Βρισκόμαστε λιγότερες από 150 ώρες προτού να ενημερωθούμε για το ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος της Τουρκίας. Οι πολίτες χωρών όλου του πλανήτη, με διπλή, τουρκική υπηκοότητα ψήφισαν το προηγούμενο διάστημα και την Κυριακή 14 Μαΐου, αυτοί εντός των συνόρων της Τουρκίας θα ολοκληρώσουν τη διαδικασία.
Ο ηγέτης του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έχει αναδειχθεί σε σοβαρό αμφισβητία της παντοδυναμίας του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Αν και πολλοί εξακολουθούν να βλέπουν τον Ερντογάν ως ισχυρό ηγέτη, 20 χρόνια αμφιλεγόμενων οικονομικών και πολιτικών αποφάσεων μπορεί να του κοστίσουν μια νέα θητεία.
Τα σκάνδαλα που ήρθαν στο προσκήνιο, μετά από την τραγωδία των δίδυμων σεισμών στο Καχραμανμαράς, που ισοπέδωσαν δέκα πόλεις, σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες πολίτες και άφησαν εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα άστεγους, ήταν ένα καμπανάκι προς τους Τούρκους πολίτες για την κατάσταση στην οποία έχει φτάσει η Τουρκία.
Κι όμως, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, το κακό στον Τούρκο πρόεδρο, αν χάσει τις εκλογές, να το έχει κάνει ένα μικρότερης σημασίας (σε σχέση με τα παραπάνω) περιστατικό.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος που κέρδισε δύο φορές τον εκλεκτό του Ερντογάν, τελευταίο πρωθυπουργό της Τουρκίας, Μπιναλί Γιλντιρίμ σε εκλογές για την πρωτιά στον μητροπολιτικό δήμο Κωνσταντινούπολης έδινε μία ομιλία στο Ερζερούμ, πόλη στα νοητά σύνορα του Πόντου, το οποίο θεωρείται ακραία ερντογανικό και μη προοδευτικό μέρος. Εκεί, αν και μαζεύτηκαν αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι για να ακούσουν τον υποψήφιο αντιπρόεδρο της Τουρκίας για λογαριασμό της αντιπολίτευσης, υπήρχαν και αυτοί που είχαν άλλες εντολές.
Περί τα 200 άτομα συγκεντρώθηκαν σε μία πλατεία, ούτε 20 μέτρα πίσω από το πούλμαν επί του οποίου μιλούσε στον κόσμο ο Ιμάμογλου και σπάζοντας το οδόστρωμα και τον περίβολο της πλατείας άρχισαν να πετάνε πέτρες και τεράστια κομμάτια τσιμέντου στον Ιμάμογλου. Η συνοδεία του άνοιξε ομπρέλες προσπαθώντας να τον προστατεύσει. Ο ίδιος ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης από το μικρόφωνο εγκαλούσε τους αστυνομικούς λέγοντάς τους “εσείς κάθεστε και μας βλέπετε ενώ μας πετούν πέτρες, αλλά σας βλέπουμε κι εμείς”. Παράλληλα φώναζε από τα μεγάφωνα τον κυβερνήτη της επαρχίας γιατί του είχε στείλει μήνυμα να μην ανησυχεί και ότι στο σημείο βρίσκονται 5.000 αστυνομικοί για να τον προστατεύσουν αν συμβεί κάτι. Στα βίντεο είναι ξεκάθαρο ότι οι αστυνομικοί δεν ήταν πάνω από 20 και δεν κουνήθηκαν από τις θέσεις του περιμετρικά του λεωφορείου του Ιμάμογλου.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης φυγαδεύτηκε αμέσως, περίμενε 2,5 ώρες στο αεροδρόμιο του Ερζερούμ και μετά πολλά επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου ο κομματικός μηχανισμός σε μία ταχύτατη κινητοποίηση οργάνωσε πολιτική συγκέντρωση στο άψε σβήσε με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Η υποδοχή ήρωα την οποία επεφύλαξαν οι υποστηρικτές του, ίσως να είναι ενδεικτική ενός μεγάλου σφάλματος από την πλευρά Ερντογάν.
