Αν μετρήσουμε τις παρουσίες, τότε το τριήμερο ταξίδι εργασίας στις Σπέτσες δεν πήγε άσχημα για την Κουμουνδούρου: ακόμα και οι βουλευτές που μέχρι την τελευταία στιγμή είχαν τις αμφιβολίες τους για το εγχείρημα, στο τέλος τις έκαμψαν για να βρεθούν στο νησί του Αργοσαρωνικού. Οι ώρες άφιξης διέφεραν, όπως και ο τρόπος μεταφοράς στο νησί, όμως τελικά εκτός των δικαιολογημένων απουσιών κανείς δεν έκανε «αντάρτικο» – μέχρι το Σάββατο το πρωί, όλοι είχαν φτάσει στις Σπέτσες. Για κάποιους ήταν πιο εύκολο από κάποιους άλλους: ο Οθων Ηλιόπουλος, για παράδειγμα, σχολίασε στους δημοσιογράφους πως τέτοιου είδους working trips είναι πολύ συνηθισμένα στο εξωτερικό, ενώ άλλοι βουλευτές, πέραν από την Ελενα Ακρίτα, αποφάσισαν να φτιάξουν τις βαλίτσες τους τελευταία στιγμή.
Τα παραπολιτικά ασχολήθηκαν κυρίως με τον μπουφέ για βίγκαν και κρεατοφάγους, με την αλλαγή στην ταβέρνα όπου θα διεξαγόταν το δείπνο του Σαββάτου λόγω κακοκαιρίας και με τους χορούς που λέγεται ότι στήθηκαν την Παρασκευή εντός σπιτιού, μετά τη λήξη της πρώτης μέρας των παρουσιάσεων. Για το περιεχόμενο αυτών, ωστόσο, λίγα πράγματα έχουν δει το φως της δημοσιότητας: στόχος ήταν στις Σπέτσες να χαραχθεί και μια πρώτη πολιτική στρατηγική για τις δράσεις του κόμματος το επόμενο διάστημα – γι’ αυτό είχε ζητηθεί η κάθε παρουσίαση powerpoint στον προτζέκτορα να περιέχει όχι μόνο τα σημεία όπου έχει αποτύχει η κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και τα βασικά σημεία πάνω στα οποία θα βασιστούν οι προτάσεις νόμου που αναμένεται να καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ το ερχόμενο διάστημα. Μεταξύ των κατευθύνσεων περιλαμβάνονται η πρόταση του Οθωνα Ηλιόπουλου για σύσταση ψηφιακών ΚΕΠ στα προξενεία, η αναφορά της Αθηνάς Λινού στην ανάγκη τριπλασιασμού των κονδυλίων για την τριτοβάθμια και το σχόλιο περί «γελοίας απάτης» για τα μη κερδοσκοπικά, μη κρατικά ΑΕΙ, η περιγραφή μιας Εθνικής Στρατηγικής Ενταξης προσφύγων και μεταναστών με άμεση εμπλοκή των ΟΤΑ από τον Γιώργο Ψυχογιό και το σχόλιο της Ρένας Δούρου πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα χρησιμοποιήσει την εξωτερική πολιτική για να αμφισβητήσει τον πατριωτισμό των πολιτικών του αντιπάλων. Ενα από τα κύρια ζητήματα που απασχόλησαν ήταν η οικονομία, που αποτελεί και αιχμή του δόρατος για ολόκληρη την αντιπολίτευση, με τον αρμόδιο τομεάρχη Νίκο Παππά μεταξύ άλλων να προαναγγέλλει την προετοιμασία πρότασης για τη θέσπιση προοδευτικής φορολόγησης φυσικών και νομικών προσώπων, τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους και την προστασία της πρώτης κατοικίας. Παράλληλα, η Θεοδώρα Τζάκρη προανήγγειλε καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ για την ακρίβεια, που θα περιλαμβάνει και συγκρότηση παρατηρητηρίου τιμών για 66 βασικά αγαθά.
