Στον θαλάσσιο διάδρομο παροχής βοήθειας προς τους αμάχους της Γάζας στρέφεται πλέον για τα επόμενα 24ωρα το ενδιαφέρον των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Αυτή η επιχείρηση ξεκινά από την Κύπρο με το σχέδιο «Αμάλθεια», το οποίο «σφραγίστηκε» στις λεπτομέρειές του κατά τις πρόσφατες συζητήσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του κύπριου προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης στη Λάρνακα της Κύπρου. Εκεί είχε δέσει πριν από λίγες εβδομάδες το πλοίο με ισπανική σημαία που μεταφέρει πλωτή πλατφόρμα, η οποία φορτώθηκε με περίπου 150 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας.
Την πρωτοβουλία στηρίζουν εκτός από την ΕΕ και την Κύπρο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι ΗΠΑ, οι οποίες θέλουν να στείλουν βοήθεια με πλωτή πλατφόρμα – προβλήτα από το έδαφος της Γάζας στα πλοία του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού –, η κατασκευή της οποίας μπορεί να χρειαστεί έως και 60 μέρες σύμφωνα με το Πεντάγωνο. Την προοπτική του θαλάσσιου διαδρόμου έχει στηρίξει και η Αθήνα εξαρχής όταν ελληνικά αεροσκάφη προσγειώνονταν στην Αίγυπτο για να παραδώσουν ανθρωπιστική βοήθεια και διαπιστωνόταν η σημασία σχεδιασμού ενός διαδρόμου διά θαλάσσης προκειμένου να είναι μεγαλύτερος ο όγκος της βοήθειας, εφόσον όμως διασφαλιζόταν η προστασία των εμπλεκομένων.
Στο Κάιρο με την αποστολή της ΕΕ και ο Μητσοτάκης
Μετά την Κύπρο οι συζητήσεις της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή θα μεταφερθούν στο τέλος της εβδομάδας, στις 17 Μαρτίου, στο Κάιρο με τον αιγύπτιο πρόεδρο Φατάχ αλ Σίσι. Πρόκειται για μια αποστολή που εντάσσεται στο πλαίσιο των συζητήσεων για την «εταιρική σχέση» μεταξύ ΕΕ και Αιγύπτου και στην οποία θα πάρουν μέρος ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι ομόλογοί του της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και του Βελγίου Αλέξαντερ ντε Κρόο. Για την Αθήνα η Αίγυπτος είναι σύμμαχος-κλειδί σε ό,τι αφορά την περιφερειακή ασφάλεια αλλά και σημαντικός παράγοντας για τις εξελίξεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με το βλέμμα των Ευρωπαίων μεταξύ άλλων και στο Μεταναστευτικό και τις δυνάμει ροές από την Παλαιστίνη. Θα είναι η τρίτη φορά σε διάστημα επτά μηνών που ο Μητσοτάκης επισκέπτεται την αιγυπτιακή πρωτεύουσα (τον περασμένο Αύγουστο έβλεπε στο Κάιρο τον Σίσι και τον Οκτώβριο του 2023 συμμετείχε στη Διάσκεψη Κορυφής για την Ειρήνη) με σαφή στόχο: η Αθήνα να δείχνει ότι έχει ρόλο στη διαμόρφωση των εξελίξεων στην ευρύτερη γεωπολιτική γειτονιά της ως πυλώνας σταθερότητας.
Διπλωματικές πηγές στέκονται ιδιαίτερα στην ταύτιση θέσεων μεταξύ των δύο χωρών στα κυριότερα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής – από τη μόνιμη λύση στο Μεσανατολικό που απασχολεί εντόνως και την αιγυπτιακή εξωτερική πολιτική έως το Κυπριακό κ.ά. – ενώ ο Μητσοτάκης έχει κινηθεί και εντός της ΕΕ στην κατεύθυνση μιας στρατηγικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για συνεργασία στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, θέμα που έχει συζητήσει με τον Σίσι.
Η ελληνοαιγυπτιακή συνεργασία
Οι ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις ενισχύονται ιδιαίτερα από το 2019 στον απόηχο – τότε – της κρίσης με την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου και από το 2020 όταν Αθήνα και Κάιρο υπέγραψαν τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών.
Σταθερά ψηλά στη λίστα του κοινού ενδιαφέροντος είναι o τομέας της ενέργειας, με την Αθήνα να προτάσσει σε κάθε ευκαιρία τη σημασία της διασυνδεσιμότητας και τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα ως ενεργειακός πάροχος. Ηδη το πρότζεκτ ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου με υποθαλάσσιο καλώδιο (GREGY – Green Energy Interconnector) έχει πάρει τη στήριξη της ΕΕ.
Ταυτόχρονα στο Μεταναστευτικό Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν συμφωνία για την απασχόληση εποχικών εργαζομένων στον αγροτικό τομέα, ωστόσο συζητείται η επέκταση της συνεργασίας για «νόμιμη μετανάστευση» όχι μόνο στο επίπεδο εργατών γης.