Του Κώστα Ράπτη
Πώς σκοπεύει ο Ντόναλντ Τραμπ να κάνει “μεγάλη ξανά” την Αμερική; Μα, με τη βοήθεια του Σι Τζινπινγκ!
Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για την αμερικανική προεδρία και πιθανός νικητής των εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου φημίζεται για την εμμονή του με την Κίνα ως οικονομικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ. Άλλωστε ως πρόεδρος εγκαινίασε εμπορικό πόλεμο θεσπίζοντας δασμούς σε μια μεγάλη γκάμα κινεζικών προϊόντων. Και σε παρόμοια τροχιά σκοπεύει να κινηθεί αν επανέλθει στην εξουσία, κρίνοντας από την αμφιλεγόμενη εξαγγελία του για εισαγωγή οριζόντιου δασμού της τάξης του 10% σε όλες τις εισαγωγές.
Στην περίπτωση των κινεζικών αυτοκινήτων πήγε ακόμη παραπέρα: απείλησε με δασμούς της τάξης του 100%. Όμως, με κλασικά τραμπικό τρόπο, η κίνηση αυτή αποτελούσε μέρος ενός προτεινόμενου deal.
Όλα αυτά συνέβησαν στην προεκλογική ομιλία του Τραμπ τη Δευτέρα στο Ντέτιον του Οχάιο, η οποία ήδη ξεσήκωσε σάλο, λόγω της αναφοράς του στο “αιματοκύλισμα” που θα ακολουθήσει τυχόν εκλογική του ήττα. Η αποστροφή αυτή αποσπάστηκε από τα συμφραζόμενά της για να παρουσιασθεί ως απειλή εμφύλιας βίας. Όμως ο Τραμπ αναφερόταν συγκεκριμένα σε “αιματοκύλισμα” στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Όπως είπε, το Μεξικό έχει αποσπάσει την τελευταία τριακονταετία το 34% της αυτοκινητοπαραγωγής από τις ΗΠΑ και στο έδαφός του κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή γιγαντιαία εργοστάσια που θα διοχετεύουν τα προϊόντα τους στην αμερικανική αγορά δίχως δασμούς και δίχως να απασχολούν αμερικανικό εργατικό δυναμικό. Εξ ου και απευθυνόμενος νοερά στον “φίλο του” Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπινγκ προειδοποίησε ότι θα επιβάλει δασμούς της τάξεως του 100% για να αποτρέψει την πώληση αυτών των αυτοκινήτων.
Από την άλλη, πρόσθεσε, αν οι Κινέζοι επιθυμούν να κατασκευάσουν εργοστάσια στο Μίσιγκαν, στο Οχάιο ή την Νότιο Καρολίνα, με Αμερικανούς εργαζόμενους, είναι ευπρόσδεκτοι.
Με άλλα λόγια, ο Τραμπ προτείνει στην Κίνα το ίδιο deal που πέτυχε τη δεκαετία του ΄80 ο Ντόναλντ Ρήγκαν με την Ιαπωνία. Και το σημείο αυτό δεν προσέχθηκε καθόλου από τα μέσα ενημέρωσης.
Η Κίνα κατέστη το 2023 μεγαλύτερος εξαγωγέας αυτοκινήτων παγκοσμίως. Τα δε ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα που παράγει σε προσιτές τιμές “κατακτούν” ολοένα και περισσότερο τις αγορές του πλανητικού Νότου. Η χώρα του Σι Τζινπινγκ διαθέτει επίσης αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τις ρομποτικές εφαρμογές, τα δίκτυα 5G, καθώς και τον αριθμό των μηχανικών που αποφοιτούν κάθε χρόνο από τα πανεπιστήμιά της.
Από την άλλη πλευρά, οι δασμοί του Τραμπ (που διατηρήθηκαν από τον Μπάιντεν και ενισχύθηκαν και με εμπάργκο στους ημιαγωγούς) δεν απέτρεψαν την περαιτέρω διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον David Goldman των Asia Times, η Αμερική εξάγει λιγότερα ενδιάμεσα αγαθά από όσα εισάγει και συνεπώς η συζήτηση περί “αποσύζευξης” (decoupling) από την κινεζική οικονομία δεν είναι ρεαλιστική. Μάλιστα, ο ίδιος ο Τραμπ σε συνέντευξή του παραδέχθηκε ότι όσο και αν η ιδέα του decoupling είναι πολιτικά δελεαστική, σε πρακτικό επίπεδο συναντά μεγάλα προβλήματα.
Αντί να προσπαθεί (ματαίως) να φθάσει την Κίνα στον συνδυασμό καταρτισμένου προσωπικού, υποδομών και γιγαντιαίων οικονομιών κλίμακας, η Αμερική μπορεί απλώς να ακολουθήσει την οδό της ήσσονος προσπάθειας, ανοίγοντας τα σύνορά της στη βιομηχανική αυτοματοποίηση που μπορούν να φέρουν οι Κινέζοι, υποστηρίζει ο Goldman. Αν μάλιστα η αρχή γίνει από την αυτοκινητοπαραγωγή, αυτό θα σημαίνει, δεδομένης της εξάρτησης της ηλεκτροκίνησης από τους ημιαγωγούς, ότι αυτό θα αποτελεί το πρελούδιο μιας ευρύτερης οικονομικής “ανακωχής” των δύο πλευρών.