Στον ΣΥΡΙΖΑ βέβαια, η πολιτική κατεύθυνση καθορίζεται κατά κύριο λόγο στα όργανα, πράγμα που «δείχνει» στην επικύρωση της στρατηγικής και των πρωτοβουλιών από την Πολιτική Γραμματεία, ωστόσο το δίδυμο των γραμματέων έδωσε επίσης το «παρών» στις Σπέτσες, ως σύνδεσμος ανάμεσα στους βουλευτές και το κόμμα. «Συνδυάζει τη συνεδρίαση της ΚΟ με την επεξεργασία των θέσεων για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, την επανεκκίνηση και ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ», ανέφερε σε δήλωσή του την Κυριακή ο πρόεδρος της ΚΟ, Σωκράτης Φάμελλος. Ο «καθαρός» χρόνος παρουσιάσεων και εισηγήσεων φέρεται να ξεπέρασε τις 20 ώρες, ενώ οι τελευταίες παρουσιάσεις έγιναν το μεσημέρι της Κυριακής, παρά τους φόβους για απαγορευτικό που θα εμπόδιζε την αποχώρηση των βουλευτών – κάποιοι εξ αυτών είχαν αποχωρήσει ήδη από το Σάββατο το βράδυ.
Ηταν αναγκαία η σύσφιγξη των σχέσεων και η χαλαρή ατμόσφαιρα ανάμεσα στους βουλευτές, όπως αυτή φάνηκε στις διαδρομές από και προς τα ξενοδοχεία και στις στάσεις κάποιων εξ αυτών για έναν καφέ ή ένα ποτό, αλλά και ανάμεσα σε Κοινοβουλευτική Ομάδα και ηγεσία; Οι αντιρρήσεις, οι ενοχλήσεις και η ψυχρότητα ανάμεσα στις διάφορες πλευρές εντός της ΚΟ ήταν όλα εμφανή εδώ και καιρό, ακόμα και στα αντανακλαστικά των βουλευτών που πολλές φορές έψαχναν τη σωστή κατεύθυνση – οπότε είχε σημασία το κοντέρ να μηδενίσει, αν και αυτό δεν σημαίνει πως τα πράγματα απαραιτήτως θα βελτιωθούν ενόψει συνεδρίου, που θα τεστάρει και πάλι συμμαχίες και στρατόπεδα. Αυτό που φαίνεται, πάντως, είναι πως οι Σπέτσες δεν έβλαψαν στο εσωτερικό.
Φροντιστήριο επικοινωνιακής διαχείρισης
Αν μη τι άλλο, λειτούργησαν ως ένα φροντιστήριο επικοινωνιακής διαχείρισης: ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης φρόντισε να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, παρότι έσπευσε να φτάσει στο νησί ένα βράδυ νωρίτερα, ώστε να μη δοθεί η εντύπωση πως το ταξίδι εργασίας μετατρέπεται σε ένα σουαρέ για τα μίντια, με στόχο την προσωπική του προβολή – πράγμα για το οποίο κατηγορείται τόσο εκτός όσο και εντός κόμματος. Και παράλληλα, μια από τις παρουσιάσεις των Σπετσών ήταν αυτή της δημοσιογράφου Δώρας Τσαμπάζη, η οποία ανέλυσε τη σημασία των λογαριασμών κοινωνικής δικτύωσης και την ομοιογένεια που πρέπει να έχουν οι αναρτήσεις των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να μη δίνεται προς τα έξω η εικόνα του κατακερματισμού και των διαρκών τσακωμών, που θεωρείται πως είναι ένας από τους λόγους που ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε με τέτοια διαφορά στη διπλή εκλογική αναμέτρηση του περασμένου καλοκαιριού.
Ενδεικτικό της σημασίας που δίνει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ στα σόσιαλ μίντια δεν είναι μόνο η παρουσία του ίδιου του Κασσελάκη σ’ αυτά, αλλά και το βάρος που θα δοθεί σ’ αυτά και για την επικοινωνία του συνεδρίου, αλλά και για την καμπάνια των ευρωεκλογών.