιρείες να αντλήσουν κεφάλαια και να προχωρήσουν σε μικρότερου μεγέθους IPOs”, τονίζει ο Τούρλοφ, προσθέτοντας πως παράλληλα στόχος του είναι να βοηθήσει και ήδη εισηγμένες στην Ελλάδα εταιρείες να εισαχθούν και στον Nasdaq παράλληλα, ώστε να αυξήσουν τη ρευστότητα και την κεφαλαιοποίησή τους. “Δεν είναι το πιο εύκολο έργο καθώς δεν είναι τόσο μεγάλη ζήτηση, αλλά αν υπάρχει σωστή προσέγγιση, μπορούμε οπωσδήποτε να βρούμε επενδυτές για πολλές εταιρείες από την Ευρώπη γενικότερα, ώστε να αντλήσουν κεφάλαια για την ανάπτυξή τους”, όπως συμπληρώνει.
Στόχος η απόκτηση τραπεζικής άδειας στην Ευρώπη
Από το 2015 έως σήμερα η Freedom Holding έχει επενδύσει πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια σε πολλά υποσχόμενες startups στο Καζακστάν, έχοντας εξαγοράσει εταιρείες από τους κλάδους των ασφαλειών, της τεχνολογίας, των τηλεπικοινωνίων, της συμβουλευτικής, της πληροφορικής, του ηλεκτρονικού εμπορίου και των πληρωμών, χτίζοντας έτσι ένα οικοσύστημα εταιρειών που προσφέρει ψηφιακά διάφορες υπηρεσίες στη χώρα και δημιουργώντας παράλληλα μια τεράστια πλατφόρμα δεδομένων.
Στο Καζακστάν, η Freedom Holding είναι πρωτοπόρος στον χρηματοπιστωτικό κλάδο και παράδειγμα μιας κοινωνικά υπεύθυνης επιχείρησης. Η εταιρεία είναι γνωστή για τα υψηλά επαγγελματικά της στάνταρ όσον αφορά τις ψηφιοποιημένες μεσιτικές, τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες, ενώ υποστηρίζει επίσης κοινωνικά έργα όπως το ποδόσφαιρο και το σκάκι. Το σκάκι είναι και το αγαπημένο άθλημα του Τούρλοφ, ενώ από τον Ιανουάριο του 2023 είναι επικεφαλής της Σκακιστικής Ομοσπονδίας του Καζακστάν.
Όταν η Freedom αποκτά start ups δεν έχει στόχο να τις πουλήσει για να βγάλει κέρδος. “Κάθε φορά που αγοράζουμε ένα μερίδιο σε ένα νέο project, θα το κρατήσουμε για χρόνια. Μπαίνουμε στην επιχείρηση για να ανοίξουμε πλήρως τις δυνατότητές της και για να δημιουργήσουμε ένα μοναδικό οικοσύστημα”, επισημαίνει ο Τούρλοφ.
Η εταιρεία επικεντρώνεται επίσης και στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στις ΗΠΑ. Το 2020 εξαγόρασε την Prime Executions, χρηματιστηριακή εταιρεία που διευκολύνει τους πελάτες της Freedom Holding να αποκτήσουν πρόσβαση σε IPO σε αμερικανικά χρηματιστήρια.
Επόμενος στόχος του Τούρλοφ είναι, όπως αποκαλύπτει, η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του στην Ευρώπη. Πριν από μερικές ημέρες έκανε σαφή, άλλωστε, αυτή τη φιλοδοξία του προσκαλώντας δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο στη Νέα Υόρκη, για να παρακολουθήσουν μεταξύ άλλων το επενδυτικό συνέδριο LD Micro Conference. Το συνέδριο διοργάνωσε η αμερικανική εισηγμένη εταιρεία παροχής υπηρεσιών LD Micro, που αποτελεί και πρόσφατη (2023) εξαγορά της Freedom Holdings.
“Παρών” στο συνέδριο, το οποίο παρακολούθησε το Capital.gr στο ξενοδοχείο Sofitel στο Μανχάταν, έδωσαν πάνω από 80 εταιρείες μικρής κεφαλαιοποίησης των ΗΠΑ, ενώ διενεργήθηκαν πάνω από 1.200 meetings με επενδυτές. Στο κεντρικό πάνελ του συνεδρίου με θέμα την εισαγωγή εταιρειών στην αμερικανική αγορά συμμετείχαν ο Ρόμπερτ Βότζακ, πρόεδρος και CEO της Freedom US markets, ο Πολ Ντόρφμαν, επικεφαλής εισαγωγών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE), o Άντι Χαλ, Senior Managing Director στον Nasdaq, και ο Κρις Μάγιο, επικεφαλής Primary Markets, Americas, στο London Stock Exchange Group.
