Την κάθετη αντίθεσή της στο προωθούμενο νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια εξέφρασε χθες ομόφωνα η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επειτα από μια συνεδρίαση διάρκειας σχεδόν πέντε ωρών, στην οποία υπήρξε μεγάλη συμμετοχή, η Σύνοδος αποφάσισε να προβεί σε μια σειρά κινήσεων ώστε να γνωστοποιήσει τις θέσεις της στην κοινωνία και να θέσει προ των ευθυνών τους τους έλληνες βουλευτές. Στον πυρήνα των δρομολογούμενων ρυθμίσεων, σύμφωνα με την Εκκλησία, βρίσκεται η κατάργηση της μητρότητας και της πατρότητας με σοβαρές συνέπειες για τα δικαιώματα των μελλοντικών παιδιών και τη συνοχή της κοινωνίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σύνολο των μητροπολιτών εξέφρασε με έντονο τρόπο τη δυσαρέσκειά του για τις τοποθετήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, τις οποίες οι ιεράρχες χαρακτηρίζουν προκλητικές και με έλλειψη σεβασμού για την Εκκλησία. Ενδεικτική της ομοφωνίας που υπήρξε στις τοποθετήσεις κατά του νομοσχεδίου είναι η ατάκα που ειπώθηκε από τα χείλη του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και η οποία απέσπασε ζωηρό χειροκρότημα: «Για να μην το κουράζουμε, είμαστε όλοι «όχι»».
Τι είπε ο Ιερώνυμος για τη συνάντηση με τον Μητσοτάκη
Στην τοποθέτησή του ο Αρχιεπίσκοπος έκανε λόγο για «για μια νέα πραγματικότητα που στόχο έχει να αλλοιώσει την κοινωνική συνοχή της πατρίδος μας αλλά και να εισαγάγει «νέες μορφές οικογένειας», καθώς και να κανονικοποιήσει τη σχέση μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Παράλληλα», όπως είπε, «θίγονται τα παραδοσιακά πρότυπα του πατέρα και της μητέρας, ενώ επιχειρείται αλλαγή στις διατάξεις του οικογενειακού δικαίου, με κεντρική αυτήν του θεσμού της οικογενείας». Ο ίδιος, θέλοντας να δώσει τέλος στην παραφιλολογία για τη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό, παρουσίασε στους μητροπολίτες επιστολή που είχε στείλει στον Κυριάκο Μητσοτάκη στις 29 Δεκεμβρίου 2023 ζητώντας του συνάντηση για θέματα οικονομικής αρωγής οικογενειών από μοναστήρια. Κατόπιν τούτου ο Πρωθυπουργός τον επισκέφθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2024 και στο τέλος της συζήτησης του ανακοίνωσε την πρόθεσή του για το σχέδιο νόμου. «Του απάντησα ότι αυτό δεν είναι θέμα ενός προσώπου, ακόμη και του Αρχιεπισκόπου, αλλά πρόταση και απόφαση όλης της Ιεραρχίας. Τίποτε περισσότερο», είπε ο Αρχιεπίσκοπος.
Η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να προχωρήσει με τα εξής βήματα: να στείλει επιστολή προς τους βουλευτές στην οποία θα παρουσιάζονται με νομική επιχειρηματολογία οι θέσεις της και οι κίνδυνοι που απορρέουν από την υπερψήφιση του νομοσχεδίου, να απευθυνθεί με εγκύκλιό της «προς τον λαό», σε πιο εκλαϊκευμένη γλώσσα, κείμενο το οποίο θα αναγνωστεί στους ιερούς ναούς της χώρας την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου και να εξουσιοδοτήσει τους μητροπολίτες να αναλάβουν πρωτοβουλίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στις επαρχίες τους.
Ποιες αντιδράσεις πρότειναν οι Μητροπολίτες
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη Σύνοδο κατατέθηκαν και άλλες προτάσεις, όπως η πραγματοποίηση πορείας διαμαρτυρίας, που πρότεινε ο μητροπολίτης Μεσογαίας. Από ιεράρχες, όπως ο μητροπολίτης Φθιώτιδας Συμεών, επισημάνθηκε επίσης ότι «η διαφορά μεταξύ πολιτικού γάμου ετεροφυλοφίλων και ομοφυλοφίλων είναι ότι ο πρώτος μπορεί να διορθωθεί με μεταγενόμενο θρησκευτικό, και αυτό έχει μεγάλη σημασία». Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης επικράτησαν σε γενικές γραμμές χαμηλοί τόνοι. Αλλωστε, η ανακοίνωση της Συνόδου που έχει συνταχθεί σε αυστηρή γλώσσα ικανοποιεί και τους πιο «σκληρούς» της Ιεραρχίας, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε μια αποστροφή του λόγου του είπε πως επιθυμεί να διατηρηθεί η ενότητα, ευχαρίστησε τους ιεράρχες για τις δημόσιες τοποθετήσεις τους και ξεκαθάρισε πως «από εδώ και στο εξής θα μιλήσει η Ιεραρχία».
Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η εισήγηση του μητροπολίτη Μεσογαίας Νικόλαου, ο οποίος με ένα κείμενο 30 σελίδων ανέλυσε εκτενώς το θέμα, ενώ παράλληλα άφησε αιχμές για την κυβέρνηση. «Δύο τρεις μη θεσμικοὶ σύμβουλοι του Πρωθυπουργού επιβάλλουν τις επιλογές τους στην πλειοψηφία των εκλεγμένων από τον λαό βουλευτών της κυβέρνησης», είπε και αναφέρθηκε σε πιέσεις για επιβολή του νομοσχεδίου με κάθε τρόπο, διερωτώμενος «γιατί τόση σπουδή;». «Ούτε πιέσεις άνωθεν ασκούνται στους μητροπολίτες, ούτε εκκλησιαστική πειθαρχία χρειάζεται, ούτε διαρροές υπάρχουν, ούτε η ομοφωνία κινδυνεύει, ούτε βέβαια οργανωμένα «φροντιστήρια» γίνονται. Μακάρι τα μέλη της κυβέρνησης να είχαν λίγη από την ελευθερία συνείδησης των μελών της Ιεραρχίας μας».
Οι πρωταγωνιστές στη συνεδρίαση της Ιεραρχίας
Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος
Ηπιοι τόνοι, ψυχραιμία και λεπτές ισορροπίες
Είναι το κεντρικό πρόσωπο των ημερών. Καθώς οι τόνοι στη δημόσια σφαίρα «χτυπούσαν κόκκινο» ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος κλήθηκε να ισορροπήσει μεταξύ της ρητής αντίθεσης της Εκκλησίας στον γάμο των ομοφυλοφίλων και στην αποφυγή μιας ανεξέλεγκτης έντασης στις σχέσεις της με την Πολιτεία. Παρ’ όλα αυτά, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος βρέθηκε στο στόχαστρο όσων επιζητούν μια πιο δυναμική στάση από την Ιεραρχία, ενώ δέχθηκε και κατηγορίες περί ολιγωρίας για τη σύγκληση της Συνόδου. Παρότι ο ίδιος έχει εκφράσει με σαφήνεια τη θέση του, στις εσωτερικές διεργασίες της Εκκλησίας υιοθετεί ήπιους τόνους και απευθύνει με ψυχραιμία μήνυμα για ενότητα στους κόλπους της Ιεραρχίας. Οπως διαφάνηκε και κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, ο Ιερώνυμος απορρίπτει τις «ακραίες» αντιδράσεις, όπως χριστιανικές λαοσυνάξεις και συλλαλητήρια, και καταδικάζει τα τιμωρητικά αντίμετρα, όπως η απαγόρευση τους εκκλησιασμού στους βουλευτές που θα υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο και στέρηση της Θείας Κοινωνίας ή άρνηση βάπτισης των παιδιών ομόφυλων ζευγαριών. Θεωρείται δεδομένο ότι οι μάχες για τον Αρχιεπίσκοπο δεν τελείωσαν εδώ. Το επόμενο χρονικό διάστημα θα χρειαστεί να διαχειριστεί τις επιμέρους αντιδράσεις των πιο «σκληρών» της Εκκλησίας, αλλά και τη στάση της κυβέρνησης που δηλώνει αποφασισμένη να προχωρήσει ακάθεκτη στον σχεδιασμό της.
Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος
Εδειξε τον δρόμο για την καταδίκη του νομοσχεδίου
Είναι το πρόσωπο που έκανε την εισήγηση σε μία από τις πιο δύσκολες συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου των τελευταίων ετών. Και κατάφερε, σύμφωνα με εκκλησιαστικούς κύκλους, να εκφράσει το σύνολο των ιεραρχών που συμμετείχαν στη Σύνοδο. Ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαος, δεν επελέγη τυχαία για αυτόν τον ρόλο. «Δυόμισι χρόνια μόνος μου, χτένισα την παγκόσμια βιβλιογραφία – για να καταλάβω…», είχε πει σε ανύποπτο χρόνο μιλώντας για την ομοφυλοφιλία. Εχοντας σπουδάσει Φυσική στο ΑΠΘ, Αστροφυσική στο Harvard, Μηχανολογία στο ΜΙΤ και με διδακτορικό στη Βιοϊατρική Τεχνολογία, ο 70χρονος μητροπολίτης κατέχει τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος τα τελευταία 26 χρόνια. «Η σύγχρονη προβληματική περί φύλου συνδυάζεται με ένα πανίσχυρο lobbying, μια προπαγανδιστική μηχανή μονόπλευρης προβολής απόψεων, που προσπαθεί να κλονίσει τη σαφή διάκριση και σεξουαλική ταυτότητα των φύλων και να επιβάλει μια ιδεολογία αυθαίρετης αλλαγής, επιλογής ή και επαναπροσδιορισμού του φύλου. Το κίνημα των LGBT αποτελεί, ίσως, το ισχυρότερο λόμπι στον κόσμο», είπε, ενώ αναλύοντας το θέμα τόσο από βιολογικής όσο και από θεολογικής σκοπιάς κατέδειξε πως όλα τα εκκρεμή ζητήματα, όπως το θέμα της τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν ήδη παιδιά, μπορούν να λυθούν μέσα από τη νομική επέκταση του συμφώνου συμβίωσης. Η εισήγησή του, όπως επισημαίνουν ιεράρχες, έδειξε με επιχειρήματα τον δρόμο για την καταδίκη του επερχόμενου νομοσχεδίου.
Μητροπολίτης Λαρίσης Ιερώνυμος
Προσφυγή στη δικαιοσύνη εφόσον ψηφιστεί
Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, εφόσον ψηφιστεί το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια, πρότεινε χθες κατά τη διάρκεια της Ιεράς Συνόδου, ο μητροπολίτης Λαρίσης, Ιερώνυμος, προτείνοντας παράλληλα να εξεταστεί από την αρμόδια Συνοδική Επιτροπή αν είναι επιτρεπτή ή όχι η βάπτιση παιδιών υιοθετημένων από ζευγάρια του ιδίου φύλου. Ο κ. Ιερώνυμος ζήτησε από τους ιεράρχες να επιμείνουν στην αντίθεσή τους προς την εμπορευματοποίηση της παρένθετης μητρότητας με κάθε μορφή πιέζοντας προς τη θέσπιση αυστηρότερης νομοθεσίας και μεταξύ άλλων ανέφερε: «Είναι η πρώτη φορά στη μακραίωνη νομική μας παράδοση που διεκδικείται να απονεμηθεί η ονομασία «γάμος» σε μία σχέση πέρα από έναν άνδρα και μία γυναίκα. Κι αυτό είναι το επικίνδυνο (…) γιατί δεν φαίνεται πού μπορεί να μπει όριο και φραγμός στην οριοθέτηση του γάμος πλέον. Γιατί να μην ονομασθεί γάμος η αγάπη ενός ανθρώπου προς ένα βράχο ή ενός ανθρώπου προς ένα δένδρο ή φυτό, ενός ανθρώπου προς ένα ζώο ή και το κατοικίδιό του; Ακόμη χειρότερα, γιατί να μην ονομάζεται η σχέση περισσότερων των δύο ανθρώπων, του ιδίου ή και των δύο φύλων, χωρίς ίσως αριθμητικό περιορισμό, αναβιώνοντας την πολυγαμική μορφή του γάμου;…».
Μητροπολίτης Κέρκυρας, Παξών και Διαποντίων Νεκτάριος
Σκληρή στάση και πρόταση για λαοσυνάξεις
Ο μοναδικός μητροπολίτης που εμφανίστηκε με πιο… δυναμικό προφίλ κατά τη διάρκεια της Συνόδου ήταν ο μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων, Νεκτάριος, ο οποίος, μάλιστα, πρότεινε και τη διοργάνωση λαοσύναξης ως αντίδραση της Εκκλησίας. Ο ίδιος είχε αφήσει να διαφανεί από μέρες η στάση του καθώς με δημόσιες δηλώσεις του είχε εκφράσει την άποψη ότι «η Εκκλησία της Ελλάδος έπρεπε να πάρει θέση νωρίτερα για το νομοσχέδιο αυτό και να μη σύρεται πίσω από τις εξελίξεις». Ο κ. Νεκτάριος, σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές, προσπάθησε να ανεβάσει τους τόνους κατά τη διάρκεια της Συνόδου κάνοντας λόγο για μυστικές συναντήσεις του Αρχιεπισκόπου με τον Πρωθυπουργό, όμως δεν έδωσε συνέχεια στο θέμα. Υπενθυμίζεται πως ο μητροπολίτης Κερκύρας είχε συζητηθεί αρκετά τις προηγούμενες ημέρες, καθώς σε τηλεοπτική του συνέντευξη είχε υποστηρίξει ότι η υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια θα αυξήσει την εγκληματικότητα. Πάντως, παρά τη χθεσινή… αντιπολιτευτική του διάθεση δεν φάνηκε να έχει συνοδοιπόρους.