Αν πιστεύετε ότι το νόμισμα είναι απλά το μέσο της συναλλαγής, που εφευρέθηκε κάπου στο δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.Χ., τότε σκεφτείτε το ξανά. Σίγουρα τη μετάβαση από τις συναλλαγές σε είδος που διευκόλυναν τις πρώτες κοινωνίες των ανθρώπων στην επιβίωσή τους σηματοδότησε η εμφάνιση των νομισμάτων. Έτσι από τα γεωργικά προϊόντα διατροφής, τα δέρματα, τα ζώα, τα κοχύλια που ήταν τα πρώτα αποδεκτά μέσα συναλλαγής ο άνθρωπος πέρασε στο μεταλλικό νόμισμα που αποτύπωνε απόλυτα την τιμή αλλά και την αξία ενός αντικειμένου αλλά και μιας υπηρεσίας. Το νόμισμα όμως αντιπροσωπεύει πολλά περισσότερα από ένα αντικείμενο της ιστορίας του χρήματος. Είναι η αντανάκλαση της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής πορείας του ανθρώπου ανά τους αιώνες και ανά τον κόσμο. Την εμπειρία της πολλαπλούς σημασίας των νομισμάτων μπορούν να γευτούν όσοι επισκεφθούν την Έκθεση Η Άλλη Όψη του Νομίσματος της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, που παρουσιάζεται στο Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα και σίγουρα όσοι την επισκεφτούν θα διαπιστώσουν ότι το νόμισμα είναι πολλά περισσότερα.
Νόμισμα, καθρέφτης ιστορίας
150 μικρά μεταλλικά αντικείμενα, κυρίως ασημένια, αλλά και ορισμένα χρυσά και χάλκινα, ταξιδεύουν τους επισκέπτες σε έναν κόσμο συναρπαστικό, σε αρχαίους μύθους και ιστορίες που τους εμπνέουν ακόμη και σήμερα και υπενθυμίζουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της χώρας μας. Γίνονται καθρέφτης της ιστορίας, σύμβολα εξέλιξης και έργα τέχνης, αναδεικνύοντας τη σπουδαιότητα ενός απλού χρηστικού αντικειμένου της καθημερινότητας. Με άκρως ενδιαφέρουσα δομή, πλούσιο πληροφοριακό υλικό και οπτικοακουστικά μέσα, η έκθεση παρουσιάζει αρχικά την ιστορία της Συλλογής αλλά και το σημαντικό ρόλο που έπαιξε τόσο στη διατήρηση των αρχαίων νομισμάτων στον ελλαδικό χώρο όσο και στον επαναπατρισμό χαμένων αρχαιοτήτων, που βρέθηκαν και αγοράστηκαν από το εξωτερικό.
Ξεκινώντας το 1972, με πρωτοβουλία του εμβληματικού τραπεζίτη Γιάννη Σ. Κωστόπουλου, ενός ανθρώπου με μεγάλο πάθος για τον πολιτισμό, η Τράπεζα πέτυχε να έχει σήμερα περίπου 11.000 αρχαία νομίσματα, εκ των οποίων τα 3.600 αγοράστηκαν στο εξωτερικό. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, τα νομίσματα αυτά επαναπατρίστηκαν και βρίσκονται στη διάθεση των Ελλήνων ερευνητών, της εκπαιδευτικής κοινότητας και ευρύτερα του ελληνικού κοινού, διαφυλάσσοντας με τον τρόπο αυτό την πλούσια εθνική μας κληρονομιά. Ακολουθεί ένα ταξίδι στην σφαίρα του μύθου και στα ιστορικά χρόνια, με οδηγό 150 επιλεγμένα νομίσματα, που λαμπυρίζουν μέσα στις προθήκες και μας αφηγούνται, με τρόπο ξεκάθαρο και συνοπτικό, την ιστορία τους, δίνοντας ταυτόχρονα πληροφορίες για την εποχή που κυκλοφόρησαν.
