Της Αναστασίας Βαμβακά
Με δεδομένο ότι η Διώρυγα του Σουέζ, η συντομότερη ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, αντιπροσωπεύει περίπου το 12% της παγκόσμιας ναυτιλιακής κίνησης, είναι εύκολο κάνεις να καταλάβει το φαινόμενο-ντόμινο που ετοιμάζεται η παγκόσμια οικονομία να διαχειριστεί από το κλείσιμο του εμπορικού δρόμου λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι.
Οι συνεχόμενες επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε πλοία έχουν ωθήσει πολλές εταιρείες -κυρίως κοντέινερ και τάνκερ για την ώρα- να ανακοινώσουν ότι θα σταματήσουν να διέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ και θα κάνουν τον κύκλο της Αφρικής για τα δρομολόγια προς την Ασία.
Σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή τόσο για τις παγκόσμιες πολιτικές εξελίξεις όπως είναι οι αμερικανικές εκλογές, όσο και για τις σε εξέλιξη πολεμικές εστίες σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, το κλείσιμο της Διώρυγας μπορεί να φέρει παρατεταμένη κρίση.
Ήδη, MSC, Maersk, Hapag Lloyd, CMA CGM, Yang Ming Marine Transport, Evergreen και Zim έχουν ανακοινώσει ότι σταματάνε τη διέλευση από το κανάλι του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα μέχρι να ξαναγίνει ασφαλής για τα πλοία και τα πληρώματα. Συλλογικά, αυτοί οι σημαντικοί μεταφορείς αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% του παγκόσμιου εμπορίου.
Η διακοπή έρχεται επίσης την ώρα που η άλλη κύρια αρτηρία, η Διώρυγα του Παναμά, επιβραδύνεται λόγω ξηρασίας. Είναι πιθανό η αναδρομολόγηση να σημάνει υψηλότερες τιμές – ειδικά για τις χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το θαλάσσιο εμπόριο μέσω της Διώρυγας.
Σύμφωνα με αναλυτές, περίπου 19.000 πλοία πλέουν μέσω της Διώρυγας του Σουέζ κάθε χρόνο και ο νέος χρόνος που το πλοίο χρειάζεται για να ολοκληρώσει ένα μακρύτερο σε μίλια και χρονική διάρκεια για να κάνει το γύρω της Αφρικής ταξίδι αναμένεται να απορροφήσει το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας του στόλου, οδηγώντας σε καθυστερήσεις στη διαθεσιμότητα.
Αντίστοιχα για τα δεξαμενόπλοια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Vortexa για το 2023 (Ιανουάριος-Νοέμβριος) περίπου 8,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως (MBd) υγρών (αργό και προϊόντα) μεταφέρθηκαν από πλοία που κινούνται κατά μήκος αυτής της διαδρομής.
Από αυτά τα 8,2mbd, τα 2,9mbd ταξιδεύουν προς βορρά, τα 3,9mbd προς νότο και τα υπόλοιπα ως εισαγωγές/εξαγωγές που περιέχονται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας.
Περίπου 30 δεξαμενόπλοια εισέρχονται ή εξέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα καθημερινά μέσω του νότιου άκρου (Bab el Mandeb), ενώ 26 διέρχονται μέσω της βόρειας πλευράς (διώρυγα Σουέζ). Κατά μέσο όρο, περίπου 230 δεξαμενόπλοια βρίσκονται εντός της Ερυθράς Θάλασσας – 155 φορτωμένα και 75 με έρμα.
Μεγάλες αυξήσεις στα ναύλα
Τα πλοία που θα επέλεγαν να διέρχονται μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μετά τις πρόσφατες εξελίξεις θα είχαν υψηλά ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου, ωθώντας προς τα πάνω τους ναύλους.
Η διακοπή της διέλευσης από την Ερυθρά Θάλασσα σημαίνει τη λήψη μεγαλύτερων διαδρομών κυρίως γύρω από την Αφρική, μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Τα επιπλέον χιλιόμετρα που θα προκύψουν θα αυξήσουν τις απαιτήσεις χωρητικότητας των πλοίων, αλλά και την κατανάλωση καυσίμων για τη λειτουργία των πλοίων τόσο στο φορτωμένο όσο και στο έρμα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί και το κόστος των ναύλων.
Τα ναύλα για μεταφορά κοντέινερ μεταξύ Ευρώπης και Ασίας έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, από περίπου 1.400 δολάρια ανά κοντέινερ σε 2.500 την ημέρα. Για τα δεξαμενόπλοια, η νέα μεγαλύτερη διαδρομή έχει προσθέσει περίπου 13 μέρες στο ταξίδι τους, πλέοντας από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος προς την Ευρώπη. Οι νέες καθυστερήσεις ανεβάζουν και το κόστος των καυσίμων αλλά και του νέου κρίσιμου κόστους, αυτό των ρύπων που από 1/1/2024 θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται η προσμέτρηση του στα ευρωπαϊκά λιμάνια.