Η οικονομία της Τουρκίας επιβραδύνθηκε το δεύτερο τρίμηνο, με τη δραστηριότητα να παραμένει υποτονική για το υπόλοιπο του έτους καθώς οι αξιωματούχοι προσπαθούν να βάλουν την ανάπτυξη σε πιο βιώσιμη βάση αυξάνοντας τα επιτόκια.
Το τουρκικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,8% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με ανακοίνωση από την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TÜİK). Η διάμεση πρόβλεψη σε έρευνα του Bloomberg ανέμενε αύξηση 3,1%, το πιο αδύναμο επίπεδο από την πανδημία του Covid-19 και πτώση από το 4% μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου.
Το ΑΕΠ έφτασε τα 5 τρισεκατομμύρια 502 δισεκατομμύρια 192 εκατομμύρια τουρκικές λίρες σε τρέχουσες τιμές το δεύτερο τρίμηνο του 2023.
Η κατανάλωση των νοικοκυριών παρέμεινε ισχυρή μέχρι τον Μάιο χάρη στις υψηλές προεκλογικές δαπάνες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση οι δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών αυξήθηκαν 6,6%, οι υπηρεσίες αυξήθηκαν 6,4%, οι κατασκευές αυξήθηκαν 6,2%, οι τομείς δημόσιας διοίκησης, εκπαίδευσης, ανθρώπινης υγείας και οι δραστηριότητες κοινωνικών υπηρεσιών αυξήθηκαν 5,1%, οι χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες αυξήθηκαν 4,9%, οι δραστηριότητες του τομέα ακινήτων 3,2%, οι δραστηριότητες ενημέρωσης και επικοινωνίας αυξήθηκαν κατά 1,3% και ο αγροτικός τομέας κατά 1,2%.
Ο εποχικά και ημερολογιακά προσαρμοσμένος δείκτης αλυσιδωτού όγκου ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,5% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Ο ημερολογιακά προσαρμοσμένος δείκτης αλυσιδωτού όγκου ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,0% το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Ορισμένοι αναλυτές πίστευαν ότι οι δαπάνες ήταν αρκετές για να τονώσουν την ανάπτυξη σε ετήσιους όρους το τρίμηνο. Οι εκτιμήσεις στην έρευνα κυμαίνονταν από 1,2% έως και 5,3%.
Ο Ερντογάν μετά την επανεκλογή του έκανε μία φαινομενική στροφή από τις ανορθόδοξες πολιτικές – μεταξύ των οποίων και το εξαιρετικά χαμηλό κόστος δανεισμού – που υποστήριζε τα τελευταία χρόνια, αλλά που έκανε τους ξένους επενδυτές να εγκαταλείψουν την οικονομία των 900 δισ. δολαρίων.
Η νέα οικονομική ομάδα του προέδρου, με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ και την επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας Τουρκίας (TCMB) Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν, προσπαθεί να επιβραδύνει τον πληθωρισμό, ο οποίος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία κυμαίνεται κοντά στο 50% (σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Türk-İş, ο πληθωρισμός των τροφίμων τον Αύγουστο ήταν στο 77,04% σε ετήσια βάση) και έχει προκαλέσει σοβαρή κρίση κόστους ζωής στους Τούρκους.
Ωστόσο, ο Ερντογάν μπορεί να τους ενθαρρύνει να επιτύχουν μια ισορροπία και να τονώσουν την ανάπτυξη ενόψει των τοπικών εκλογών του Μαρτίου. Ο πρόεδρος θέλει να ανακτήσει τη θέση της μητροπολιτικής δημαρχίας στην Κωνσταντινούπολη, αφού υπέστη μια σκληρή ήττα εκεί πριν από τέσσερα χρόνια.
Οι κορυφαίοι δείκτες, συμπεριλαμβανομένων των λιανικών πωλήσεων, υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση παρέμεινε ισχυρή το δεύτερο τρίμηνο, αν και ο βιομηχανικός και εξαγωγικός τομέας επιβραδύνθηκαν. Η βιομηχανική παραγωγή εξακολουθεί να παρουσιάζει περιορισμένη ανάκαμψη από τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου.
Τη Δευτέρα, ο Σίμσεκ έδειξε ότι θα υπάρξει μικρή βελτίωση φέτος. “Ο αποπληθωρισμός και οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία θα επιταχυνθούν”, έγραψε σε μια ανάρτηση στο Twitter.
Η Goldman Sachs προέβλεψε ότι η Τουρκία θα εισέλθει σε ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του 2023. “Η πολιτική, τόσο νομισματική όσο και δημοσιονομική, έχει αλλάξει σημαντικά πιο αυστηρά”, ανέφεραν σε σημείωμα την περασμένη εβδομάδα αναλυτές της Goldman, συμπεριλαμβανομένου του Clemens Grafe.
“Είδαμε ότι η οικονομική δραστηριότητα έχει επιβραδυνθεί ελαφρά, παρόλο που υποστηρίχτηκε από τις δαπάνες που σχετίζονται με τις εκλογές μέχρι τον Μάιο. Βλέπουμε τα δημοσιονομικά κίνητρα να υποχωρούν το 3ο τρίμηνο του 23, ενώ η εγχώρια ζήτηση είναι πιθανό να παραμείνει ισχυρή, ακόμη και όταν τα κέρδη τιμών αναμένεται να αυξηθούν κατά το υπόλοιπο του έτους”, λέει η Σέλβα Μπαχάρ Μπαζίκι, του Bloomberg Economics.
Την Τρίτη το πρωί ανακοινώθηκε η έρευνα της Türk-İş (Συνομοσπονδία Τουρκικών Συνδικάτων) για το όριο πείνας και φτώχειας για τον μήνα Αύγουστο.Η μηνιαία δαπάνη τροφίμων (όριο πείνας) που απαιτείται για μια τετραμελή οικογένεια που ζει στην Άγκυρα για να έχει μια υγιεινή, ισορροπημένη και επαρκή διατροφή τον Αύγουστο έφτασε τις 12.198 λίρες. Το όριο της φτώχειας, που είναι το συνολικό ποσό των δαπανών διατροφής και άλλων υποχρεωτικών μηνιαίων δαπανών για ένδυση, στέγαση (ενοίκιο, ρεύμα, νερό, καύσιμα), μεταφορές, εκπαίδευση, υγεία και παρόμοιες ανάγκες, υπολογίστηκε σε 39.733 λίρες.
Πέτρος Κράνιας