Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απίθανο να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας που έχουν δεσμευθεί στην Ευρώπη, παρά τα σχέδια της Ομάδας των Επτά (G7) να συζητήσει τη νομιμότητα μιας τέτοιας κίνησης στη συνεδρίασή της που έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο, δήλωσαν ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ.
Η ΕΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και ο Καναδάς έχουν δεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 300 δισ. δολαρίων της Τράπεζας της Ρωσίας από το 2022, στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εξ αυτών, περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 200 δισ. δολαρίων διακρατούνται στην Ευρώπη, κυρίως από τη βελγική Υπηρεσία Διακανονισμών Euroclear, σύμφωνα με το Reuters.
Η συζήτηση για την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων επανήλθε στο προσκήνιο καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν βρίσκεται αντιμέτωπος με την άρνηση των Ρεπουμπλικανών να συνεναίσουν στο αίτημά του για την παροχή περαιτέρω βοήθειας, ύψους 61 δισ. δολαρίων, στην Ουκρανία.
Αλλά και η ΕΕ αντιμετωπίζει προβλήματα στα σχέδιά της για την παροχή ενός πακέτου βοήθειας ύψους 50 δισ. ευρώ (54,36 δισ. δολαρίων) στην Ουκρανία έως το 2027, κυρίως λόγω της αντίθεσης της Ουγγαρίας, ο πρωθυπουργός της οποίας, Βίκτορ Όρμπαν, διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Μόσχα.
Η δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και η απόδοσή τους στο Κίεβο θα άμβλυνε την πίεση προς τη Δύση να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την προσπάθεια άμυνας της Ουκρανίας, ωστόσο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν απορρίψει την ιδέα χαρακτηρίζοντάς της πολύ επικίνδυνη σε νομικό επίπεδο.
“Δήμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων δεν πρόκειται να γίνει. Δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ ως προς αυτό”, δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση των συνομιλιών για το θέμα, που ζήτησε να διατηρηθεί η ανωνυμία του.
Σε συνέντευξή του στο Reuters, ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ δήλωσε είναι “πολύ επιφυλακτικός” όσον αφορά την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.
“Φανταστείτε αν πάρουμε την πολιτική απόφαση να δώσουμε δισεκατομμύρια στην Ουκρανία. Και σε έξι μήνες έχουμε μια δικαστική απόφαση που λέει ότι δεν επιτρεπόταν να τους τα δώσουμε. Ποιος θα πληρώσει τότε;”, διερωτήθηκε ο Μπετέλ.
Οι δυνητικές επιπτώσεις για το ευρώ
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν ανησυχούν όμως μόνο για τη νομιμότητα μιας τέτοιας άνευ προηγουμένου δήμευσης κρατικών περιουσιακών στοιχείων, αλλά και για τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει για το νόμισμα του ευρώ. Κι αυτό γιατί υπάρχει ο κίνδυνος οι επενδυτές να εκποιήσουν περιουσιακά στοιχεία τους σε ευρώ υπό τον φόβο κάποια μέρα να κατασχεθούν και τα δικά τους χρήματα.
Επιπροσθέτως, η Μόσχα έχει δεσμευτεί ότι θα αντιδράσει αναλόγως σε μια τέτοια περίπτωση, προχωρώντας με τη σειρά της στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της Δύσης στη Ρωσία, τα οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα ανέρχονται στο ύψος των 288 δισ. δολαρίων.
Ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ έως τον Ιούλιο, εμφανίζεται επίσης πολύ επιφυλακτικός ως προς το ενδεχόμενο κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
“Πρέπει να είμαστε πολύ συνετοί όσον αφορά αυτήν την πρόταση. Νομίζω ότι είναι σημαντικό πως όποια πρόταση έλθει στο τραπέζι πρέπει να είναι νομικά εφικτή και να αποτρέπει οποιαδήποτε επίπτωση στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα”, δήλωσε σε δημοσιογράφους την Τρίτη.
Η Euroclear διαθέει “σημαντικού” ύψους περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία, σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους, τα οποία θα μπορούσαν να κατασχεθούν από τη Μόσχα, γεγονός που θα μπορούσε να εγείρει κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Υπηρεσίας Διακανονισμού, με σημαντικές συνέπειες.
“Η ΕΕ δεν μπορεί να διασώσει τη Euroclear”, δήλωσε έτερος ανώτερος αξιωματούχος. “Η Euroclear διαχειρίζεται τρισεκατομμύρια και η χρεοκοπία της θα ξεπερνούσε κατά πολύ τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Πρέπει να συνυπολογίσουμε τους κινδύνους και τα οφέλη”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αντί για την πρόταση κατάσχεσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, οι κυβερνήσεις της ΕΕ εκτιμάται ότι μπορεί να υποστηρίξουν την πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο για τη δήμευση μόνο των κερδών που αποφέρουν τα δεσμευθέντα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα περίπου 15-17 δισ. ευρώ σε διάστημα τετραετίας, κεφάλαια που θα μπορούσαν να αποδοθούν στην Ουκρανία, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.