Ο Ιμάμογλου είναι ο νέος αστέρας της πολιτικής σκηνής της Τουρκίας. Η ρητορική του φτάνει και ξεπερνά αυτή του Τούρκου προέδρου, ο οποίος θεωρείται “μάστορας” ως προς το πως απευθύνεται στον τουρκικό πληθυσμό. Η χροιά της φωνής του παραπέμπει στον Ερντογάν και το επίπεδο λαϊκισμού του αν και επιδέχεται βελτίωσης είναι από τα κορυφαία στην Τουρκία. Είναι νέος. Έχει αέρα νικητή. Απέναντί του βρίσκεται ένας Τούρκος πρόεδρος που ακόμα κι αν επανεκλεγεί, έχει κάνει τον κύκλο του, αλλά και ένας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου που κι αυτός δεν βλέπει το πολιτικό μέλλον να ξεδιπλώνεται μπροστά του, μιας και είναι ήδη 74 ετών. Αργά η γρήγορα όλα δείχνουν ότι αυτός θα είναι ο επόμενος (ή ένας εκ των επόμενων) προέδρων της Τουρκίας. Το ξέρει και ο κόσμος που στο πρόσωπό του βλέπει την εξέλιξη της Τουρκίας σε κάτι καλύτερο από το ισλαμιστικό, οπισθοδρομικό, συνεχώς θυμωμένο δημιούργημα του Ερντογάν.
Η δημοφιλία του Ιμάμογλου είναι σε τόσο υψηλά επίπεδα στην Τουρκία, που για να μην αποξενώσει τους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης που τον ήθελαν για υποψήφιο πρόεδρο, ο Κιλιτσντάρογλου τον επιστράτευσε ως μία από τις κεντρικές φιγούρες του προεκλογικού του αγώνα. Γνωρίζοντας φυσικά τα παραπάνω, ο Ιμάμογλου παίζει τον ρόλο του άψογα.
Η επίθεση στο Ερζερούμ έγινε σίγουρα από ανθρώπους που υποστηρίζουν τους Γκρίζους Λύκους και το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), του Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Φαίνονται οι σημαίες που κρατούν και κανείς από το κόμμα του Μπαχτσελί ή του Ερντογάν δεν αρνήθηκε την εμπλοκή τους. Η αντιπολίτευση ταχύτατα έσπευσε να εκμεταλλευτεί το γεγονός και το παρουσίασε ως “επίθεση προς τον Ιμάμογλου από τους Γκρίζους Λύκους και το Hüda-Par”, το κόμμα που έχει δεσμούς με τη Χεζμπολάχ. Και τα δύο είναι εταίροι του Ερντογάν στις εκλογές.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκία, ο παντοδύναμος Σουλεϊμάν Σοϊλού κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι υποκίνησε τα βίαια επεισόδια στο Ερζερούμ. Σύμφωνα με τον υπουργό, η σύζυγος του Ιμάμογλου Ντιλέκ, προκάλεσε το πλήθος επειδή είχε κάνει το σήμα της νίκης σε μια άλλη συγκέντρωση την περασμένη εβδομάδα. Η χειρονομία αυτή, είπε ο Σοϊλού, παρέπεμπε στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK). “Ο κόσμος στο Ερζερούμ είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε πατριωτικά ζητήματα. Αν πάτε σ’ αυτές τις πόλεις και τους προκαλέσετε, τότε Θεός φυλάξοι”, είπε ο Σοϊλού αργά το βράδυ της Κυριακής.
Ο Ερντογάν κατηγόρησε, μία μέρα αργότερα, την αντιπολίτευση ότι προκαλεί ταραχές και υποστηρίζει τρομοκράτες, σε μια ομιλία του, μια εβδομάδα πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές στη χώρα. Ο Ερντογάν άφησε να εννοηθεί ότι οι πολιτικοί αντίπαλοί του ήταν εκείνοι που υποκίνησαν το πλήθος σε ταραχές, εκφράζοντας εμμέσως το επιχείρημα ότι η αντιπολίτευση δεν έπρεπε να πάει σε μέρος με ψηφοφόρους αμιγώς του ΑΚΡ.