“Η απόκτηση τραπεζικής άδειας στην Ευρώπη είναι η πιο συναρπαστική ευκαιρία για εμάς και θα την κοιτάξουμε το επόμενο έτος”, δήλωσε στο Capital.gr ο Τούρλοφ. “Αλλά ακόμα κι αν βρούμε έναν στόχο, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές – ελπίζω ότι η όλη εμπειρία μας στην ψηφιοποίηση της ασφάλισης, των πληρωμών, των καταναλωτικών δανείων, των life style οικοσυστημάτων, του ηλεκτρονικού εμπορίου, αυτό ουσιαστικά που κάναμε στο Καζακστάν τελικά θα αξιοποιηθεί στην Ευρώπη. Θα προσπαθήσουμε να οικοδομήσουμε το ίδιο είδος οικοσυστήματος στην Ευρώπη και να βρούμε εταιρείες ίσως όχι για εξαγορά αλλά για ανταλλαγή δεδομένων και για πρόσβαση στη βάση πελατών – για στρατηγική συμμαχία και συνεργασίες”, εξηγεί ο Τούρλοφ.
Στο Καζακστάν, η Freedom Finance Europe συνδυάζει τις επενδυτικές υπηρεσίες αλλά και τους καταθετικούς λογαριασμούς που προσφέρει, με τραπεζικά προϊόντα. Με κάρτα που συνδέεται απευθείας με τους λογαριασμούς των πελατών, γίνονται συναλλαγές, αναλήψεις και ηλεκτρονικές πληρωμές. Ένα τέτοιο μοντέλο θέλει να εφαρμόσει και στην Ευρώπη.
“Η τεχνολογία μπορεί να αλλάξει τα πάντα”
Σε όλα αυτά που έχει πετύχει ο 36χρονος δισεκατομμυριούχος και για όλα αυτά που στοχεύει στο άμεσο μέλλον, κλειδί είναι η τεχνολογία. “Έχω ένα όνειρο, να προσπαθήσω να αλλάξω κάποιες προσεγγίσεις της αγοράς σε ορισμένες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, να αλλάξω τα πρότυπα του κλάδου, να το κάνω πιο απλό, φθηνότερο, ταχύτερο και να μειώσω το ποσοστό του χρηματοπιστωτικού τομέα στο ΑΕΠ. Ο κλάδος εξακολουθεί να καταναλώνει πολλούς πόρους για τη διανομή των επενδύσεων, τις αποταμιεύσεις και φυσικά παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία, αλλά θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αποτελεσματικός και να καταναλώνει πολύ λιγότερους ανθρώπινους πόρους”, επισημαίνει ο Τούρλοφ.
“Πιστεύω ότι αυτή η νέα προσέγγιση με την τεχνολογία θα καταστήσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα φθηνότερο για τα οικονομικά των χωρών, για τις επιχειρήσεις και τους αποταμιευτές. Σήμερα ο κλάδος προσλαμβάνει ακόμη πολλούς ανθρώπους που δεν κάνουν τις πιο δημιουργικές δουλειές και ελπίζω αυτούς τους ανθρώπους να τους οδηγήσουμε σε πιο παραγωγική εργασία. Με την τεχνολογία μπορούμε να μειώσουμε τα κόστη και να προσφέρουμε πολύ φθηνότερα και πολύ πιο γρήγορα, αξιόπιστα προϊόντα. Η τεχνολογία μπορεί να αλλάξει τα πάντα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα”, συμπληρώνει ο Τούρλοφ.
Έχοντας επενδύσει πολλά στην τεχνολογία και στην ψηφιοποίηση, ο Καζακστανός CEO της Freedom Holdings ξέρει πολύ καλά να εντοπίζει ευκαιρίες σε αυτό το μέτωπο. Πολλές εταιρείες έχουν ιδρύσει tech hubs στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, πάνω από 140, και όπως τόνισε ο ίδιος στο Capital.gr “η Ελλάδα έχει σημαντικές προοπτικές να γίνει τεχνολογικός κόμβος για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή”.