Πολιτικές διαβουλεύσεις. Διάλογος χωρίς βάθος ή διαπραγμάτευση; Ο πρώτος γύρος του πολιτικού διαλόγου που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα δεν κατέστη αφετηρία διαπραγμάτευσης για την επίλυση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Οι δύο υφυπουργοί Εξωτερικών, που είναι επικεφαλής των πολιτικών διαβουλεύσεων, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Μπουράκ Ακτσαπάρ άλλωστε φορούν ένα κοστούμι πολύ διαφορετικό από τις «διερευνητικές/συμβουλευτικές επαφές». Ενα κουστούμι που αφορά το σύνολο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Με τις διερευνητικές να εντάσσονται πλέον σε αυτό ως ένα πολύ σημαντικό θέμα της ατζέντας, που θα ξεκινήσει με τη σειρά του, αλλά και μια σειρά άλλων θεμάτων που θα μπορέσουν να χτίσουν την εμπιστοσύνη των δύο πλευρών και την επιστροφή τους σε μια δομημένη διαδικασία διαλόγου. Κρίσιμο το άτυπο μορατόριουμ ηρεμίας που ισχύει από τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία και μετά, με βάση την αλληλεγγύη που επέδειξαν οι δύο πλευρές, και στόχος είναι να έχει διάρκεια. Η ηρεμία άλλωστε χαρακτηρίζεται προαπαιτούμενο για την εξέλιξη του διαλόγου. Καθώς και η εμπιστοσύνη για την εξέλιξη μιας διαπραγμάτευσης που έχει στόχο να οδηγήσει σε αποτελέσματα.
Και για αυτό στην παρούσα φάση όλο το βάρος των διπλωματών Ελλάδας και Τουρκίας έχει πέσει στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, δεδομένου μάλιστα ότι τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν ζητήσει να έχει απτά αποτελέσματα. Οι συμφωνίες θα πατήσουν κατά κύριο λόγο στη θετική ατζέντα, με τη συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη και του ομολόγου του Μπουράκ Ακτσαπάρ να χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα παραγωγική, δίνοντας έδαφος για νέες συμφωνίες.
Ο τομέας της πολιτικής προστασίας και των φυσικών καταστροφών θεωρείται από τους πλέον γόνιμους για εξελίξεις, αφού ντε φάκτο οι δύο χώρες συνεργάζονται. Σημαντικός τομέας των διαβουλεύσεων αλλά και για την επόμενη ημέρα και το Μεταναστευτικό, το οποίο συζητήθηκε στις πολιτικές διαβουλεύσεις, με στόχο την εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ των Ακτοφυλακών των δύο χωρών αλλά και στο πεδίο της προσπάθειας για περιορισμό των ροών στο Αιγαίο, όπως ήδη έχει γίνει στον Εβρο, με την τουρκική πλευρά να δηλώνει πρόθυμη να συμβάλει.
Ενόψει μάλιστα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, Παπαδοπούλου και Ακτσαπάρ δεν αποκλείεται να προχωρήσουν σε μια ακόμα συνάντηση στο πλαίσιο των πολιτικών διαβουλεύσεων προκειμένου να υπάρξει ο απαιτούμενος συντονισμός.
Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
Την ίδια στιγμή αρμόδιες πηγές είναι ιδιαίτερα προσεκτικές όταν καλούνται να απαντήσουν για το πότε οι συνομιλίες θα μπουν στην ουσία της ελληνοτουρκικής διαφοράς που αναγνωρίζει η Αθήνα και αυτή αφορά την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Οι διπλωμάτες επιμένουν με ευλάβεια στα προσεκτικά χαραγμένα βήματα, που θα προκύψουν από την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης και τη συνέχιση της ηρεμίας προκειμένου οι δύο πλευρές να μπουν σε βάθος στη συζήτηση για ζητήματα που συνθέτουν την ατζέντα των ελληνοτουρκικών προβλημάτων.
Με τις διαβουλεύσεις σε πολλαπλά ζητήματα και τη διερεύνηση των δυνατοτήτων αυτές να εξελιχθούν σε διαπραγμάτευση να είναι το αντικείμενο των συνομιλιών το επόμενο διάστημα. Και την 7η Δεκεμβρίου να αποτελεί ένα ιδιαίτερα κρίσιμο ορόσημο. Μητσοτάκης και Ερντογάν, άλλωστε, είναι αυτοί που δίνουν τις κατευθύνσεις για τη χάραξη του οδικού χάρτη των συνομιλιών, επαναβεβαιώνοντας σε κάθε στάδιο τη διάθεσή τους για συνέχιση του διαλόγου και της ηρεμίας και θέτοντας τους στόχους για την κάθε φάση.
Στα σημαντικά στάδια της εξέλιξης του διαλόγου να δημιουργηθεί και το αντίστοιχο κλίμα αποδοχής συμβιβασμών στις δύο κοινωνίες που είχαν εθιστεί στη συγκρουσιακή ρητορική. Εστω και αν στην Τουρκία το θέμα δεν «έπαιζε» τόσο ψηλά όσο στην Ελλάδα.
Η συνέχιση του διαλόγου Ελλάδας – Τουρκίας είναι και ένα θετικό στοιχείο στο διπλωματικό παιχνίδι του Ερντογάν, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που η Μέση Ανατολή παίρνει ξανά «φωτιά». Διπλωμάτες τόνιζαν δε ότι το να μπορούν Αθήνα και Αγκυρα να συζητούν διεθνή και περιφερειακά θέματα, όπως η έκρηξη του πολέμου στη Γάζα, καθώς και οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτός στην περιοχή είναι εξίσου σημαντικό, αφού οι σχέσεις των δύο χωρών δεν πρέπει να είναι μονοδιάστατες εφόσον οι ηγεσίες θέλουν να τις προχωρήσουν.