Σύμφωνα με τους ανθρώπους που επιμελήθηκαν την έκθεση «μας υποδέχονται η όμορφη νύμφη Αρέθουσα, από το δεκάδραχμο των Συρακουσών, το αποκορύφωμα της νομισματικής τέχνης, και το νικηφόρο άρμα με τα καλπάζοντα άλογα του βασιλιά Φιλίππου Β΄, που του χάρισαν τον τίτλο του Ολυμπιονίκη, το 352 ή το 348 π.Χ. Κοιτάζοντας με προσοχή τα μικρά εκθέματα αντικρύζουμε τον Δία που έχει μεταμορφωθεί σε ταύρο και κουβαλάει στην πλάτη του την όμορφη Ευρώπη, τον πρώτο διαγωνισμό ομορφιάς, την «Κρίση Πάριδος», τον γερασμένο και κατάκοπο Οδυσσέα να επιστρέφει στην Ιθάκη, μετά από 20 δύσκολα χρόνια κακουχίας, και να συναντά στον σκύλο του Άργο. Γνωρίζουμε το πρόσωπο σπουδαίων βασιλιάδων και ιστορικών προσωπικοτήτων από την ελληνική αρχαιότητα, τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, παρατηρούμε τα ρεαλιστικά χαρακτηριστικά τους, και βλέπουμε στιγμές από ιστορικά γεγονότα της εποχής τους, σαν να ξεφυλλίζουμε ένα άλμπουμ με φωτογραφίες. Και όλα αυτά, από τα νομίσματα που η Τράπεζα πέτυχε να αποκτήσει εντός αλλά και εκτός Ελλάδας».
Η επίσκεψη στην εξαιρετική αυτή έκθεση κλείνει στην τρίτη αίθουσα του εκθεσιακού χώρου, που αποτελεί σαφή απόδειξη της προσφοράς της Συλλογής της Τράπεζας στην εκπαιδευτική κοινότητα. Σε έναν χώρο ειδικά διαμορφωμένο για τα παιδιά που θα επισκεφτούν την έκθεση, με βίντεο και ψηφιακά παιχνίδια μέσω tablet, παρουσιάζονται τα εκπαιδευτικά προγράμματα που με τη μορφή μουσειοβαλίτσας μεταφέρουν την ιστορία του νομίσματος και των συναλλαγών στους Έλληνες κάθε ηλικίας, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και αν κατοικούν. Είναι πράγματι μία έκθεση με πολλαπλά μηνύματα: 150 νομίσματα, που το καθένα αφηγείται τη δική του μοναδική ιστορία, μία έκθεση για όλη την οικογένεια, που δημιουργεί μία μοναδική ανάμνηση για όλες τις ηλικίες, και ένας τραπεζικός οργανισμός που προάγει τον πολιτισμό και την εκπαίδευση, στέλνοντας έμπρακτα το δικό του μήνυμα για τη συμπερίληψη και την προσβασιμότητα.
Όμως η προσφορά της Alpha Bank δεν σταματά εδώ. Πιστή στην ισχυρή δέσμευση της για ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη όλων στον Πολιτισμό, η Τράπεζα εξαρχής σχεδίασε την έκθεση, σε συνεργασία με αναγνωρισμένους φορείς, ώστε να υποδεχτεί χωρίς διακρίσεις και χωρίς αποκλεισμούς, άτομα με προβλήματα όρασης ή/και κινητικές δυσκολίες, λάτρεις της τέχνης και του πολιτισμού, που δεν έχουν συχνά την ευκαιρία να επισκεφθούν ένα μουσείο και να βιώσουν την εμπειρία μιας έκθεσης. Να σημειωθεί πως η έκθεση φιλοξενείται στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, στην οδό Ερατοσθένους στην Αθήνα και η είσοδος είναι δωρεάν.