Οι δύο κόσμοι, ο οπισθοδρομικός-ακραία ισλαμικός και ο προοδευτικός-κοσμικός ήταν στα χαρακώματα εδώ και μήνες με το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης να καλεί σε μία εκστρατεία αλά Γκάντι, καλώντας τους ψηφοφόρους τους να μην απαντήσουν στις προκλήσεις. Ο Ιμάμογλου συμμετείχε χτες σε μια άλλη συγκέντρωση, στο Ικόνιο, που επίσης είναι προπύργιο του AKP. “Μπορεί να μας πετούν πέτρες, αλλά εμείς θα απαντήσουμε με τριαντάφυλλα” είπε. “Οι ταραξίες θα πάρουν το μάθημά τους από το έθνος πρώτα στις κάλπες και κατόπιν θα δικαστούν στα ανεξάρτητα δικαστήρια για τα αδικήματά τους”, πρόσθεσε.
Μετά την επίθεση, ο βουλευτής του AKP στο Ερζερούμ, Σελαμί Αλτινόκ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, “Ευχαριστώ, Ερζερούμ” και ο υποψήφιος βουλευτής του AKP, επίσης στο Ερζερούμ, Εμίν Οζ έκανε μια ανάρτηση λέγοντας: “Σου αξίζουν όλοι οι έπαινοι, Ερζερούμ”. Ωστόσο και οι δύο μετά τις αντιδράσεις διέγραψαν τις αναρτήσεις τους. Το μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Αποφάσεων και της Εκτελεστικής Επιτροπής του AKP (MKYK) και Αναπληρωτής Πρόεδρος Προώθησης και Μέσων Ενημέρωσης, Εμρέ Τζεμίλ Αϊβαλί, ανέφερε σε μια ανάρτηση που διέγραψε αργότερα, “Στις δημοκρατίες, οι υποστηρικτές της τρομοκρατίας δεν έχουν ίση μεταχείριση με τους πολίτες”.
Το τελευταίο συμβάν αποτελεί πρόκληση για όλους τους κοσμικούς. Είναι ένα βρώμικο χτύπημα εναντίον ενός ανθρώπου που θεωρούν δικό τους. Έναν άνθρωπο που οι νέοι Τούρκοι που δεν γνώρισαν τίποτα άλλο πέρα από κυβέρνηση Ερντογάν έχουν αρχίσει να βλέπουν ως κάποιον που ίσως να μπορεί να φέρει φως στη σκοτεινιασμένη τους καθημερινότητα.
Πέραν τούτου η κυβέρνηση κατηγορεί ανεξαιρέτως τους Κούρδους ως τρομοκράτες. Την ίδια ώρα ο Ερντογάν εναγκαλίζεται με το κόμμα της Χεζμπολάχ και μάλιστα προ ολίγων ημερών απελευθέρωσε πρώην ηγετικό στέλεχος του στρατιωτικού βραχίονα της οργάνωσης από τη φυλακή.
Τα δύο παραπάνω στοιχεία συγκροτούν μία ανίσωση, στο μικρότερο μέρος της οποίας βρίσκεται ο Ερντογάν, η κυβέρνησή του και ο συνασπισμός του. Η επίθεση προς τον Ιμάμογλου από τρομοκράτες είναι ένα γεγονός που ακόμα κι αν δεν φαίνεται λειτουργεί ως συσπείρωσης κάλεσμα σε όλο τον κοσμικό πληθυσμό της Τουρκίας και ίσως να αποτελεί το κερασάκι που θα τερματίσει την επί 20 έτη κυριαρχία του ισλαμιστή προέδρου της Τουρκίας, προς όφελος μιας πιθανώς πιο κοσμικής και λιγότερο θυμωμένης κυβέρνησης.
Πέτρος Κράνιας